Mleko mamy to podstawa

Pokarm kobiecy jest najlepszym pożywieniem dla noworodków i niemowląt i to właśnie on dostarcza im składników niezbędnych do prawidłowego rozwoju (czytaj także: Jak przygotować się do ciąży?). Niektórych potrzebnych składników może być w nim jednak zbyt mało, dlatego konieczna jest dodatkowa suplementacja (czytaj także: Suplementy dla kobiet w ciąży. Czy należy je przyjmować?). Należy do nich przede wszystkim witamina D3 (w mleku kobiecym jest jej zaledwie ok. 50 IU/l) [1].

Witamina D3 dla noworodków i niemowląt

Niedobory witaminy D3 spotyka się często w klimacie umiarkowanym, ze względu na małą ilość słońca przez znaczną część roku. Regularna ekspozycja na słońce jest bowiem endogennym źródłem tej witaminy. Wykazano, że w naszej strefie klimatycznej synteza skórna witaminy D3 zachodzi od kwietnia do września (podczas 15–minutowej ekspozycji na słońce, bez stosowania filtrów przeciwsłonecznych, jeśli odkryte jest minimum 18% powierzchni ciała, czyli wystarczą np. odsłonięte przedramiona i częściowo nogi). W okresie od października do marca taka synteza praktycznie nie zachodzi. Należy o tym pamiętać, także w przypadku noworodków i dzieci, które mogą być szczególnie narażone na niedobór tej witaminy. Wynika to z faktu, że w tej grupie powszechnie stosuje się kremy z wysokimi filtrami przeciwsłonecznymi. Mogą one obniżać wydajność syntezy witaminy D3 nawet o 90%. Aktualnie nie zaleca się bezpośredniej ekspozycji na słońce niemowląt poniżej 6. miesiąca życia. W takim przypadku suplementacja witaminy D3 jest niezbędna. 

Warto przypomnieć, że witamina D3 jest niezbędna noworodkom i niemowlętom, aby mogły zachodzić u nich prawidłowo procesy mineralizacji i kostnienia układu szkieletowego. Niedobór witaminy D3 przyczynia się do rozwoju krzywicy, osteoporozy, a także chorób cywilizacyjnych, takich jak np. cukrzyca i niektóre rodzaje nowotworów.

Dawkowanie witaminy D3

Zalecenia dotyczące suplementacji witaminy D3 u noworodków i niemowląt wyglądają następująco:

• w przypadku noworodków donoszonych: 400 IU witaminy D3/dobę, począwszy od pierwszych dni życia,
• noworodki urodzone przedwcześnie: 400-800 IU witaminy D3/dobę do osiągnięcia wieku korygowanego 40 tygodni (dawkę należy ustalić z lekarzem). Po tym czasie kontynuuje się suplementację jak u noworodków urodzonych w terminie (400 IU/dobę),
• niemowlęta urodzone o czasie: karmione piersią wymagają suplementacji w dawce 400 IU/dobę, (podaż witaminy D3 z mleka kobiecego nie musi być uwzględniona jeśli jest mniejsza niż 2000 IU/dobę, ze względu na jej niewielkie stężenie w pokarmie).
• noworodki karmione mlekiem modyfikowanym: należy uwzględnić ilość witaminy w nim zawartej (jest to obowiązkowy składnik mieszanek dla dzieci). Łączna ilość powinna wynosić 400 UI/dobę  (dodatkowa suplementacja i witamina zawarta w mleku).

Preparaty zawierające witaminę D3 dla dzieci: Vigantol, Juvit D3, Apo D3 (czytaj także: Witamina D3. Obowiązkowa witamina dla seniorów?) [1,3].

Jakie suplementy dla noworodka?

Tak naprawdę witamina D3 to niezbędne minimum, jeśli chodzi o suplementację u zdrowych  noworodków i niemowląt. Wartym uwagi tematem jest suplementacja DHA u niemowląt. Kwas DHA (dokozaheksaenowy) to wielonienasycony kwas tłuszczowy z grupy omega-3. Jego najlepszym naturalnym źródłem są tłuste ryby morskie, takie jak np. śledź, dorsz, czy łosoś (czytaj także: Kwasy Omega-3 w ciąży i podczas karmienia piersią).

Badania potwierdzają pozytywny efekt przedłużonej suplementacji DHA (od 4. tygodnia życia do ukończenia 1. roku) na ostrość widzenia, rozwój psychoruchowy, rozwój fizyczny, a także częstość infekcji u dzieci. Szczególnie korzystna jest suplementacja kwasu DHA u niemowląt urodzonych przedwcześnie. Ta grupa jest szczególnie narażona na jego niedobór, ze względu na skrócony rozwój wewnątrzmaciczny w III trymestrze ciąży. W tym czasie transport DHA przez łożysko jest najbardziej efektywny. Ustalono, że suplementacja DHA jest korzystna i bezpieczna w tej grupie.

Zalecane dawkowanie kwasu DHA

• 0-6. miesiąca życia, 100 mg dostarczane z mlekiem matki lub z preparatami mlekozastępczymi,
• 7-24. miesiąca życia, 100 mg dostarczane z mlekiem matki (lub preparatami mlekozastępczymi) i posiłkami uzupełniającymi.

Dodatkową suplementację zaleca się, jeśli dziecko nie otrzymuje pożądanej dawki kwasu DHA z mlekiem matki, mlekiem modyfikowanym i posiłkami uzupełniającymi. 

Preparaty zawierające kwas DHA: Omegamed Baby, Oleofarm DHA Vitum 100mg.

Praktycznym rozwiązaniem są preparaty zawierające witaminę D3 w połączeniu z kwasem DHA np. Bobik DHA, Omegamed baby + D, Moller Mój Pierwszy Tran Norweski [2].