Choroba refluksowa i zgaga są tym samym schorzeniem. MIT

Uczucie pieczenia w przełyku nie zawsze będzie wskazywać na chorobę refluksową. Choroba refluksowa przełyku (lub refluks żołądkowo-przełykowy) to przewlekłe schorzenie, które występuje u około 20% populacji. Natomiast zgaga — czyli refluks żołądkowo-przełykowy — to schorzenie, które pojawia się często. Co ciekawe, zwykle może nie powodować żadnych objawów. Jest efektem przechodzenia treści żołądkowej do przełyku. Jednak jeśli zgaga lub odbijanie się treści pokarmowej pojawia się częściej niż dwa razy w tygodniu, to może to wskazywać na chorobę refluksową  [1–2].

Zgaga może pojawić się u każdego. FAKT

Refluks żołądkowo-przełykowy lub zgaga może wystąpić u każdego z nas, niezależnie od przyjmowanych leków czy chorób. Natomiast ryzyko wystąpienia schorzenia jest częstsze u:

• osób otyłych,
• kobiet w ciąży,
• osób palących papierosy lub biernych palaczy [1].

Jeśli cierpię na zgagę, to znaczy, że mam za dużo kwasu żołądkowego. MIT

Generalnie za uczucie pieczenia w przełyku może odpowiadać nadprodukcja kwasu żołądkowego, jednak zdarza się to rzadko. Najczęściej przyczyną jest zaburzona praca mięśni pomiędzy przełykiem a żołądkiem, które odpowiadają za blokowanie cofania się treści żołądkowej [3].

Zgaga to objaw chorób serca. MIT

Uczucie pieczenia w przełyku — w przypadku zgagi — nie ma żadnego powiązania z chorobami serca. Niestety ze względu na umiejscowienie bólu, może być on mylony, np. z bólami pod mostkiem, jednak są to dwie różne jednostki chorobowe.

Mleko lub śmietana skutecznie redukują zgagę. MIT

Picie mleka lub śmietany, aby zneutralizować drażniące działanie kwasu żołądkowego na przełyk to mit. Efekt może być jedynie krótkotrwały, ale w następstwie i tak dochodzi do zwiększonej produkcji kwasu żołądkowego, co jeszcze bardziej nasila problem. Znacznie lepszym wyborem będą leki [4].

Leki dostępne bez recepty pomogą w redukcji objawów. FAKT

W aptece znajdziemy trzy grupy leków, które stosuje się do redukcji objawów zgagi.

Leki zobojętniające kwas żołądkowy

Leki te zawierają w swoim składzie związki, które zobojętniają kwas żołądkowy (węglan wapnia, węglan magnezu, wodorotlenek glinu, wodorotlenek magnezu, wodorowęglan sodu, alginian sodu). Wymienione związki możemy znaleźć w takich preparatach jak: Rennie Antacidum, Rennie Fruit, Gaviscon, Maalox, Manti, Alugastrin) [1].

Inhibitory pompy protonowej (IPP)

IPP, czyli inhibitory pompy protonowej zmniejszają produkcję kwasu żołądkowego. Dodatkowo pomagają w odbudowie błony śluzowej zniszczonej przez nadmierną ilość kwasu solnego. Do wspomnianej grupy leków należą produkty, takie jak: Controloc Control, Polprazol MAX, Helicid Control, Ortanol MAX [1,5].

Antagoniści receptorów H2

Leki z grupy antagonistów receptorów H2 zmniejszają wydzielanie kwasu żołądkowego. Pomagają również w odbudowie błony śluzowej, jednak nie tak dobrze jak IPP. Przykładem będzie tutaj Famotydyna Ranigast [1,6].

Leki na zgagę są całkowicie bezpieczne. MIT

Musimy pamiętać o tym, aby nie stosować żadnych leków bez konsultacji z lekarzem lub farmaceutą. Najczęstsze działania niepożądane po lekach zobojętniających to zaparcia lub biegunki. Natomiast stosując przewlekłe, bez wskazań, IPP może dojść do niedoborów witaminy B12.

Szybkość działania zależy od rodzaju leku. FAKT

Najszybszą redukcję nieprzyjemnych objawów zgagi, osiągniemy po zastosowaniu leków zobojętniających kwas żołądkowy. Najdłużej na efekty będziemy czekać stosując IPP. Tam rezultaty pojawiają się dopiero po kilku dniach terapii. Istnieje tu pewien wyjątek, mianowicie rabeprazol (Zulbex), gdzie efekty widoczne są już po pierwszej dobie zażywania. Pośrednią szybkość działania wykazują antagoniści receptorów H2. W niektórych przypadkach stosowne może okazać się łączenie leków z dwóch grup, np. leków zobojętniających i IPP, jednak należy zawsze przedyskutować to z lekarzem lub farmaceutą [1,7-8].

IPP należy przyjmować na czczo. FAKT

IPP to leki, które powinniśmy przyjmować na czczo. Wynika to z mechanizmu działania leku. IPP blokują aktywność pomp protonowych, które najaktywniej pracują po zjedzeniu pokarmu. Jeśli przyjmujesz IPP 2 razy na dobę, to należy przyjmować je minimum 30 minut przed posiłkiem [7].

IPP nie należy odstawiać nagle. FAKT

Inhibitory pomp protonowych nie powinny być odstawiane nagle, gdyż może dojść do paradoksalnej reakcji nadprodukcji kwasu żołądkowego, co pogłębi objawy refluksu [7].

IPP powinny być zawsze podawane razem z NLPZ. MIT

Czasami pacjentom, którzy cierpią na dolegliwości bólowe i stosują Niesteroidowe Leki Przeciwzapalne, dodaje się do terapii IPP. Ma to na celu redukcję ewentualnych owrzodzeń żołądka i dwunastnicy, które mogą wywołać IPP. Istnieje nawet preparat złożony, który zawiera diklofenak (NLPZ) i omeprazol (IPP) – DicloDuo Combi. Według badań terapia skojarzona nie jest wymagana u wszystkich. Zaleca się ją stosować u osób, które:

• przyjmują NLPZ w dużych dawkach i przez długi czas,
• mieli wcześniej wrzody żołądka lub dwunastnicy albo są w grupie ryzyka,
• mają powyżej 65 lat [7,9].

Leki to jedyny sposób na walkę ze zgagą. MIT

Nie jest to prawdą. Wszystko zależy od konkretnego przypadku, jednak bardzo często najlepsze efekty w redukcji objawów, osiąga się poprzez zabiegi chirurgiczne. Ich celem jest, np. wzmocnienie mięśni dna przełyku [1].

Z drugiej strony powinniśmy pomyśleć o zmianie trybu życia, diety i codziennych nawyków. Bardzo często odstawienie alkoholu, papierosów, słodyczy oraz bardziej aktywny tryb życia pozwalają zminimalizować lub wyeliminować czasami pojawiającą się zgagę.