Testy diagnostyczne COVID-19 i ich rodzaje
Badanie genetyczne na obecność materiału genetycznego SARS-CoV-2
Wszystkie testy diagnostyczne COVID-19 dają informacje o zakażeniu, ale jako jedyny test PCR z obecnie dostępnych metod pozwala na stwierdzenie trwającej infekcji i tylko ona daje decyzje o izolacji.
Badanie wykonuje się metodą RT-PCR (real time PCR). Jest to metoda, która pozwala na bezpośrednie określenie obecności materiału genetycznego wirusa.
Próbką do testu jest wymaz z nosogardzieli, który musi być pobrany przez wykwalifikowany personel. Następnie zostaje ona wysłana w sterylnym opakowaniu do laboratorium, gdzie jest badana nie później niż do 72 h po badaniu.
Test daje wynik pozytywny w przypadku stwierdzenia obecności materiału genetycznego wirusa oraz negatywny w przypadku jego braku. Nie określa ilości wirusów oraz fazy infekcji [1-4].
Testy antygenowe COVID-19
Test wykrywa obecność specyficznego dla wirusa SARS-CoV-2 białka, które znajduje się na jego kapsydzie, czyli innymi słowy, antygenu. Próbką, tak samo jak w przypadku testu molekularnego, jest wymaz z nosogardzieli, który zostaje pobrany przez osobę przeszkoloną do tej czynności. Test należy przeprowadzić nie później niż w przeciągu 10 dni od wystąpienia objawów. Pozytywny wynik daje pewność, że zostaliśmy zainfekowani. Świadczy o początkowej fazie infekcji. Negatywny jednak nie wyklucza choroby. Po wyniku negatywnym, aby mieć 100% pewność braku wystąpienia infekcji należy przeprowadzić test genetyczny [1,4].
Jak przygotować się do wymazu z nosogardzieli?
- Nie spożywać posiłków przynajmniej 2 h przed badaniem.
- Zaraz przed wykonaniem wymazu nie myć zębów, ani nie stosować płynów antybakteryjnych, czy tabletek do ssania.
- Przed badaniem nie stosować preparatów donosowych.
Test serologiczny COVID-19
Test serologiczny ma za zadanie oznaczyć ilość przeciwciał anty-SARS-CoV-2, jakie nasz organizm wytworzył w wyniku kontaktu z wirusem. Materiałem do badań jest krew. Obecność przeciwciał nie świadczy o trwającej infekcji, a o wykształceniu odporności przeciwko wirusowi SARS-CoV-2. Negatywny wynik nie oznacza braku zakażenia. Infekcja może się toczyć mimo braku wytworzonych przeciwciał. W początkowej fazie trwania pandemii wykonywano testy jakościowe w celu zbadania rozprzestrzeniania się zakażeń wśród społeczeństwa. Obecnie testy serologiczne są wykorzystywane w określaniu nabytej odporności [1,4].
W testach serologicznych określa się poziom przeciwciał IgG oraz IgM specyficznych dla zakażeń wirusem SARS-CoV-2. Przeciwciała IgM wytwarzamy już od 3. doby trwania infekcji. Następnie ich poziom zaczyna spadać, a wraz z tym spadkiem następuje wzrost przeciwciał IgG (7. doba infekcji). Przeciwciała IgG pozostają z nami na dłużej i to one są wyznacznikiem nabytej odporności [2].
Testy PRIMACOVID z Biedronki
Od 15 marca 2021 roku sieć sklepów Biedronka jako pierwsza zaoferowała zakup testów o nazwie “PRIMACOVID”. Są to testy serologiczne, określające obecność przeciwciał przeciwko wirusowi SARS-CoV-2. 1 test kosztuje 49,99 zł i po zakupie wykonujemy go sami w domu. Jak wspomniano wcześniej, negatywny wynik takiego testu nie oznacza braku trwania choroby. Takie informacje należy interpretować jako brak wytworzonej odporności (zobacz też: Jak działają testy PRIMACOVID z Biedronki?).
Wraz z pojawieniem się domowego testu pojawiły się również wątpliwości z nim związane.
Po pierwsze czy osoby przeprowadzające test będą w stanie poprawnie go zrobić oraz, czy wynik zostanie trafnie zinterpretowany. Negatywny rezultat może uśpić czujność społeczeństwa, przez co niektóre osoby poluzują reżim sanitarny. Konsekwencją może być wzrost liczby zakażeń. Kolejną wątpliwość rodzi samo miejsce zakupu testu. Takie produkty muszą być przechowywane w odpowiednich warunkach temperatury i wilgotności. Bardziej odpowiednim miejscem wydaje się być apteka, gdzie stan warunków w magazynach i w izbach ekspedycyjnych jest ściśle monitorowany.
Testy diagnostyczne COVID-19: porównanie.
Rodzaje testów |
Genetyczny (PCR) | Antygenowy | Serologiczny |
Materiał | wymaz z nosogardzieli | wymaz z nosogardzieli | krew |
Gdzie można wykonać? | laboratorium | laboratorium | laboratorium/ samodzielnie w domu |
Koszt | NFZ za darmo/ prywatnie ok. 400-500 zł | ok. 100-150 zł | laboratorium 120-200 zł/ Biedronka 49,99 zł |
Długość czekania na wynik | 24 h | 10-30 min | 10 min test jakościowy/do 3 dni test ilościowy |
Interpretacja wyniku |
pozytywny: zakażenie wirusem SARS-CoV-2 negatywny: brak aktywnie trwającej infekcji |
pozytywny: początek trwania infekcji negatywny: nie wyklucza zakażenia, należy wykonać test genetyczny w celu potwierdzenia braku infekcji |
pozytywny: nabyta odporność, nie ma pewności czy infekcja nadal trwa negatywny: brak odporności, brak informacji o trwającej infekcji |