Co to jest węgiel aktywny?

Węgiel aktywny, znany również jako węgiel leczniczy czy węgiel aktywowanych, występuje w postaci tabletek lub kapsułek. Jest on wytwarzany z miazgi drzewnej, skorup orzechów, węgla kopalnego lub torfu w temperaturze 900 ℃, po czym jest aktywowany działaniem pary wodnej lub mocnych kwasów. Proces produkcji jest zoptymalizowany pod kątem otrzymania jak największej powierzchni adsorpcyjnej, ponieważ działanie węgla aktywowanego jest związane właśnie z adsorpcją (toksyn, leków, drobnoustrojów, itd.). Co ważne, węgiel aktywowany nie wchłania się do organizmu z przewodu pokarmowego, przez co zostaje w całości wydalony [1,2].

Przykładowe preparaty. Co znajdziesz w aptece?

W aptece dostępnych jest wiele suplementów diety zawierających węgiel leczniczy. Nie będą one jednak skuteczne w leczeniu dolegliwości, takich jak biegunki czy zatrucia pokarmowe. W tym celu powinno zastosować się dostępne produkty lecznicze. Suplementy zawierające węgiel aktywny są stosowane raczej pomocniczo przy problemach układu pokarmowego.

Węgiel leczniczy VP kapsułki, lek bez recepty

Skład

• 1 kapsułka zawiera 200 mg węgla aktywnego (Carbo activatus).

Stosowanie

• w przypadku niestrawności i wzdęć młodzież powyżej 12 lat i osoby dorosłe mogą przyjmować od 4 do 6 kapsułek kilka razy na dobę do ustąpienia objawów;
• w leczeniu biegunek młodzież powyżej 12 lat i dorośli stosują jednorazowo 20 kapsułek (4,0 g), jeżeli jest konieczne to dawkę, można powtórzyć po kilku godzinach;
• w zatruciu lekami lub związkami chemicznymi dzieci poniżej 1 roku stosują doustnie 1 g/kg m.c. (co 4-6 godzin można powtórzyć dawkę), a starsze dzieci i dorośli jednorazowo 62 kapsułki (12,5 g);
• węgiel aktywny najlepiej podawać w postaci zawiesiny powstałej po wsypaniu zawartości kapsułek do niewielkiej ilości wody;
• w przypadku zatruć lekowych zawiesinę podaje się doustnie przez zgłębnik w zalecanej dawce i usuwa przez odessanie lub wywołanie wymiotów, odzyskując całkowitą ilość podanego węgla.

Wskazania

• Lek jest stosowany w biegunce, niestrawności, wzdęciach, zatruciu lekami i innymi związkami chemicznymi po porozumieniu z lekarzem.

O produkcie

• nie należy przyjmować podczas ani po posiłkach, ponieważ pokarm zmniejsza zdolność adsorpcyjną węgla aktywnego (osłabiają jego działanie);
• węgla aktywnego nie wolno stosować u osób nieprzytomnych, u których nie zabezpieczono dróg oddechowych;
• dodatkowo nie należy podawać go jednocześnie z innymi lekami (może je adsorbować, przez co osłabiać ich działanie);
• pacjenci, którzy przyjmują produkt leczniczy przez 7 dni z powodu wzdęć lub 2 dni z powodu biegunki, powinni skontaktować się z lekarzem, jeżeli objawy nie ustępują;
• kobiety będące w ciąży lub karmiące piersią powinny skonsultować się z lekarzem przed zastosowaniem preparatu [3].

Węgiel leczniczy Microfarm 200 mg, kapsułki, lek bez recepty

Skład

• 1 kapsułka zawiera 200 mg węgla aktywnego.

Stosowanie

• u niemowląt w przypadku zatruć, należy stosować jednorazowo 5 kapsułek (1 g) na 1 kg wagi dziecka;
• dzieci powyżej 1 roku życia podczas zatruć lekami lub substancjami chemicznymi mogą przyjmować jednorazowo 10 do 20 kapsułek;
• dzieciom do 4 roku życia zawartość kapsułek należy podać jako zawiesinę wymieszaną z niewielką ilością wody;
• młodzież powyżej 12 lat i osoby dorosłe podczas lżejszych zatruć pokarmowych z objawami wzdęć lub nadmiernej fermentacji jelitowej mogą stosować od 4 do 6 kapsułek kilka razy dziennie, do momentu ustąpienia objawów;
• w przypadku poważniejszych biegunek młodzież powyżej 12 lat i dorośli mogą przyjmować zawiesinę z węgla aktywnego (zawartość 15 kapsułek zmieszana z niewielką ilością wody) co godzinę (od 3 do 4 razy) aż do ustąpienia objawów,  a w przypadku zatruć lekami lub związkami chemicznymi niezwłocznie należy przyjąć 10 kapsułek węgla, popijając wodą (dawkę powtarza się kilkakrotnie).

Wskazania

• Leczenie biegunki, zatruć pokarmowych, jako środek pomocniczy przy wzdęciach.

O produkcie

• może powodować zaparcia;
• przyjmowany jednocześnie z innymi lekami zmniejsza ich wchłanianie z przewodu pokarmowego, co może osłabiać ich działanie;
• lek nie wchłania się z przewodu pokarmowego;
• kobiety będące w ciąży lub karmiące piersią powinny skonsultować się z lekarzem przed zastosowaniem preparatu [4].

Colfarm Węgiel aktywowany, tabletki, suplement diety

Skład

• 1 tabletka zawiera 150 mg węgla aktywowanego.

Stosowanie

• Dorośli mogą stosować 1 tabletkę na dobę.

Wskazania

• Wspiera funkcjonowanie układu pokarmowego i jelit, wspomaga metabolizm liposomów i utrzymanie prawidłowej równowagi tłuszczów we krwi.

O produkcie

• nieduże tabletki;
• 1 tabletka dziennie;
• rejestracja jako suplement diety;
• nie ma działania leczniczego, działa jedynie wspomagająco [5].

Czy węgiel aktywny działa na wirusy?

Czy węgiel aktywny zabija wirusy? Brakuje jednoznacznych badań, które wykazują skuteczność węgla aktywowanego w przypadku infekcji wirusowych. Może on skrócić biegunkę, ale ponieważ powoduje jedynie adsorpcję cząsteczek, to nie jest w stanie zapobiec namnażaniu się wirusów czy bakterii w układzie pokarmowym. Co więcej, stosowanie węgla aktywnego możesz hamować wchłanianie leków, które np. mogą być stosowane w przypadku leczenia infekcji spowodowanej przez wirusy. Jako że węgiel aktywny nie wchłania się z przewodu pokarmowego, to z oczywistych względów nie jest w stanie mieć działania przeciwwirusowego w stosunku do wirusów, które z reguły atakują różne narządy [1,2].

Jak stosować węgiel aktywny na wirusy?

Każdy preparat w ulotce zawiera szczegółowe dawkowanie. Powyżej zostały opisane przykładowe preparaty wraz z ich dawkowaniem. Niemniej jednak zalecane dawki węgla aktywowanego w przypadku biegunki (która może być wywołana m in. wirusami) wynosi ok. 4 g, co kilka godzin dla młodzieży powyżej 12 lat i dorosłych. Trzeba pamiętać, żeby razem z węglem aktywnym nie spożywać pokarmów, bo będą one osłabiały jego działanie. Podobnie nie należy jednocześnie z węglem aktywnym przyjmować innych leków, w tym przypadku węgiel może obniżyć ich wchłanianie, a w konsekwencji ich działanie [1,2].

Czy warto stosować węgiel na wirusy?

Jak opisano w artykule, węgiel aktywny nie jest skutecznym środkiem przeciwko wirusom. Preparaty na bazie węgla aktywowanego można samodzielnie stosować w przypadku wystąpienia biegunek, wzdęć czy niestrawności. Jeżeli dojdzie jednak do zatrucia lekami lub innymi związkami chemicznymi, należy jego użycie skonsultować z lekarzem (może być konieczna wizyta na SOR).