Jakie są przyczyny bólu brzucha o charakterze spastycznym?

Ból brzucha o charakterze spastycznym może mieć różne przyczyny. Jedną z możliwych przyczyn jest zespół jelita nadwrażliwego (ang. irritable bowel syndrome, IBS). IBS to choroba przewodu pokarmowego, która objawia się bólami brzucha, wzdęciami, niestrawnością, zaparciami lub biegunką. Inne możliwe przyczyny bólu brzucha o charakterze spastycznym to:

• Nietolerancja laktozy — brak enzymu odpowiedzialnego za trawienie laktozy, zawartej w mleku i jego produktach, może powodować bóle brzucha i wzdęcia.
• Celiakia — nietolerancja glutenu, która może prowadzić do uszkodzenia błony śluzowej jelita i powodować bóle brzucha.
• Zatrucie pokarmowe — spożycie zakażonego lub skażonego pokarmu może prowadzić do bólu brzucha i innych objawów trawiennych [7].

Najsilniejszy lek rozkurczowy — jaki mamy wybór?

W przypadku stanów skurczowych w obrębie jamy brzusznej, można zastosować, m.in. następujące leki spazmolityczne:

• mebewerynę;
• drotawerynę;
• alwerynę (wyłącznie na receptę);
• hioscynę.

Mebeweryna

Mebeweryna jest lekiem miolitycznym. Leki miolityczne – co to takiego? To substancje wpływające bezpośrednio i wybiórczo na komórki mięśni gładkich. Mebeweryna po podaniu doustnym szybko i całkowicie wchłania się z przewodu pokarmowego. Związek ten zmniejsza dolegliwości bólowe związane ze stanami skurczowymi przewodu pokarmowego i zaburzeniami czynnościowymi jelit. Mebeweryna precyzyjnie łagodzi skurcz, przy jednoczesnym braku wpływu na perystaltykę jelit. Do niedawna lek ten był dostępny wyłącznie na receptę, niemniej od jakiegoś czasu można dostać także mebewerynę w dawce 135 mg bez przepisu lekarza (np. Duspatalin Gastro). Badania dowiodły, że zarówno dawka 135 mg, jak i 200 mg ( dostępne na receptę) są skuteczne w łagodzeniu skurczów w obrębie jamy brzusznej [1].

W jakich produktach leczniczych występuje mebeweryna?

Mebeweryna obecnie występuje tylko w jednym preparacie dostępnych bez recepty. Duspatalin Gastro zawiera 135 mg substancji czynnej. Występuje w postaci tabletek powlekanych. Większe dawki mebeweryny wymagają recepty od lekarza [2].

Leki na receptę z mebeweryną to:

• Duspatalin retard;
• Auroverin MR.

Drotaweryna

Drotaweryna hamuje aktywność fosfodiesterazy — enzymu odpowiedzialnego m.in. za nasilenie skurczu mięśni gładkich. Lek ten jest skuteczny w leczeniu stanów skurczowych mięśni gładkich, zarówno pochodzenia mięśniowego, jak i nerwowego. Rekomenduje się, aby drotawerynę stosować w przebiegu skurczy w obrębie dróg żółciowych i przewodu pokarmowego, dróg rodnych i moczowych, a także w przypadku zaparć czy wzdęć. Związek ten po podaniu doustnym bardzo szybko się wchłania, a maksymalne stężenie we krwi osiąga już po 45 minutach od przyjęcia tabletki [1].

W jakich produktach leczniczych występuje drotaweryna?

Drotaweryna w dawce 40 mg i 80 mg jest dostępna bez recepty (OTC). Niektóre leki zawierające 80 mg tej substancji czynnej są dostępne również na receptę (Rp).

Leki rozkurczające bez recepty z drotaweryną w dawce 40 mg są:

• Deespa;
• Drotafemme;
• Metafen rozkurczowy;
• No-Spa.

Drotaweryna w dawce 80 mg występuje w:

• No-Spa Max (OTC);
• No-Spa Forte (Rp);
• Spastyna max (OTC)
• Drotafemme Forte (OTC).

Alweryna

Alweryna, hamując aktywność fosfodiesterazy, wpływa na rozkurcz mięśni gładkich. Powoduje rozluźnienie mięśni w jelitach i w macicy, co pozwala zmniejszyć ból w ich obrębie. Może być stosowana u pacjentów powyżej 12. roku życia. Alweryna jest dostępna wyłącznie na receptę [3,4].

W jakich produktach leczniczych występuje alweryna?

Alweryna występuje w postaci kapsułek doustnych w dawkach 60 mg lub 120 mg.  Jest dostępna z przepisu lekarza w następujących produktach leczniczych:

• No-IBS;
• Spasmolina;
• Meteospasmyl.

Hioscyna

Hioscyna jest antagonistą obwodowych i ośrodkowych receptorów muskarynowych mięśni gładkich. W farmakoterapii stosuje się czwartorzędowe sole hioscyny, takie jak, np. butylobromek. Po zastosowaniu doustnym związek ten szybko wchłania się z przewodu pokarmowego, dzięki czemu szybko przynosi oczekiwany efekt zdrowotny. Hioscyna rozkurcza mięśnie gładkie przewodu pokarmowego, zwalnia perystaltykę jelit oraz hamuje wydzielanie żołądkowe [1].

W jakich produktach leczniczych znajduje się hioscyna?

Butylobromek hioscyny występuje zarówno w produktach leczniczych na receptę, jak i tych dostępnych bez przepisu lekarza. Może występować także w formie doustnej bądź doodbytniczej. Dawka substancji czynnej wynosi 10 mg, rzadziej 20 mg.

Lekami rozkurczającymi bez recepty są:

• Buscopan (czopki albo tabletki powlekane);
• Buscopan Forte (tabletki powlekane);
• Scopolan (czopki albo tabletki drażowane).

Butylobromek hioscyny dostępny na receptę występuje wyłącznie w postaci roztworów do wstrzykiwań (Buscolysin) [5,6].

Jakie inne leki można stosować na ból brzucha?

Na ból brzucha można stosować inne leki oprócz leków rozkurczowych, w zależności od przyczyny bólu. Oto kilka przykładów innych leków, które mogą być stosowane w celu złagodzenia bólu brzucha:

• Leki przeciwbólowe: Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), takie jak ibuprofen lub paracetamol, mogą być stosowane w łagodzeniu bólu brzucha spowodowanego stanami zapalnymi, jak np. zapalenie jelit^.
• Przeciwwymiotne leki: W przypadku bólu brzucha towarzyszącego nudnościom lub wymiotom, można stosować leki przeciwwymiotne, takie jak metoklopramid lub ondansetron, aby złagodzić te objawy.
• Probiotyki: Probiotyki to korzystne bakterie, które korzystnie wpływają na florę bakteryjną jelit. Można je przyjmować w postaci suplementów lub znajdują się naturalnie w niektórych pokarmach, takich jak jogurt czy kiszonki. Probiotyki mogą pomóc w osiągnięciu równowagi mikroflory jelitowej, co może złagodzić niektóre przyczyny bólu brzucha, np. związane z zaburzeniami jelitowymi lub nietolerancją pokarmową [8].
• Zioła: Niektóre zioła mogą być stosowane w celu złagodzenia bólu brzucha. Oto kilka przykładów:
  • Mięta pieprzowa: Mięta pieprzowa jest znana ze swoich właściwości rozkurczowych, które mogą pomóc w złagodzeniu skurczów i bólu brzucha.
  • Imbir: Imbir ma właściwości przeciwzapalne i przeciwbólowe, co może przynieść ulgę w bólu brzucha spowodowanym stanami zapalnymi lub niestrawnością.
  • Koperek: Koperek ma właściwości przeciwwzdęciowe i przeciwzapalne, co może pomóc w złagodzeniu bólu brzucha związanym z wzdęciami lub kolorem [9,10].
• Antybiotyki: Jeśli ból brzucha wynika z infekcji bakteryjnej, lekarz może przepisać antybiotyki w celu zwalczania infekcji i złagodzenia bólu [11].

Ważne jest jednak skonsultowanie się z lekarzem przed rozpoczęciem stosowania jakichkolwiek leków na ból brzucha. Lekarz będzie w stanie ocenić przyczynę bólu, zlecić odpowiednie badania i dobrać odpowiednie leczenie. Niektóre leki mogą mieć skutki uboczne lub interakcje z innymi lekami, dlatego ważne jest, aby stosować je zgodnie z zaleceniami lekarza.

Jak bezpiecznie stosować leki rozkurczowe?

Wskazówki dotyczące stosowania leków rozkurczowych mogą się różnić w zależności od konkretnego leku. Ważne jest, aby zawsze przeczytać ulotkę dołączoną do leku i skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą w przypadku jakichkolwiek wątpliwości. Oto ogólne wskazówki dotyczące stosowania leków rozkurczowych:

1. Dawkowanie: Przestrzegaj zaleconego dawkowania wskazanego na opakowaniu lub przepisane przez lekarza. Nie przekraczaj zalecanej dawki bez konsultacji z lekarzem.
2. Czas stosowania: Leki rozkurczowe są zwykle stosowane do czasu ustąpienia objawów. Jednakże, jeśli objawy utrzymują się lub nasilają, ważne jest skonsultowanie się z lekarzem.
3. Punktualność: Próbuj przyjmować leki rozkurczowe regularnie, zgodnie z harmonogramem dawkowania. Zaleca się stosowanie ich o stałej porze dnia, aby zapewnić równomierną kontrolę objawów.
4. Zgodność z innymi lekami: Jeśli bierzesz inne leki, szczególnie na receptę, ważne jest, aby poinformować lekarza lub farmaceutę o wszystkich stosowanych lekach. Mogą one wpływać na skuteczność lub bezpieczeństwo leków rozkurczowych.
5. Przechowywanie: Przechowuj leki rozkurczowe zgodnie z zaleceniami producenta. Zazwyczaj wymagają one przechowywania w suchym miejscu, z dala od światła i ciepła.

Przestrzeganie wskazówek dotyczących stosowania leków rozkurczowych jest istotne dla zapewnienia ich skuteczności i maksymalizacji korzyści terapeutycznych. Jeśli masz dodatkowe pytania dotyczące konkretnego leku, zalecamy skonsultowanie się z lekarzem lub farmaceutą.

Jakie są domowe sposoby na skurcze brzucha?

Istnieje wiele niefarmakologicznych metod łagodzenia bólu brzucha. Oto kilka spośród nich:

1. Ciepło: Stosowanie ciepła na okolicę brzucha może przynieść ulgę w przypadku bólu spowodowanego skurczami. Możesz użyć np. termoforu, ciepłego kompresu lub wziąć ciepłą kąpiel.
2. Zmiana diety: Unikaj pokarmów, które mogą powodować podrażnienie jelit i nasilać ból brzucha. Niektóre z tych pokarmów to: tłuste potrawy, produkty mleczne (jeśli masz nietolerancję laktozy), żywność pikantna, gazowane napoje i alkohol. Zamiast tego, skup się na spożywaniu łagodnych, łatwo trawionych pokarmów, takich jak gotowane warzywa i lekkostrawne białka (np. kurczak, ryba).
3. Unikanie stresu: Stres może wpływać na nasz układ trawienny i nasilać ból brzucha. Staraj się zidentyfikować czynniki stresu w swoim życiu i podjąć działania mające na celu ich redukcję. Możesz korzystać z technik relaksacyjnych, takich jak medytacja, głębokie oddychanie, joga czy masaż.
4. Aktywność fizyczna: Wykonywanie regularnej aktywności fizycznej może pomóc w regulacji pracy układu trawiennego i zmniejszeniu bólu brzucha. Wybierz aktywność, która ci odpowiada, np. spacery, pływanie, jazda na rowerze lub jogging. Pamiętaj jednak, aby nie przeciążać się i konsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem nowego programu treningowego.
5. Regularne jedzenie i picie: Utrzymywanie regularnych posiłków z odpowiednią ilością płynów może pomóc w zapobieganiu bólom brzucha. Ważne jest, aby dostarczać organizmowi odpowiednie ilości błonnika i unikać nadmiernej ilości tłuszczu.
6. Techniki oddechowe: Ćwiczenia oddechowe mogą pomóc w zmniejszeniu napięcia mięśni brzucha i złagodzeniu bólu. Skup się na głębokim oddychaniu, przy czym wdychaj powoli przez nos, a następnie wydychaj przez usta.