Czym są korzonki?

Korzonki nerwowe są włóknami nerwowymi, które odchodzą od rdzenia kręgowego między kręgami (dwa korzenie brzuszne i dwa korzenie grzbietowe). Korzenie boczne zawierają włókna ruchowe, a korzenie grzbietowe mają włókna czuciowe i nerwowe. Przy okazji korzonków warto wspomnieć o najdłuższym nerwie w organizmie człowieka — nerwie kulszowym. Składa się on właśnie z korzonków nerwowych w lędźwiowo-krzyżowej części kręgosłupa. Sam nerw przebiega od tych korzeni nerwowych przez mięsień pośladkowy,  udowy, łydkę i dochodzi aż do stopy. Niestety korzonki należą do bardzo delikatnych struktur, których ból jest bardzo silny. Najczęstszą przyczyną tego bólu jest zapalenie korzonków, spowodowane przez uciśnięcie korzeni nerwowych [1,2].

 Jakie są przyczyny zapalenia korzonków?

• Bezpośrednią przyczyną jest ucisk na korzeń nerwowy;
• może pojawić się również w przypadku takich chorób jak skolioza, dyskopatia czy choroba zwyrodnieniowa i choroby zapalne stawów;
• przyczyną może być również przeciążenie kręgosłupa;
• może je wywołać także gwałtowny ruch, kiedy podnoszone jest coś ciężkiego, co może doprowadzić do uszkodzenia krążka międzykręgowego (potocznie dysku);
• czasami do zapalenia korzonków mogą doprowadzić infekcje wirusowe lub bakteryjne;
• zdarza się, że jest wynikiem silnego stresu i osłabienia organizmu;
• może być efektem zbyt małej aktywności fizycznej i otyłości [2,3].

Jak zdiagnozować zapalenie korzonków?

Trzeba pamiętać, że silne bóle pleców nie zawsze oznaczają zapalenie korzonków. Ból pleców może być wynikiem wielu groźnych chorób m.in. nowotworów i przerzutów nowotworowych do kręgosłupa, urazów kręgosłupa, zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych, półpaśca czy cukrzycy. Z tego względu bólu pleców nie należy lekceważyć i warto udać się do ortopedy lub neurologa. Po pierwsze lekarz ma możliwość zdiagnozować, z jakim schorzeniem pacjent ma do czynienia, a po drugie, jest w stanie zatrzymać rozwój zapalenia korzonków, jeżeli to schorzenie jest przyczyną bólu [1,4].

Lekarz w tym przypadku może wstępnie postawić diagnozę na podstawie wywiadu z pacjentem i opisanych przez niego dolegliwości. Podczas wywiadu lekarz może przeprowadzić badanie fizykalne z użyciem młotka neurologicznego. Następnie w celu potwierdzenia diagnozy pacjent z reguły jest kierowany na badania obrazowe, takie jak zdjęcie rentgenowskie kręgosłupa, tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny [4].

Jakie są objawy zapalenia korzonków?

• Nagły i ostry ból w dolnej partii pleców;
• ból z reguły promieniuje na pośladki oraz wzdłuż rąk i nóg;
• ostry ból może również być obecny w górnej części pleców, promieniując do karku lub stawu ramiennego;
• często ból jest na tyle silny, że powoduje nawet problemy ze wstaniem z łóżka, nie mówiąc o normalnym funkcjonowaniu;
• oprócz bólu często występuje również drętwienie, mrowienie czy utrata siły w mięśniach rąk lub nóg;
• może dojść do przykurczu mięśni przy kręgosłupie, a nawet skrzywienia kręgosłupa;
• mogą pojawić się również mniej charakterystyczne objawy, takie jak problemy z wypróżnianiem się, oddawaniem moczu czy kaszel i gorączka [2,3].

Zapalenie korzonków — leki

Tabletki na zapalenie korzonków bez recepty

• Aby ulżyć w bólu, stosuje się najczęściej tabletki na zapalenie korzonków bez recepty w postaci dobrze znanych niesteroidowych leków przeciwzapalnych, takich jak ibuprofen np. Ibuprom, ketoprofen np. Ketonal Active czy diklofenak np. Voltaren Acti Forte;
• podobnie jak w przypadku tabletek, pewną ulgę mogą dać plastry zawierające diklofenak np. Itami.

Maść na korzonki

• najlepsza maść na korzonki, podobnie jak w przypadku innych schorzeń, nie istnieje, najlepiej dobrać ją w zależności od potrzeb, mogą to być maści przeciwbólowe zawierające niesteroidowe leki przeciwzapalne, takie jak diklofenak np. Voltaren Max żel czy rozgrzewające np.  Neo-Capsiderm.

Inne metody do walki z bólem

• bardzo pomocna jest fizjoterapia, taka jak relaksujący masaż na korzonki, kinezyterapia, naświetlanie czy galwanizacja;
• w przypadku wystąpienia zapalenia korzonków należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza, szczególnie jeżeli po 4–5 dniach stosowania leków przeciwbólowych ból nie ustępuje;
• lekarz może wypisać silniejsze leki, które są dostępne tylko i wyłącznie na receptę;
• w wielu przypadkach wystarczą jednak leki na korzonki bez recepty, szczególnie połączone z fizjoterapią i odpoczynkiem [1-3].

Jak zapobiec zapaleniu korzonków?

• Trzeba pamiętać, że proponowane powyżej leczenie jest jedynie zmniejszaniem objawów, pozwalającym pacjentowi na w miarę normalne funkcjonowanie;
• niestety zmiany degeneracyjne są nieodwracalne, dlatego w tym przypadku bardzo ważna jest odpowiednia profilaktyka;
• ważna jest regularna aktywność, a w szczególności dla kręgosłupa korzystne są pływanie i ćwiczenia wzmacniające mięśnie brzucha oraz grzbietu;
• aby nie obciążać kręgosłupa i stawów należy zadbać o prawidłową masę ciała;
• starać się zachować prawidłową postawę ciała, aby w każdej pozycji utrzymywać plecy wyprostowane, nie podpierać ani nie pochylać na żadną ze stron podczas długiego siedzenia, a podczas stania utrzymywać miednicę w neutralnym położeniu;
• zachowanie odpowiedniej postawy jest szczególnie ważne podczas unoszenia ciężkich przedmiotów z ziemi, nie należy schylać się po nie, tylko wykonać przysiad i podnosić je przez wyprostowanie nóg w kolanach;
• ważne jest również stosowanie wygodnego i dobrze dopasowanego obuwia, długotrwałe chodzenie w butach na wysokim obcasie lub z bardzo cienkimi albo twardymi podeszwami może przyczynić się do bóli kręgosłupa;
• ważny jest również dobór odpowiedniego materaca, powinien być dość twardy i zapewnić wsparcie kręgosłupowi;
• unikanie przewlekłego stresu (pod wpływem stresu dochodzi do wyrzutu katecholamin i kortyzolu, które powodują wzrost napięcia mięśni, co może powodować ból) [1-4].

Zapalenie korzonków — podsumowanie

Jak w przypadku wieku chorób, tak i w przypadku zapalenia korzonków, łatwiej zapobiegać, niż leczyć. Jeżeli już dojdzie do zapalenia korzonków, to najczęściej jest ono bardzo bolesne i utrudnia normalne funkcjonowanie. Stosuje się leczenie objawowe, głównie leki przeciwbólowe w postaci tabletek, kapsułek, żeli, maści czy plastrów. Pomocna może okazać się również fizjoterapia i odpoczynek. Dolegliwość powinna przejść po kilku dniach, jednakże nie stosując działań profilaktycznych, może szybko powrócić. Trzeba również pamiętać, że zmiany degeneracyjne są nieodwracalne i jeżeli zaniedba się ten problem, to może on wracać ze znacznie większą siłą.