Cynk

Bierze udział w syntezie kwasów nukleinowych, warunkuje też podział i wzrost komórek, a także umożliwia syntezę,  magazynowanie i wydzielanie insuliny [4]. Jego niedobór zatem może prowadzić do zaburzenia wydzielania insuliny przez komórki Beta wysp trzustkowych i prowadzić do nadmiernego stężenia glukozy we krwi.

Rola cynku w układzie odpornościowym

Wpływ cynku na układ odpornościowy opiera się głównie na prawidłowym funkcjonowaniu grasicy i dojrzewaniu w niej komórek odpornościowych — limfocytów T. 

Grasica to narząd zmniejszający się z wiekiem. U dzieci dwu- trzyletnich osiąga największe rozmiary, następnie z wiekiem stopniowo maleje. W grasicy, w jej korze i rdzeniu powstają komórki zwane tymocytami. W procesie dojrzewania w grasicy ginie około 95% tymocytów, a jedynie 5% jest uwalnianych do krwi jako limfocyty T. Są to komórki immunokompetentne, ale niecałkowicie dojrzałe. Limfocyty przedostają się do krwi obwodowej i do narządów limfatycznych. Całkowitą zdolność immunologiczną uzyskują w śledzionie. W czasie infekcji są odpowiedzialne między innymi za niszczenie komórek zaatakowanych wirusem.

Długotrwały niedobór cynku może przyczynić się do zmniejszenia mobilizacji i różnicowania się komórek odpornościowych, a nawet atrofii, czyli zaniku grasicy. Odpowiedź układu immunologicznego na rozpoczynającą się infekcję wirusową może być z tego powodu obniżona.

Cynk gromadzi się głównie w krwinkach czerwonych i białych, a także w mięśniach, kościach, skórze, nerkach, wątrobie, trzustce, siatkówce i gruczole krokowym.

10 sposobów na wzmocnienie odporności

Źródła cynku

Najwięcej cynku dostarczamy organizmowi, jedząc: mięso cielęce i wołowe, jaja, ryby, owoce morza, a także pestki dyni, kaszę gryczaną, nasiona fasoli, chleb żytni razowy i płatki owsiane.

Niewystarczająca podaż cynku w diecie może prowadzić do zmęczenia, osłabienia, braku koncentracji, a także zauważalnego wypadania włosów, powolnego gojenia się ran, tworzenia się aft w błonie śluzowej jamy ustnej i nawrotów sezonowych infekcji. Jeśli stwierdzamy niedobór cynku lub nie akceptujemy produktów żywnościowych będących jego źródłem, warto pomyśleć o suplementacji.

Leki dostępne na rynku, zawierające cynk to:

• Zincteral 45 mg
• Zincas forte 27 mg
• Zincas 5,5 mg
• Zinkorot 25 mg

Preparaty, będące suplementami diety to:

• Cynek SR
• Cynkovir immuno
• Cynk organiczny z witaminą C

Selen

Jest pierwiastkiem śladowym, wpływającym na wiele szlaków metabolicznych naszego organizmu. Jest ważnym składnikiem budowy enzymów: peroksydazy glutationowej, selenoproteiny P,
a także wpływa na syntezę reduktazy tioredoksynowej i 5`-dejodynazy. Katalizują one reakcje przekształcania T4 (tetrajodotyroniny) do T3 (trójjodotyroniny), aktywnego hormonu gruczołu tarczowego [3].

Wpływ selenu na układ odpornościowy od lat jest w sferze zainteresowań naukowców. Pierwiastek ma udowodniony wpływ na kształtowanie się odporności komórkowej i humoralnej.

Rola selenu w układzie odpornościowym

W przeprowadzonych badaniach interwencyjnych [1] dotyczących niedoboru selenu udowodniono, że dzienna suplementacja w formie soli sodowej w dawce 200 µg spowodowała wzrost aktywności limfocytów T i ich przekształcenie w limfocyty cytotoksyczne. W badaniach udokumentowano wpływ selenu na aktywację komórek NK (natural killer) i zwiększenie ich odpowiedzi na stymulację egzogennym antygenem [2].

Prawdopodobnie selen zwiększa ekspresję receptorów dla interleukiny 2, która jest ważnym czynnikiem warunkującym wzrost limfocytów T, głównie cytotoksycznych i komórek NK.

Źródła selenu

Bogatym źródłem selenu są: mięso, ryby, produkty zbożowe, nabiał, niektóre owoce i warzywa (kapustne, strączkowe, czosnkowe), a także szparagi i soczewica. Jednak zawartość selenu w tych składnikach pożywienia, głównie pochodzenia roślinnego zależy od zawartości pierwiastka w glebie. A ten w zależności od szerokości geograficznej jest zmienny.

Z uwagi na małą wartość różnicy między dawką terapeutycznej a toksyczną zasadne jest monitorowanie stężenia selenu u osób stale go przyjmujących w dawkach większych niż standardowe.

Produkty lecznicze zawierające selen:

• Selenium Aguettant 100 ug/ml, koncentrat do sporządzenia roztworu do infuzji

Suplementy diety zawierające selen to:

• Selen Solgar 100 i 200 ug
• Selen organiczny 100 ug Wallmark
• Bio-Selen plus Cynk

Wnioski

Stosowanie diety bogatej w cynk i selen lub ich właściwa suplementacja może mieć znaczenie w profilaktyce infekcji wirusowych czy bakteryjnych. Bezpośredni wpływ na odpowiedź komórkową i humoralną, który jest warunkowany przez oba pierwiastki, decydować może o szybkiej reakcji organizmu na antygen, zmniejszeniu ryzyka infekcji i skróceniu czasu jej trwania.