Bogata historia Aspiryny 

Aspiryna — lek na wszystko. Czy leczy wszystkie, albo przynajmniej większość chorób?  Niestety nie, ale długo tak uważano. Być może z powodu braku alternatywy, bo przez wiele lat Aspiryna była jedynym lekiem o działaniu przeciwbólowym. Jej popularność wynikała ze skutecznego działania i przede wszystkim z powszechnej dostępności. Przede wszystkim ustępowała gorączka, bóle stawów i głowy, dlatego lek stał się antidotum na wszystkie choroby. A dzięki masowej produkcji znał ją prawie każdy. Preparat jest zarejestrowana jako lek w większości krajów. Była na kilku wojennych frontach, a także w 1969 roku na pokładzie statku Apollo poleciała w kosmos.  

Kariera Aspiryny rozpoczęła się 120 lat temu, wprowadzeniem na rynek jej składnika działającego — pochodnej kwasu salicylowego. Właściwości lecznicze samego kwasu znane były od dawna. Już Hipokrates (460–377 p.n.e.) wykorzystywał korę i liście wierzby do leczenia bólów porodowych. Później przez wieki salicylany z wierzby pomagały w różnych chorobach. Na początku XX w. z kwasu wyprodukowano pochodną, która działała skuteczniej i została lekiem na wszystko. Do dzisiaj po kwas acetylosalicylowy sięgają chorzy z całego świata. Jednak z roku na rok jego pozycja słabnie [1]. 

Pierwszy lek przeciwzapalny

Aspiryna była pierwszym niesteroidowym lekiem przeciwzapalnym (NLPZ) wprowadzonym do lecznictwa. Właśnie masowa produkcja leku dała początek nowoczesnemu przemysłowi farmaceutycznemu. 

Przeciwzapalny mechanizm działania głównego składnika Aspiryny (kwas acetylosalicylowy) związany jest z hamowaniem łańcucha reakcji, które wywołuje w tkankach stan zapalny. Dzięki temu produkcja mediatorów stanu zapalnego jest blokowana, a sam stan chorobowy wygaszany. Dodatkowo kwas acetylosalicylowy wykazuje działanie: 

• przeciwbólowe,
• przeciwgorączkowe
• i oczywiście przeciwzapalne. 

Szerokie działanie dało jej wszechstronne zastosowanie. Przede wszystkim w chorobach reumatoidalnych, przeziębieniach oraz w bólach różnego pochodzenia,  migrenowych, menstruacyjnych i innych. Do tej pory składnik działający Aspiryn w niektórych krajach jest nadal podstawowym lekiem do leczenia bólu. Obecnie w Polsce pacjenci w bólu chętniej zażywają Paracetamol oraz Ibuprofen.

W latach 80. ubiegłego wieku Aspiryna zyskała nowe zastosowanie. Badania wykazały jej antyagregacyjne działanie i od tego czasu dodatkowo chroni nas przed zawałem, udarem i zatorem żylnym (czytaj także: Aspiryna i zastosowanie niskich dawek w prewencji zawału serca) Przez lata Aspiryna była niekwestionowaną królową, ale ten stan się powoli się zmienia [1]. 

https://leki.pl/poradnik/aspiryna-i-zastosowanie-niskich-dawek-w-prewencji-zawalu-serca/

Działanie i zastosowanie Aspiryny

Aspiryna nie jest lekiem na wszystko. Z roku na rok spada jej  popularność. Po pierwsze pojawiły się skuteczniejsze niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ). A po drugie działania niepożądane kwasu acetylosalicylowego zepchnęły ją na dalszy plan. Warto wspomnieć, że Aspiryna jest najbardziej znanym preparatem kwasu acetylosalicylowego. Jednak na rynku jest wiele innych, na przykład: Polopiryna, Upsarin. Ich działanie i zastosowanie jest identyczne jak Aspiryny (czytaj także: Kwas acetylosalicylowy: przegląd leków przeciwbólowych).

https://leki.pl/poradnik/kwas-acetylosalicylowy-przeglad-lekow-przeciwbolowych/

W Polsce Aspiryna zarejestrowana jest obecnie w dawkach:

• 500 mg kwasu acetylosalicylowego,
• 1000 mg kwasu acetylosalicylowego, 
• 400 mg kwasu acetylosalicylowego + 240 mg kwasu askorbowego (witaminy C).

Wskazaniem do stosowania preparatów są jedynie:

• objawowe leczenie dolegliwości bólowych o małym i (lub) umiarkowanym nasileniu (np. bóle głowy, bóle zębów, bóle mięśniowe);
• objawowe leczenie dolegliwości bólowych i gorączki w przebiegu przeziębienia i grypy.

Nowe leki i terapie zastąpiły w leczeniu chorób reumatoidalnych. Kwas acetylosalicylowy został składnikiem popularnych tabletek na ból głowy, Etopiryny i Coffepiryny. Sama Aspiryna cieszy się dużym zainteresowaniem w sezonie grypowym. Jednak nadal odgrywa ważną rolę w profilaktyce chorób układu krążenia, jako lek antyagregacyjny [2].

Długa lista działań niepożądanych  

Popularność preparatów kwasu acetylosalicylowego osłabiła długa lista obserwowanych przez dziesięciolecia działań niepożądanych. Należą do nich zaburzenia:

• żołądka i jelit,
• wątroby i dróg żółciowych,
• układu nerwowego,
• krwi i układu chłonnego,
• nerek i dróg moczowych.

Najbardziej znane jest zaburzenie układu immunologicznego pod nazwą astma aspirynowa. Zdarza się u osób chorych na astmę, po zastosowaniu Aspiryny lub innych NLPZ. 

Dlatego przed zastosowaniem leku, należy uważnie przeczytać jej ulotkę. Najważniejsze ostrzeżenie dotyczy dzieci. Aspirynę można stosować powyżej 16 roku życia [3].