Drżenie samoistne

Drżenie samoistne jest postępującą chorobą neurologiczną, charakteryzującą się drżeniem, najczęściej rąk lub ramion. Może być postrzegane jako mimowolne potrząsanie lub drżenie dotkniętego obszaru. U osób z drżeniem samoistnym mogą występować inne objawy ruchowe, w tym niepewny sposób chodzenia spowodowany niezdolnością do koordynacji ruchów dobrowolnych (ataksja). W niektórych przypadkach u osób dotkniętych tą chorobą mogą również wystąpić różne objawy niemotoryczne, w tym zaburzenia poznawcze, depresja lub lęk. Drżenie samoistne może wystąpić w dzieciństwie lub w wieku dorosłym.

Niestety przyczyny choroby nie są w pełni poznane. Część przypadków jest związana z dziedziczną mutacją. W pozostałej części zachorowań nie jest możliwe określenie dokładnej przyczyny. Jest to postać idiopatyczna.

W większości przypadków drżenie rąk jest głównym objawem choroby. Objawy zwykle zaczynają się stopniowo i są najczęściej bardziej widoczne po jednej stronie ciała oraz nasilają się wraz z ruchem. Na początku mogą pojawić się trudności ze spożywaniem pokarmów, pisaniu oraz przy innych czynnościach manualnych. Drżenie może z czasem objąć głowę, język, wargi, a także kończyny dolne. Drżenie może się nasilać pod wpływem niektórych czynników takich jak duży stres, zmęczenie, kofeina, niektóre leki, a także wraz z wiekiem.

Diagnoza opiera się na przeglądzie historii medycznej oraz obserwacji objawów. Stawiana jest po wykluczeniu innych jednostek chorobowych, które mogłyby być przyczyną objawów. Lekarz może zlecić badania neurologiczne, aby ocenić funkcje układu nerwowego (np. odruchy ścięgniste, siłę i napięcie mięśni), badania laboratoryjne (oznaczenie stężenia elektrolitów, kreatyniny, mocznika, glukozy, TSH, FT4, kortyzolu, parahormonu oraz prób wątrobowych, ceruloplazminy i miedzi), testy sprawnościowe oraz badania obrazowe (rezonans magnetyczny głowy).

Leczenie drżenia samoistnego ma charakter objawowy i opiera się głównie na farmakoterapii. Najczęściej stosowanymi lekami są: propranolol i prymidon. W niektórych przypadkach, kiedy drżenie bardzo utrudnia funkcjonowanie i jest oporne na leczenie farmakologiczne, niezbędne jest leczenie operacyjne. Polega ono na wszczepieniu układu stymulującego, czyli głęboka stymulacja mózgu (DBS). Innymi zabiegami są talamotomia lub operacje z użyciem Gamma Knife.

Niestety nie ma sposobu na zapobieganie choroby. Istnieją jednak możliwości, które mogą zmniejszyć nasilenie drżeń. Techniki te opierają się na zmianie stylu życia. Należy unikać alkoholu i kofeiny, unikać stresujących sytuacji oraz stosować ćwiczenia relaksacyjne.