W jakich przypadkach płukać jamę ustną?
Zioła do płukania mają działanie przeciwzapalne, ściągające, odkażające, w związku z tym stosujemy je w przypadku chorób jamy ustnej i gardła o podłożu zapalnym. Będą to przede wszystkim:
- wszelkiego rodzaju zapalenia dziąseł, języka, błon śluzowych jamy ustnej
- łagodne zapalenie przyzębia
- afty
- pleśniawki
- krwawienia z dziąseł
- pomocniczo w parodontozie
Powyższe schorzenia objawiają się zazwyczaj uczuciem pieczenia, bólu w jamie ustnej. Mogą być wyczuwalne zgrubienia pod językiem. W stanach zapalnych sięgających do gardła mogą pojawić się trudności z przełykaniem [1].
W jakiej formie można kupić zioła do płukania jamy ustnej?
Zioła mają szerokie zastosowanie w medycynie. Jednak zawsze, aby móc skorzystać z drogocennych związków chemicznych zawartych w roślinach, należy odpowiednio przygotować preparat. W przypadku ziół do płukania jamy ustnej będą to:
Alkoholowe wyciągi
Sporządza się je, wykorzystując etanol w różnym stężeniu. Ze względu na to, że wytwarzanie wyciągów alkoholowych jest skomplikowane, rynek apteczny ma do zaoferowanie gotowe roztwory.
Dentosept do płukania
W preparacie Dentosept znajdziemy alkoholowe wyciągi zawierające:
- koszyczek rumianku: w olejku eterycznym zawiera przede wszystkim seskwiterpeny, które odpowiadają za działanie przeciwzapalne na błony śluzowe [2].
- korę dębu: ma działanie ściągające, co oznacza, że przyspiesza gojenie się owrzodzeń i ran poprzez usuwanie martwych elementów na powierzchni błon śluzowych. Za to działanie odpowiadają garbniki [3].
- Liść szałwii: Olejek eteryczny z liści szałwii posiada bogactwo związków chemicznych nadający roślinie działanie przeciwzapalne, ściągające oraz hamujące rozwój drobnoustrojów [4].
- Ziele arniki: Substancje czynne wnikają przez błony śluzowe, powodując uszczelnienie i wzmocnienie naczyń krwionośnych. Dzięki temu w kontekście leczenia chorób jamy ustnej, zastosowanie ziela arniki powoduje hamowanie krwawienia dziąseł i mikrourazów, tym samym przyspieszając gojenie [5].
- Kłącze tataraku: Ma działanie przeciwbakteryjne oraz ściągające.
- Ziele mięty: Stosowane zewnętrznie liście mięty mają działanie przeciwbakteryjne i ściągające [6].
- Ziele tymianku: Tymianek ma działanie grzybobójcze i bakteriobójcze. Dzięki czemu stany zapalne jamy ustnej wywołane drobnoustrojami chorobotwórczymi są łagodzone [7].
Ze względu na zastosowanie etanolu w wysokim stężeniu do przygotowywania Dentoseptu, preparat jest wskazany dla osób powyżej 6 roku życia. Dentosept jest koncentratem, co oznacza, że przed użyciem należy go rozcieńczyć [1].
Salviasept do płukania gardła
Preparat jest koncentratem wyciągu alkoholowego z liści szałwii. Jak wcześniej wspomniałam, liść szałwii zawiera związki chemiczne, które powodują działanie przeciwzapalne i hamujące rozwój drobnoustrojów. Oprócz tego roślina zawiera garbniki, działające ściągająco na powierzchnię błon śluzowych. Preparat zawiera również:
- olejek goździkowy, tymiankowy, majerankowy, miętowy: nadające preparatowi działanie przeciwzapalne
- wyciągi z liści szałwii, koszyczków rumianku, ziela mięty, ziela tymianku, ziela krwawnika oraz owoców kopru. Ziele krwawnika dodaje działanie przeciwkrwotoczne, a owoc kopru działa odkażająco.
Salviasept jest wskazany do stosowania wyłącznie dla osób dorosłych. Przed użyciem należy go rozcieńczyć z wodą [4,8,9,10].
Zioła do zaparzania
Na rynku aptecznym dostępne są także preparaty do zaparzania w wodzie w warunkach domowych. Ze względu na prostsze składy i brak wykorzystania alkoholu, preparaty do zaparzania mogą być używane dla dzieci oraz w skojarzeniu z innymi lekami.
Septosan
Mieszanka ziołowa dostępna w torebkach do zaparzania posiada:
- ziele tymianku
- liść szałwii
- liść mięty pieprzowej
Taki skład zapewnia preparatowi działanie silnie przeciwzapalne, bakteriobójcze, grzybobójcze i odkażające. 1 torebkę preparatu należy zalać wrzątkiem i parzyć pod przykryciem 15 minut. Tak jak w przypadku innych preparatów roślinnych należy wziąć pod uwagę występowanie alergii. Ze względu na brak danych o bezpieczeństwie przed płukaniem jamy ustnej u dzieci warto skonsultować się z lekarzem [4,6,7,11].
Rumianek
Torebkę z rumiankiem należy parzyć we wrzątku przez 10 minut. Ze względu na profil bezpieczeństwa i brak obserwowanych działań niepożądanych, preparat można stosować u dzieci powyżej 6 miesiąca życia [2,12].