Jakie są przyczyny zapalenia płuc?

Najczęściej chorobę wywołują bakterie, w szczególności gatunek Streptococcus pneumoniae. Z kolei  u dziecka  mogą wywoływać ją bakterie atypowe Mycoplasma pneumoniae i Chlamydophila pneumoniae.  Wyróżniamy także wirusowe zapalenie płuc, którego czynnikiem etiologicznym może być np. wirus grypy lub SARS-CoV-2. U pacjentów z obniżoną odpornością chorobę mogą wywoływać także  grzyby (jak np. Pneumocystis jirovecii). Niekiedy zapalenie płuc może powodować kilka drobnoustrojów, dochodzi wtedy do tzw. koinfekcji [1], [2]. 

Objawy i rozpoznanie

Do najbardziej typowych objawów zapalenia płuc należą:

• kaszel,
• gorączka,
• dreszcze,
• duszność,
• odkrztuszanie ropnej wydzieliny,
• ból w klatce piersiowej,
• ogólne złe samopoczucie.

Lekarz potwierdza diagnozę, osłuchując oraz opukując klatkę piersiową. Zazwyczaj rozpoznanie potwierdza się poprzez wykonanie rtg płuc. Jeśli występuje zapalenie płuc rtg uwidacznia zacienienie części miąższu płuc, co jest potwierdzeniem diagnozy. Obecnie zamiast zdjęcia rentgenowskiego wykonuje się usg płuc. Wpływ na to miała pandemia COVID-19, która spopularyzowała tę metodę diagnostyczną (usg jest metodą wygodniejszą i bardziej mobilną w stosunku do rtg; nie wymaga także transportu chorego do specjalnego pomieszczenia zakładu diagnostyki obrazowej; można je wykonać przy łóżku pacjenta) [3], [4].

Jak leczyć zapalenie płuc?

Jaki antybiotyk stosować na zapalenie płuc?

Najczęściej zakłada się, że etiologia zapalenia płuc jest bakteryjna. Dlatego też do leczenia wykorzystuje się antybiotyki. Antybiotyk na zapalenie płuc pierwszego rzutu to amoksycylina, z grupy antybiotyków B-laktamowych (np. Amotaks, Amoksiklav, Duomox). Terapię należy stosować przez ok. tydzień.

W ostatnich latach panuje tendencja do skracania czasu antybiotykoterapii. Ważne jest regularne dawkowanie leku — wtedy zapewniamy odpowiednie, bakteriobójcze działanie substancji leczniczej. Jeśli natomiast po 2 dniach terapii nie obserwuje się poprawy stanu zdrowia chorego, antybiotyk należy zamienić na inny lub poszukać innej diagnozy.

W przypadku podejrzenia atypowego zapalenia płuc stosujemy antybiotyki z grupy makrolidów (klarytromycyna, azytromycyna np. Fromilid, Sumamed). Natomiast w zapaleniu płuc o etiologii wirusowej należy unikać antybiotykoterapii i stosować leczenie objawowe (np. tlenoterapia, nebulizacje, leki przeciwgorączkowe, nawodnienie) 

Do określania ciężkości choroby używa się różnych skal. W przypadku lekkiego przebiegu leczenie przebiega w warunkach domowych, natomiast w ciężkim stanie ogólnym pacjent wymaga hospitalizacji [4]. 

Jakie leki wspomagające stosować? 

W leczeniu dodatkowym stosuje się leki przeciwgorączkowe oraz przeciwbólowe, jeśli występuje bolesność klatki piersiowej (np. Paracetamol). Dodatkowo zasadne jest stosowanie leków rozrzedzających wydzielinę zalegającą w drogach oddechowych. Wśród takich preparatów warto wymienić acetylocysteinę (ACC, Fluimucil Forte), ambroksol (Mucosolvan, Deflegmin), bromheksynę (Flegamina, Flavamed). 

Chory powinien dużo wypoczywać, dbać o nawodnienie, szczególnie jeśli podczas choroby występuje gorączka. Powinien także zrezygnować z palenia tytoniu. Warto dbać też o czystość powietrza w pomieszczeniu gdzie przebywa pacjent, korzystne może być stosowanie oczyszczaczy powietrza.