Czym jest łuszczyca?
Łuszczyca jest chorobą skóry, w której dochodzi do powstawania czerwonych, złuszczonych zmian skórnych. Najczęściej obserwujemy je w obrębie łokci, kolan, owłosionej części skóry, ale równie dobrze mogą one pojawić się na całym ciele. Do powstawania zaczerwienień dochodzi wskutek zbyt szybkiego złuszczania naskórka. U osób zdrowych cykl przejścia komórki przez wszystkie warstwy skóry aż do jej złuszczenia trwa 26 dni, za to u osób chorych na łuszczycę jedynie 4 dni [1,2].
Skąd się bierze łuszczyca?
Przyczyn choroby doszukuje się w podłożu genetycznym, czynnikach środowiskowych i immunologicznych. Niektóre zabiegi oraz przyjmowane leki mogą nasilić, lub zapoczątkować chorobę. Będą to:
- uszkodzenia skóry w wyniku iniekcji, oparzeń, ugryzień owadów, tatuaży
- zmiany skórne wynikające z innych chorób grzybiczych, bakteryjnych, wirusowych, na przykład po półpaścu
- zmiany hormonalne w organizmie, na przykład w wyniku dojrzewania, ciąży, stresu
- przyjmowane leki takie jak: kortykosteroidy, lit, niesteroidowe leki przeciwzapalne, leki przeciwmalaryczne
- spożywanie alkoholu
- palenie papierosów [1,2]
Jakie są objawy łuszczycy?
Łuszczyca daje objawy skórne, które przybierają wygląd czerwonych grudek pokrytych łuskami. Po zdrapaniu łuski odpadają, pozostawiając czerwoną powierzchnię. Czasami w obrębie zmiany może dochodzić do występowania krwawień. Łuszczyca jest widoczna na skórze kończyn, owłosionej skóry głowy, łokci, kolan. Rzadko pojawia się w obrębie twarzy, jednak i tak zazwyczaj atakuje miejsca widoczne spod ubrania. W związku z tym walory estetyczne skóry się pogarszają, za czym idzie spadek nastroju osoby chorującej [1,2].
Jak leczyć łuszczycę?
Istnieją różne metody leczenia łuszczycy: leczenie systemowe, leki biologiczne, analogi witaminy A. Leczenie miejscowe zmian chorobowych stanowi jeden z najważniejszych elementów terapii. Z pomocą wychodzi nam apteka, gdzie możemy znaleźć odpowiednią maść na łuszczycę bez recepty. W codziennej pielęgnacji powinno się stosować preparaty mające następujące właściwości:
Keratolityczne
W celu zahamowania nadmiernego złuszczania stosujemy preparaty keratolityczne, czyli złuszczające. Pomimo, że brzmi to nielogicznie, preparaty te powodują złuszczanie martwego naskórka, hamują rogowacenie naskórka, co zapobiega produkcji nowych martwych komórek. Tym samym nie przyspieszą pojawiania się zmian. Takimi substancjami zalecanymi dla chorych na łuszczycę są: kwas azelainowy oraz kwas salicylowy. Kwasy są bezpieczne w stosowaniu w niskich stężeniach, dzięki złuszczeniu łusek odsłonięta zmiana będzie lepiej wchłaniać preparaty pielęgnujące. Dzięki temu efekt terapeutyczny zostanie zwiększony.
Warto pamiętać, że nie można stosować peelingów enzymatycznych czy mechanicznych oraz nie poleca się poddawać zabiegowi mikrodermabrazji [3].
Nawilżające i natłuszczające
Prawidłowe nawilżenie i natłuszczenie powoduje szybsze gojenie się zmian oraz spowalnia proces rogowacenia naskórka. W celu nawilżenia dobrze sprawdzają się preparaty z mocznikiem w stężeniu do 10%. Za to natłuszczająco zaleca się preparaty z witaminą A i E oraz wielonienasycone kwasy tłuszczowe takie jak kwas linolowy i linolenowy [3].
Emolienty
Emolienty to substancje pochodzenia naturalnego, które działają na skórę, tworząc ochronny film. Dzięki niemu skóra utrzymuje odpowiednie nawilżenie, staje się miękka i bardziej elastyczna. Dobrze sprawdzą się oleje roślinne: makadamia, słonecznikowy czy olej ze słodkich migdałów, a także oleje zwierzęce takie jak lanolina czy wosk pszczeli [3].
Przeciwzapalne
Powstające zmiany łuszczycowe stanowią stan zapalny. W związku z tym działanie przeciwzapalne znacznie przyspiesza leczenie dolegliwości. Dobrze sprawdzają się naturalne substancje takie jak kwas laktobionowy oraz kwas salicylowy [3].
Humektanty
W celu odbudowy prawidłowej bariery lipidowej na skórze stosujemy humektanty takie jak: gliceryna i ceramidy [3].
Skuteczna maść na łuszczycę: która wybrać ?
Na rynku aptecznym znajdziemy wiele preparatów dostępnych bez recepty. Niektóre z nich w kontekście pielęgnacji skóry łuszczycowej zasługują na szczególną uwagę. Warto zwrócić uwagę na emulsję złuszczająco-nawilżającą Squamax, która zawiera mocznik, kwas salicylowy i łagodzącą zmiany alantoinę. Kremy nawilżające i natłuszczające w niskich cenach i godne polecenia to na pewno seria Poldermin Hydro z olejem lnianym, albo o bardziej podstawowym składzie Mediderm.
Jeśli chcemy sięgnąć po coś o działaniu humektantów warto przyjrzeć się balsamom z firmy CeraVe, które słyną ze sporej zawartości ceramidów. Godne polecenia są także produkty z serii P Pharmaceris, które zostały wyprodukowane z myślą o chorych na łuszczycę. Godna polecenia będzie także maść konopna na łuszczycę, ponieważ olej z konopii ma spore działanie przeciwzapalne i regenerujące. W aptece znajdziemy maści konopne na przykład z serii Cutis.
Odradza się samodzielny dobór mocniejszych preparatów, na przykład maść sterydowa na łuszczycę powinna być stosowana wyłącznie pod kontrolą lekarza. Sterydy w niektórych przypadkach mogą powodować pogorszenie stanu chorego.