Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) na początku XXI wieku przeprowadziła badanie dotyczące uzależnienia od nikotyny. Uzyskane przez nich wyniki są namacalnym dowodem na to, jak ciężkim nałogiem jest palenie papierosów. Okazuje się bowiem, że aż 26% dorosłych Polek pali codziennie.  To co piąta z nas! Ten sam wskaźnik wśród mężczyzn wynosi aż 43%, czyli niemal co drugi dorosły obywatel Polski pali papierosa minimum raz na dobę [1].

Co więcej, badania przeprowadzone w podobnym czasie przez Instytut Matki i Dziecka dowiodły, że 25% młodzieży w wieku 15 lat pali tytoń, a w tym 12% z nich pali codziennie. Szacunki epidemiologów wyraźnie wskazują, że w samym roku 2000 palenie było przyczyną niemal 70 tysięcy zgonów w Polsce [1].

Dlaczego papierosy są szkodliwe?

Niepodważalnie palenie papierosów i innych wyrobów tytoniowych ma niekorzystny wpływ na nasz organizm. Stanowi ono obecnie jeden z głównych czynników ryzyka wielu chorób, w tym nowotworów czy chorób układu sercowo-naczyniowego. Do zagrożeń zdrowotnych, wynikających z palenia tytoniu, należą m.in.:

• choroba niedokrwienna serca;
• choroby naczyń mózgowych;
• przewlekła obturacyjna choroba płuc;
• nadciśnienie;
• miażdżyca;
• nowotwory, w tym rak płuca, krtani, jamy ustnej czy gardła;
• osteoporoza;
• zaburzenia erekcji;
• zaburzenia płodności.

Dodatkowo u dzieci kobiet palących w trakcie ciąży, obserwuje się także niską masę urodzeniową, astmę, zapalenia ucha środkowego, zakażenia dróg oddechowych, czy nawet zespół nagłego zgonu niemowląt [1].

Poznaj 8 wskazówek jak rzucić palenie papierosów

Oto kilka wskazówek, które mogą pomóc Ci rzucić palenie:

1. Znajdź motywację: Zastanów się, co jest Twoją motywacją do rzucenia palenia. Czy chcesz poprawić stan swojego zdrowia? Czy może chcesz zaoszczędzić pieniądze, które wydajesz na papierosy? Warto sobie uświadomić, dlaczego chce się rzucić palenie, aby łatwiej było trzymać się zadania.
2. Oszacuj koszty: Zrób kalkulację, ile wydajesz na papierosy w ciągu tygodnia, miesiąca czy roku. Przelicz, ile zaoszczędzisz, gdy rzucisz palenie. To może być dodatkową motywacją do kontynuowania walki z nałogiem.
3. Wybierz datę: Wybierz konkretną datę, kiedy rzucisz palenie. Zastanów się, czy lepiej zrobić to w kilku etapach czy od razu radykalnie.
4. Znajdź wsparcie: Warto zwrócić się do bliskich osób i poprosić o wsparcie w trudnym zadaniu rzucenia palenia. W razie potrzeby skorzystaj z pomocy specjalisty.
5. Zmodyfikuj swoje nawyki: Zmodyfikuj swoje codzienne nawyki, takie jak picie kawy, by dotąd z nią nie łączyć palenia papierosów.
6. Unikaj kuszących sytuacji: Unikaj sytuacji, które mogą prowokować i skłaniać do sięgnięcia po papierosa, jak np. wizyty w barach czy spotkania z przyjaciółmi palącymi.
7. Wypracuj alternatywy: Wypracuj dla siebie zdrowsze alternatywy, jak np. picie wody, rumianku czy herbaty. Można też zacząć ćwiczyć lub znaleźć inny sposób na relaks.
8. Nie poddawaj się: Rzucenie palenia jest wyzwaniem, dlatego nie warto się poddawać i trzymać się swojego planu. Jeśli popełnisz błąd, podejdź do tego w sposób pozytywny i spróbuj ponownie.

Rzucenie palenia to proces, który wymaga czasu, samozaparcia i silnej woli, ale jest w pełni osiągalny. Jeśli napotkasz przeszkody na drodze do rzucenia palenia, nie wahaj się zwrócić po pomoc do bliskich lub specjalisty.

Jakie są metody rzucania palenia?

Oto kilka powszechnie stosowanych metod rzucania palenia:

1. Nagły odstawienie (cold turkey): Ta metoda polega na całkowitym zaprzestaniu palenia bez żadnej formy zastępczej terapii nikotynowej ani leków. Wymaga silnej woli i determinacji, aby całkowicie zerwać z paleniem.
2. Terapia zastępcza nikotyną (NRT): NRT polega na stosowaniu produktów zastępczej terapii nikotynowej, takich jak plasterki, guma, tabletki do ssania, inhalatory lub spreje do nosa, które dostarczają kontrolowaną dawkę nikotyny bez szkodliwych substancji chemicznych obecnych w papierosach.
3. Leki na receptę: Określone leki, takie jak bupropion i wareniklina, mogą być przepisane przez profesjonalistę służby zdrowia w celu zmniejszenia chęci sięgnięcia po papierosa i objawów odstawienia od nikotyny.
4. Leki bez recepty, zawierające cytyzynę.
5. Terapia behawioralna: Terapia behawioralna pomaga jednostkom zidentyfikować czynniki wyzwalające palenie, opracować strategie radzenia sobie i zmienić niezdrowe nawyki związane z paleniem.
6. Grupy wsparcia lub terapia: Dołączenie do grup wsparcia lub skorzystanie z terapii może zapewnić wsparcie emocjonalne, motywację i praktyczne wskazówki od innych osób, które również próbują rzucić palenie [7].

Co zawierają leki na rzucenie palenia?

Uzależnienie od nikotyny można leczyć różnymi strategiami. Jedną z nich jest stosowanie nikotynowych terapii zastępczych, najczęściej w postaci gum do żucia lub plastrów. Możliwa jest także farmakoterapia, opierająca się na bupropionie, a także wareniklinie czy cytyzynie [1].

Cytyzyna na rzucanie palenia — czy jest najlepsza?

Cytyzyna to naturalny alkaloid otrzymywany z nasion Złotokapu Zwyczajnego. Posiada silne powinowactwo do receptora nikotynowego. Dzięki zdolności do blokowania tego receptora jest ona skuteczna w leczeniu uzależnienia od nikotyny. Terapię cytyzyną rozpoczyna się 5 dni przez terminem rzucenia palenia, jednocześnie w tym okresie należy zmniejszyć ilość wypalanych papierosów. Randomizowane badania potwierdziły, że większe prawdopodobieństwo rzucenia palenia występuje wśród osób przyjmujących ten alkaloid, w porównaniu do grupy placebo [1].

Polska jest jedynym krajem, w którym cytyzyna występuje w dwóch formach: w tabletkach (Tabex, Recigar) oraz mikronizowanych kapsułkach (Desmoxan). Na początku XXI wieku za pomocą cytyzyny było leczonych prawie 30% wszystkich palaczy, czyli prawie 2,6 mln osób. Jednym z plusów tego alkaloidu jest jego łatwa dostępność. Co więcej, koszt terapii cytyzyną jest kilkunastokrotnie niższy od kosztów leczenia warenikliną, bupropionem czy nikotynową terapią zastępczą. Dodatkowo terapia cytyzyną jest krótsza od pozostałych metod leczenia [2].

Jak przyjmować leki na rzucenie palenia z cytyzyną?

Obie postaci cytyzyny obecne na rynku są przeznaczone do stosowania doustnego. Kurację rozpoczyna się 5 dni przed planowaną datą rzucenia palenia. Schemat dawkowania wygląda następująco:

• 1-3 dzień: 1,5 mg/6 razy dziennie;
• 4-12 dzień: 1,5 mg/5 razy dziennie;
• 13-16 dzień: 1,5 mg/4 razy dziennie;
• 17-20 dzień: 1,5 mg/3 razy dziennie;
• 21-25 dzień: 1,5 mg/1-2 razy dziennie.

Osoba paląca powinna definitywnie zrezygnować z palenia najpóźniej w 5 dniu terapii. Następnie nie powinna pozwolić sobie na zapalenie nawet jednego papierosa — od tego zależy trwałość uzyskanego efektu leczenia [3,4].

Jakie są leki na rzucenie palenia w Polsce?

Tak jak wspomniano powyżej, polski rynek farmaceutyczny posiada 3 leki zawierające cytyzynę. Są to Tabex, Recigar oraz Desmoxan. Ich sposób dawkowania jest taki sam. Niezależnie od wyboru preparatu, schemat leczenia nie ulega zmianie.

Tabex to lek zawierający cytyzynę (Cytisinum) w postaci tabletek powlekanych. 1 tabletka zawiera 1,5 mg substancji czynnej [4].

Recigar to lek zawierający cytyzynę (Cytisinum) w postaci tabletek powlekanych. 1 tabletka zawiera 1,5 mg substancji czynnej [5].

Desmoxan to lek zawierający cytyzynę (Cytisinum) w postaci kapsułek twardych. 1 kapsułka zawiera 1,5 mg substancji czynnej [6].

Co wybrać: Tabex, Desmoxan czy Recigar?

Powyższe leki zawierają tę samą substancję czynną w tej samej dawce. Ich dawkowanie również jest identyczne. Jedyną różnicą jest postać Desmoxanu — jako jedyny występuje w kapsułkach, a nie tabletkach. W związku z tym nie ma znaczenia, który lek wybierze pacjent, gdyż działają one tak samo.

Jakie są korzyści z rzucenia palenia?

Rzucenie palenia przynosi wiele korzyści zdrowotnych. Oto kilka z nich:

1. Poprawa stanu zdrowia: Rzucenie palenia jest jednym z najważniejszych kroków, jakie można podjąć, aby poprawić zdrowie. Bez względu na wiek i okres palenia, rzucenie palenia przynosi korzyści. Poprawia status zdrowia i wpływa pozytywnie na jakość życia.
2. Zmniejszenie ryzyka chorób serca: Rzucenie palenia powoduje znaczne zmniejszenie ryzyka wystąpienia zawału serca. Już po 2 tygodniach do 3 miesiącach od zaprzestania palenia, ryzyko zawału serca zaczyna się zmniejszać.
3. Poprawa funkcji płuc: Rzucenie palenia prowadzi do poprawy funkcji płuc. Już po 1 do 9 miesiącach od rzucenia palenia, kaszel i duszność zaczynają się zmniejszać.
4. Zmniejszenie ryzyka wystąpienia chorób: Rzucenie palenia obniża ryzyko wystąpienia wielu chorób, takich jak choroby układu krążenia, cukrzyca czy choroby nowotworowe. Rzucenie palenia może nawet przedłużyć życie o około 10 lat w porównaniu do kontynuowania palenia.
5. Poprawa kondycji psychicznej: Rzucenie palenia może również przynieść korzyści dla kondycji psychicznej. Może pomóc przełamać cykl uzależnienia i poprawić samopoczucie [8].