W dzisiejszym zabieganym świecie, gdzie zmagamy się z ciągłym stresem, zadaniami do wykonania, krótkimi terminami i coraz bardziej wymagającymi harmonogramami, odczuwanie zmęczenia i braku energii staje się niestety coraz bardziej powszechne. Wielu z nas szuka naturalnych i bezpiecznych sposobów na pobudzenie swojej energii i poprawienie wytrzymałości, a suplementy diety mogą wydawać się atrakcyjnym rozwiązaniem.
Te suplementy, często dostępne bez recepty, obiecują nam łatwe i szybkie „zastrzyki” energii. Ale czy naprawdę działają? Jak bezpieczne je stosować? A co z innymi, bardziej naturalnymi metodami zwiększania energii?
Jak działają poszczególne składniki preparatów na zmęczenie?
- Żeń-szeń syberyjski — poprawia koncentrację, pamięć, pobudza do wysiłku, zmniejsza poziom stresu;
- żeń-szeń koreański — zdecydowanie poprawia witalność organizmu, pobudza, dodaje energii, poprawia przepływ krwi, zwiększa libido, jednocześnie korzystnie wpływa na zaburzenia erekcji i odporność organizmu;
- żeń-szeń indyjski (ashwagandha) – polepsza wydolność organizmu, zwiększa witalność i pobudza organizm, wykazuje działanie przeciwdepresyjne;
- kofeina — skutecznie pobudza organizm, poprawia koncentrację, sprawność umysłową i fizyczną, zmniejsza senność i uczucie zmęczenia, wykazuje działanie moczopędnie, zwiększa spalanie tkanki tłuszczowej, przyspiesza pracę serca i rozszerza naczynia krwionośne, co podwyższa ciśnienie tętnicze krwi;
- lecytyna — jest ważnym składnikiem w procesach przemiany materii, jest elementem składowym mózgu i tkanki nerwowej, stanowi barierę ochronną ścian żołądka i bierze udział w gospodarce cholesterolem, lecytyna jest z reguły przeznaczona dla osób dorosłych, nie zaleca się stosowania preparatów ją zawierających przez dzieci, kobiety w ciąży i karmiące piersią;
- wyciąg z guarany — wykazuje podobne działanie jak kofeina, która jest zresztą jej głównym składnikiem;
- wyciąg z owocu głogu — wpływa korzystnie na układ sercowo-naczyniowy, obniża ciśnienia krwi, trójglicerydy, cholesterol całkowity oraz LDL, ma działanie przeciwutleniające, przeciwzapalne, wzmacniające odporność i witalność organizmu;
- magnez — poprawia pracę układu nerwowego, sercowo-naczyniowego i pracę mięśni, w przypadku niedoborów mogą pojawić się skurcze mięśni łydek, drżenie powiek, migrena, gorsza koncentracja oraz problemy z zaśnięciem;
- niketamid — ma działanie stymulujące, pobudza ośrodkowy układ nerwowy, podobnie jak kofeina podnosi ciśnienie tętnicze krwi;
- miłorząb japoński — wspomaga pamięć i koncentrację, przeciwdziała tworzeniu się złogów beta-amyloidowych w neuronach, (są one przyczyną powstawania choroby Alzheimera), usprawnia krążenie krwi; pomimo że kojarzy się z preparatami głównie dla seniorów, może być również stosowany przez młode osoby (poprawia zaopatrzenie mózgu w glukozę, co poprawia koncentrację i zdolność zapamiętywania);
- Yerba mate — redukuje łaknienie, wzmacnia odporność, poprawia koncentrację, i nastroju oraz pobudza organizm;
- zielona herbata — oczyszcza organizm z toksyn, stymuluje pracę mózgu, poprawia koncentrację, przyspiesza zapamiętywanie i uczenie się i redukuje zmęczenie [1].
Pobudzające leki bez recepty i suplementy diety — co można kupić w aptece?
Cardiamid z kofeiną, kroplę doustne, suplement diety
- 1 ml kropli zawiera 23,75 mg kofeiny, 15,1 mg wyciągu z owocu głogu, 13,32 mg wyciągu z korzenia żeń-szenia, 5,55 mg wyciągu z nasion guarany i 0,35 mg witaminy B6;
- osoby dorosłe powinny stosować 40 kropli preparatu 2 razy dziennie;
- suplement diety jest polecany w przypadku zmęczenia, osłabienia czy braku energii [2].
Cardiamid z kofeiną, pastylki do ssania, suplement diety
- 1 pastylka zawiera 19 mg magnezu, 0,3 mg witaminy B6 oraz 116 mg wyciągu z guarany, w tym 25,5 mg kofeiny;
- dorośli mogą ssać od 3 do 6 pastylek na dobę
- preparat zmniejsza zmęczenie, pobudza, poprawia koncentrację i korzystnie wpływa na serce [3].
Glucardiamid 125 mg + 1500 mg, pastylki do ssania, lek bez recepty
- 1 pastylka ma w swoim składzie 125 mg niketamidu i 1500 mg glukozy;
- pastylki mogą być stosowane przez młodzież od 12 roku życia i dorosłych w ilości od 4 do 6 pastylek na dobę;
- produkt leczniczy zmniejsza osłabienie organizmu po wysiłku fizycznym, zmniejsza zmęczenie, zapewnia energię w przypadku spadku poziomu glukozy we krwi [4].
Multivital Energotonik, tonik, suplement diety
- preparat w 1 ml zawiera 16,66 mg soku z czarnego bzu, 16,66 soku z aronii, 4,16 mg ekstraktu z melisy (4:1), 0,83 mg ekstraktu z żurawiny wieloowocowej (20:1), 0,83 mg ekstraktu z Ginkgo Biloba (24:6) zawierającego 0,2 mg gingkoflawonoidów i 0,05 mg laktonów terpenowych, 36,66 µg witaminy B1, 46,66 µg witaminy B2, 533,33 µg witaminy B3, 200 µg witaminy B5, 46,66 µg witaminy B6, 0,083 µg witaminy B12, 6,66 µg kwasu foliowego, 233,33 µg żelaza, 1,66 µg biotyny i 2,66 mg witaminy C;
- młodzież powyżej 16 lat i dorośli stosują 2 łyżki stołowe preparatu na dobę;
- suplement diety jest stosowany w celu poprawy pamięci, witalności, odporności oraz w przypadku braku energii [5].
Ginseng 500 Żeńszeń & Miód, suplement diety
- 1 ampułka (10 ml) zawiera 2500 mg miodu i 500 mg Panax Ginseng;
- używa się 1 ampułki na dobę;
- preparat jest polecany w przypadku wzmożonej pracy umysłowej, pobudza, poprawia odporność i witalność organizmu [6].
Naturell Ashwagandha, tabletki, suplement diety
- 1 tabletka zawiera 140 mg ekstraktu z Ashwagandhy (standaryzowany na min. 7% witanolidów);
- zaleca się 1 tabletkę dziennie;
- preparat zwiększa wydolność organizmu przy zwiększonym wysiłku fizycznym, zwiększa ilość energii, pobudza, poprawia nastrój [7].
Naturell Żeń-szeń Forte, tabletki, suplement diety
- 1 tabletka ma w składzie 250 mg wyciągu z korzenia białego żeń-szenia koreańskiego (standaryzowany na 4% ginsenozydów), 100 mg wyciągu z lukrecji gładkiej, 8 mg witaminy B3, 3 mg kwasu pantotenowego, 0,55 mg witaminy B1, 0,7 mg witaminy B2 i 0,7 mg witaminy B6;
- dorośli powinni przyjmować 1 lub 2 tabletki na dobę;
- suplement wykazuje działanie ma pobudzające, poprawiające pamięć i korzystnie wpływające na układ sercowo-naczyniowy [8].
Olimp Żeń-szeń Vita-Complex, kapsułki, suplement diety
- 1 kapsułka zawiera 200 mg żeń-szenia koreańskiego (standaryzowany na 7% ginsenozydów), 250 mg żeń-szenia amerykańskiego (standaryzowany na 5% ginsenozydów), 2 mg ekstraktu z pieprzu czarnego Bioperine, 800 µg witaminy A, 200 j.m. witaminy D, 12 mg witaminy E, 80 mg witaminy C, 1,1 mg witaminy B1, 1,4 mg witaminy B2, 16 mg niacyny, 1,4 mg witaminy B6, 200 µg folianów, 2,5 µg witaminy B12, 50 µg biotyny oraz 6 mg kwasu pantotenowego;
- zaleca się przyjmowanie 1 kapsułki dziennie;
- preparat wykazuje szereg korzystnych działań na organizm, w tym dodaje energii i pobudza [9].
Sesja, tabletki, suplement diety
- 1 tabletka zawiera 45 mg ekstraktu z miłorzębu japońskiego (Ginkgo Biloba), 30 mg kofeiny, 25 mg wyciągu z korzenia żeń-szenia (Panax ginseng) i 18 mg wyciągu z liści Brahmi (Bacopa monnieri L.);
- młodzież powyżej 12 roku życia i osoby dorosłe stosują 1 tabletkę 2 razy dziennie;
- suplement diety poprawia koncentrację, pamięć, zmniejsza odczucie zmęczenia i senności [10].
Solgar Żeń-szeń Syberyjski, kapsułki, suplement diety
- 1 kapsułka ma w swoim składzie 150 mg sproszkowanego korzenia żeń-szenia syberyjskiego i 150 mg wyciągu z korzenia żeń-szenia syberyjskiego (standaryzowany na 1,2 mg eleuterozydów E i B);
- osoby dorosłe powinny stosować 1 kapsułkę dziennie podczas posiłku;
- suplement diety pobudza, poprawia koncentrację, obniża stres i jest polecany w przypadku wzmożonej aktywności [11].
Olimp Gold-Lecytyna 1200, kapsułki, suplement diety
- 1 kapsułka zawiera 1200 mg lecytyny;
- osoby dorosłe powinny stosować 1 lub 2 kapsułki dziennie podczas posiłku;
- wspomaga prawidłowe funkcjonowanie komórek mózgowych i tkanek nerwowych, poprawia aktywność umysłową, zdolność koncentracji, procesy uczenia się i zapamiętywania u osób dorosłych [12].
Tabletki dodające energii — czy warto je stosować?
W aptece można znaleźć wiele preparatów na pobudzenie, są m.in. tabletki, kapsułki, ampułki czy preparaty do ssania. Niektóre z nich działają szybciej, jak te z guaraną czy kofeiną, ale efekt trwa krótko. Dla dłużej utrzymującego się działania pobudzającego, aby mieć więcej energii na co dzień, warto zainteresować się preparatami zawierającymi żeń-szeń. W przypadku gdy brak energii wynika z niedoborów witamin, warto zastosować preparaty zawierające witaminy. Jak widać ciężko wskazać idealne tabletki pobudzające. W zależności od potrzeb każdy powinien jednak znaleźć coś dla siebie.
Jak bezpiecznie stosować suplementy na zmęczenie?
Stosowanie preparatów na zmęczenie i dodających energii może być skuteczne, ale jest kilka zasad, których należy przestrzegać, aby zapewnić ich bezpieczne użycie:
- Poznaj skład: Zawsze czytaj etykiety, aby zrozumieć, co znajduje się w danym preparacie. Niektóre mogą zawierać składniki, które mogą wywoływać reakcje alergiczne lub interakcje z innymi lekami.
- Przestrzeganie dawek: Zawsze przestrzegaj zalecanej dawki na opakowaniu produktu. Przyjmowanie większych dawek nie zawsze jest skuteczniejsze i może być niebezpieczne.
- Możliwość wystąpienia interakcji z lekami: Jeśli przyjmujesz inne leki, zawsze skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą przed rozpoczęciem stosowania preparatu na zmęczenie. Niektóre suplementy mogą wchodzić w interakcje z lekami, co może prowadzić do niebezpiecznych efektów ubocznych.
- Szukaj zatwierdzonych produktów: Wybieraj produkty od zaufanych producentów i dostawców. Upewnij się, że produkt jest zatwierdzony przez odpowiednie organy regulacyjne w twoim kraju.
- Słuchaj swojego ciała: Jeśli po zażyciu preparatu na zmęczenie doświadczasz niepożądanych efektów ubocznych, takich jak zaburzenia snu, nerwowość, bóle głowy, nudności, przestań go przyjmować i skonsultuj się z lekarzem.
- Uważaj na kofeinę: Niektóre preparaty na zmęczenie mogą zawierać duże ilości kofeiny, która może przyczynić się do problemów ze snem, nerwowości i innych problemów zdrowotnych.
- Konsultacja z lekarzem: Jeśli masz jakiekolwiek przewlekłe choroby lub przyjmujesz regularnie leki na receptę, powinieneś skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem stosowania jakichkolwiek preparatów bez recepty.
Co jeszcze zmniejsza zmęczenie?
Zmęczenie to powszechne doświadczenie, które może być wynikiem wielu czynników, takich jak brak snu, przeciążenie fizyczne lub psychiczne, stres, niezdrowa dieta, a nawet przewlekłe choroby. Istnieje wiele niefarmakologicznych metod zmniejszania zmęczenia. Poniżej wymieniam kilka z nich:
- Zdrowy styl życia: Utrzymywanie zdrowego stylu życia jest kluczowe dla zapewnienia właściwej energii i zmniejszenia zmęczenia. To oznacza regularne ćwiczenia, zdrową dietę bogatą w białka, błonnik i witaminy, oraz unikanie szkodliwych nawyków, takich jak palenie tytoniu i nadmierne spożywanie alkoholu.
- Odpoczynek i sen: Regularny, odpowiedni sen jest absolutnie kluczowy do zarządzania zmęczeniem. Dorośli zwykle potrzebują od 7 do 9 godzin snu każdej nocy. Warto również zastosować techniki relaksacyjne, takie jak medytacja, joga czy techniki oddechowe, które mogą pomóc w redukcji stresu i poprawie jakości snu.
- Nawodnienie: Nawodnienie to kluczowy element zdrowego stylu życia, a jego brak może prowadzić do zmęczenia. Pamiętaj, aby regularnie pić wodę i unikać napojów zawierających kofeinę, które mogą przyczynić się do odwodnienia.
- Zdrowa dieta: Dieta bogata w białka, błonnik i witaminy może pomóc zapewnić organizmowi niezbędne składniki odżywcze, które mogą zmniejszyć odczuwanie zmęczenia.
- Prowadzenie regularnego trybu życia: Regularne posiłki, regularne godziny snu i aktywności fizycznej mogą pomóc w zredukowaniu poczucia zmęczenia.
- Redukcja stresu: Długotrwały stres może prowadzić do przewlekłego zmęczenia. Techniki redukcji stresu, takie jak medytacja, techniki relaksacyjne, ćwiczenia oddechowe czy terapia behawioralna, mogą pomóc w zarządzaniu stresem i redukcji zmęczenia.
- Aktywność fizyczna: Regularna aktywność fizyczna, tak jak spacery, bieganie, joga, mogą poprawić samopoczucie i zmniejszyć odczuwanie zmęczenia.
- Unikanie alkoholu i kofeiny: Alkohol i kofeina mogą zakłócać cykl snu i przyczyniać się do poczucia zmęczenia.
- Zmiana środowiska: Czasami zmiana otoczenia, na przykład praca w innym miejscu lub spacer na świeżym powietrzu, może pomóc zredukować odczucie zmęczenia.
- Konsultacja z lekarzem: Jeśli odczuwasz przewlekłe zmęczenie, które nie ustępuje pomimo stosowania powyższych strategii, warto skonsultować się z lekarzem. Przewlekłe zmęczenie może być objawem podstawowego stanu medycznego, który wymaga leczenia.