Nowotwór złośliwy jelita grubego

Nowotwór złośliwy jelita grubego jest guzem jelita grubego, który może dotyczyć okrężnicy lub odbytnicy. Wiele nowotworów jelita grubego rozwija się przez długi okres czasu, często powstając z przednowotworowych polipów jelita grubego, które stopniowo rosną i mogą przekształcić się w raka.

Nie są do końca poznane przyczyny rozwoju choroby. Nowotwór rozwija się w wyniku mutacji DNA komórek i ich nadmiernej proliferacji. Wyróżnia się zachorowania sporadyczne (niezwiązane z obciążeniem genetycznym) oraz zachorowania genetyczne (rodzinne). Znane są czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia raka jelita grubego. Należą do nich: starszy wiek (powyżej 50. roku życia), rasa i grupy etniczne (wyższe ryzyko u Afroamerykanów), rodzinna historia raka jelita grubego lub polipów, rodzinna polipowatość gruczolakowata, zapalne choroby jelit (wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba Leśniowskiego-Crohna), bogatotłuszczowa i ubogobłonnikowa dieta, siedzący tryb życia, cukrzyca, nadwaga, używki — palenie tytoniu i nadmierne spożycie alkoholu.

Objawami nowotworu jelita grubego są: ból brzucha, skurcze lub gazy, utrata wagi, zmęczenie, zmiany w wypróżnieniach, takie jak biegunka, zaparcia, wzdęcia lub bardzo rzadki stolec, krew w stolcu lub krwawienie z odbytu, częściowe lub całkowite zablokowanie pasażu stolca/kału, uczucie niepełnego wypróżnienia, ołówkowaty stolec, anemia. Objawy często różnią się od stadium choroby oraz rozmiaru i lokalizacji w jelicie grubym. Często na początku choroba przebiega bezobjawowo.

Aby zdiagnozować nowotwór złośliwy jelita grubego lekarz na podstawie objawów i wywiadu lekarskiego zleca szereg badań. Procedury mogą obejmować takie badania jak: badanie palpacyjne per rectum, badanie krwi na obecność antygenu karcynoembrionalnego (CEA), badanie na obecność krwi utajonej w stolcu, rektosigmoidoskopię, kolonoskopię, badania obrazowe — USG, tomografię komputerową, rezonans magnetyczny.

Dostępnych jest wiele opcji terapii i kontroli nowotworu jelita grubego. Metoda leczenia zależy od stadium choroby. Podstawą są zabiegi chirurgiczne. W zależności od wielkości zmian wykonuje się miejscowe wycięcie samego guza bez fragmentu jelita lub w trudniejszych przypadkach wycina się guz wraz z fragmentem jelita grubego. Niekiedy podczas zabiegu konieczne jest założenie jako rozwiązanie ostateczne lub tylko przejściowe otworu w ścianie brzucha, czyli przetoki kałowej (stomii). Inne metody to radioterapia, chemioterapia, terapia celowana, immunoterapia oraz leczenie paliatywne.

Nie ma metody zapobiegania rozwoju choroby. Można ograniczyć niektóre czynniki ryzyka i zadbać o wykonywanie badań profilaktycznych. Osoby z grup ryzyka powinny poddać się badaniom przesiewowym. W celu zmniejszenia ryzyka warto zadbać o regularną aktywność fizyczną, zdrową dietę, regularne posiłki i ograniczenie używek.