Czym jest łupież?
Łupież to bardzo powszechny problem, który dotyczy populacji w każdym wieku. Szacuje się, że Amerykanie wydają około 300 milionów dolarów na preparaty przeciwłupieżowe. Łupież to przypadłość, którą obserwuje się na skórze głowy. Do typowych objawów łupieżu należą: swędząca i łuszcząca się skóra bez stanu zapalnego. Najczęściej u podstawy łupieżu, oprócz nadprodukcji łojotoku, leży kolonizacja skóry przez grzyby z rodzaju Malassezia, dlatego leczenie szamponem z ketokonazolem jest dobrym krokiem terapeutycznym [1].
Czy łupież to zawsze tylko łupież?
Opisywane problemy skórne są przypadłością nawet połowy populacji. Pojawia się zatem pytanie, czy łupież to niewinna dolegliwość, nad którą nie warto się pochylać? Łupież często może być mylony z łojotokowym zapaleniem skóry. Oba problemy mają podobne podłoże etiologiczne, jednak łojotokowe zapalenie skóry jest poważniejsze. Pojawia się tutaj stan zapalny skórny, a łuszczenie obejmuje nie tylko skórę głowy, ale także twarz (głównie brwi i okolice nosa oraz ust), okolice uszu i górną część klatki piersiowej. Leczenie łojotokowego zapalenia skóry jest bardziej skomplikowane i nie zawsze wystarczą tam tylko szampony z ketokonazolem [1].
Co może nasilać łupież?
Łupież to często występujący problem skórny, który może być nasilany przez różne czynniki. Oto niektóre z głównych czynników, które mogą przyczynić się do nasilenia łupieżu:
- Infekcje grzybicze: Łupież może być spowodowany infekcjami grzybiczymi skóry głowy, takimi jak łupież pstry (pityriasis versicolor) lub łupież mokry (tinea capitis). Te infekcje mogą nasilać łuszczenie skóry i powodować zmiany na skórze głowy.
- Sucha skóra: Nadmierne wysuszenie skóry głowy może prowadzić do łupieżu. Zimowe warunki atmosferyczne, częste mycie głowy gorącą wodą oraz stosowanie agresywnych szamponów mogą przyczyniać się do wysuszenia skóry i nasilenia łupieżu.
- Nadmierna produkcja sebum: Zbyt duża produkcja łoju przez gruczoły łojowe na skórze głowy może sprzyjać rozwojowi łupieżu. Nadmiar sebum może tworzyć warunki sprzyjające rozwojowi drobnoustrojów, które przyczyniają się do łupieżu.
- Reakcje alergiczne lub podrażnienia: Niektóre składniki w kosmetykach do pielęgnacji włosów, szamponach lub odżywkach mogą powodować reakcje alergiczne lub podrażnienia skóry głowy, co może nasilać łupież.
- Stres: Stres może wpływać na funkcjonowanie układu odpornościowego i hormonów, co może wpływać na stan skóry, w tym na łupież.
- Dieta: Niektóre badania sugerują, że dieta bogata w tłuszcze nasycone i uboga w składniki odżywcze, takie jak witaminy i minerały, może wpływać na rozwijanie się łupieżu. Jednak związek między dietą a łupieżem nie jest jeszcze w pełni zrozumiany.
- Zaburzenia hormonalne: Niektóre zaburzenia hormonalne, takie jak choroby tarczycy, mogą wpływać na stan skóry głowy i prowadzić do łupieżu.
- Częste używanie gorących urządzeń do stylizacji włosów: Częste używanie suszarek do włosów, lokówek lub prostownic może prowadzić do wysuszenia skóry głowy i nasilenia łupieżu.
Ketokonazol bez recepty w leczeniu łupieżu
Podstawowym krokiem i terapią I rzutu jest stosowanie miejscowych leków przeciwgrzybiczych. Przykładem jest ketokonazol. To substancja, która działa silnie przeciwgrzybiczo. Mechanizm polega na blokowaniu jednego z etapów syntezy związków, które są niezbędne do prawidłowej budowy błony komórkowej grzybów. W efekcie zwiększa się przepuszczalność błony, traci ona swoje właściwości ochronne, co powoduje zniszczenie grzyba [1,2].
Jak stosować szampon z ketokonazolem?
Szampony z ketokonazolem dostępne są bez recepty. Zawartość ketokonazolu bez recepty w szamponie wynosi 20 mg/ml (2%), co jest wartością rekomendowaną według wytycznych [1,2].
Najczęściej szampony z ketokonazolem stosuje się dwuetapowo:
- W pierwszym etapie leczenia należy myć głowę szamponem przeciwgrzybiczym dwa razy w tygodniu przez 4 tygodnie.
- Następnie powinno się prewencyjnie myć głowę szamponem z ketokonazolem raz w tygodniu, gdyż łupież ma tendencję do nawracania [1].
Technika mycia ma znaczenie!
Warto pamiętać, że sposób mycia głowy szamponem leczniczym przeciwgrzybiczym ma ogromne znaczenie w kwestii powodzenia terapii. Najpierw należy zmoczyć włosy wodą, a następnie nałożyć na nie szampon. Odpowiednia ilość to garść szamponu lub 1 saszetka preparatu. Teraz należy dobrze wmasować preparat w skórę głowy, aż do pojawienia się piany, którą trzeba pozostawić na około 5 minut. Po tym czasie należy dokładnie spłukać szampon [2].
Które szampony zawierają ketokonazol bez recepty?
Szampony lecznicze przeciwgrzybicze z ketokonazolem bez recepty to Nizoral oraz Zoxin-Med. Oba preparaty występują w poniższej konfiguracji:
- Butelka 60 ml.
- Butelka 100 ml.
- Opakowanie z 6 saszetkami po 6 ml.
Szampony z ketokonazolem to leki dostępne bez recepty (kategoria OTC).
Zoxin Med czy Nizoral? Który szampon przeciwłupieżowy wybrać?
Który szampon z ketokonazolem wybrać? Zoxin Med czy Nizoral? Czy któryś z nich jest lepszy? To pewnie częste pytania, które pojawiają się podczas wyboru leku do leczenia łupieżu.
Zoxin Med i Nizoral to praktycznie tożsame preparaty. To leki, które zawierają 2% ketokonazol. Pod względem efektywności terapeutycznej powinny być podobne. Jeśli zastanawiasz się, który szampon z ketokonazolem wybrać, to w rzeczywistości oba preparaty powinny działać tak samo.
Oba szampony są bezpieczne. Działania niepożądane występują rzadko i najczęściej dotyczą nadmiernego przesuszenia się włosów i skóry głowy oraz swędzenia lub pieczenia [1,2].
Co można stosować zamiast szamponów z ketokonazolem na łupież?
Szampon z ketokonazolem jest najczęściej polecany na leczenie łupieżu, łojotokowego zapalenia skóry czy łupieżu pstrego. Jednak niektóre osoby mogą nie być z nich zadowolone ze względu na brak efektów terapeutycznych. Może się tak stać, gdyż czasami grzyby odpowiedzialne za łupież zyskują oporność na dany lek. Nawet jeśli dobrze reagujesz na ketokonazol bez recepty, to po pewnym czasie jego skuteczność może się zmniejszyć. Warto wtedy zastosować inny szampon przeciwgrzybiczy.
Inne lecznicze szampony przeciwgrzybicze zawierają substancje, takie jak cyklopiroksolamina, np. Pirolam.
Wysoką skuteczność wykazują także szampony z dziegciem, które polecane są nawet w przypadku łuszczycy. Dziegieć można znaleźć w takich szamponach, jak: Paraderm lub Paraderm Plus (dodatkowo piroktolamina).
Do niedawna popularnością cieszyły się szampony z pirytionianem cynku, jednak od 1 marca 2022 roku obrót nimi został zakazany, ze względu na zakwalifikowanie tej substancji do grupy rakotwórczych, mutagennych lub działających szkodliwie na rozrodczość [3].
Jakie są domowe sposoby na łupież? Czym się wspomagać?
Łupież to powszechny problem skórny, który można próbować łagodzić za pomocą domowych sposobów. Oto kilka takich sposobów:
- Regularne mycie włosów: Ważne jest, aby regularnie myć włosy łagodnym szamponem, aby usunąć nadmiar łoju i martwego naskórka.
- Olejowanie skóry głowy: Próbuj olejować skórę głowy naturalnymi olejami, takimi jak olej kokosowy, olej z oliwek lub olej z drzewa herbacianego. Oleje te mogą pomóc w nawilżeniu i łagodzeniu skóry głowy.
- Płukanie octem jabłkowym: Rozcieńcz ocet jabłkowy wodą i użyj tego roztworu do płukania włosów po myciu szamponem. Ocet jabłkowy może pomóc w przywróceniu równowagi pH skóry głowy.
- Unikanie stresu: Staraj się zarządzać stresem, ponieważ może on wpływać na stan skóry głowy i nasilać łupież.
- Dieta bogata w składniki odżywcze: Dbaj o zdrową i zrównoważoną dietę, bogatą w witaminy i minerały, które mogą pomóc w utrzymaniu zdrowej skóry i włosów.
- Unikanie gorących urządzeń do stylizacji włosów: Redukcja częstego używania gorących suszarek, lokówek i prostownic może pomóc w ochronie skóry głowy przed nadmiernym wysuszeniem.
- Higiena osobista: Dbaj o higienę osobistą i unikaj współdzielenia rzeczy takich jak grzebienie czy czepek na basen, aby uniknąć potencjalnego przenoszenia infekcji.
- Przemywanie herbatą ziołową: Rozważ przemywanie skóry głowy herbatą ziołową, taką jak rumianek, pokrzywa lub szałwia. Te zioła mają właściwości łagodzące i przeciwzapalne.
Kiedy warto zgłosić się do lekarza z łupieżem?
Warto skonsultować się z lekarzem w przypadku łupieżu, gdy pojawią się pewne okoliczności. Po pierwsze, jeśli łupież nie ustępuje pomimo stosowania szamponów przeciwłupieżowych i innych domowych środków, jest to sygnał, że może być potrzebna bardziej zaawansowana forma leczenia lub diagnoza przez lekarza. Po drugie, jeśli towarzyszy mu silny świąd, zaczerwienienie, owrzodzenia lub inne niepokojące zmiany skórne, wówczas również warto zwrócić się o pomoc medyczną. Szczególnie w przypadku niemowląt, dzieci lub osób z istniejącymi schorzeniami skórnymi lub medycznymi, wizyta u lekarza jest zalecana.
Wreszcie, jeśli łupież wpływa negatywnie na codzienne życie lub jest bardzo uporczywy, warto skonsultować się z lekarzem w celu uzyskania bardziej skoncentrowanego leczenia lub wsparcia w zarządzaniu problemem. Lekarz przeprowadzi diagnozę, zidentyfikuje przyczynę i zaleci odpowiednie leczenie, takie jak mocniejsze szampony przeciwłupieżowe, leki przeciwgrzybicze lub inne terapie, dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta. Ważne jest, aby kontrolować i zapobiegać nawrotom łupieżu, niezależnie od jego przyczyny.