Ból o charakterze spastycznym najczęściej spowodowany jest skurczem mięśni gładkich narządów wewnętrznych, np. jelit. Cechuje się krótkotrwałymi, ale intensywnymi dolegliwościami, przerywanymi momentami względnie bezbólowymi. W celu ich łagodzenia można stosować leki rozkurczowe (np. Scopolan czy No-spa). Wpływają one na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego, powodując ich zwiotczenie. Znajdują one zastosowanie nie tylko w leczeniu stanów skurczowych w obrębie przewodu pokarmowego, ale również dróg moczowych i narządów rodnych [1].

Najsilniejszy leki rozkurczowy — jaki mamy wybór?

W przypadku stanów skurczowych w obrębie jamy brzusznej, można zastosować, m.in. następujące leki spazmolityczne:

• mebewerynę;
• drotawerynę;
• alwerynę (wyłącznie na receptę);
• hioscynę.

Mebeweryna

Mebeweryna jest lekiem miolitycznym. Leki miolityczne – co to takiego? To substancje wpływające bezpośrednio i wybiórczo na komórki mięśni gładkich. Mebeweryna po podaniu doustnym szybko i całkowicie wchłania się z przewodu pokarmowego. Związek ten zmniejsza dolegliwości bólowe związane ze stanami skurczowymi przewodu pokarmowego i zaburzeniami czynnościowymi jelit. Mebeweryna precyzyjnie łagodzi skurcz, przy jednoczesnym braku wpływu na perystaltykę jelit. Do niedawna lek ten był dostępny wyłącznie na receptę, niemniej od jakiegoś czasu można dostać także mebewerynę w dawce 135 mg bez przepisu lekarza (np. Duspatalin Gastro). Badania dowiodły, że zarówno dawka 135 mg, jak i 200 mg ( dostępne na receptę) są skuteczne w łagodzeniu skurczów w obrębie jamy brzusznej [1].

W jakich produktach leczniczych występuje mebeweryna?

Mebeweryna obecnie występuje tylko w jednym preparacie dostępnych bez recepty. Duspatalin Gastro zawiera 135 mg substancji czynnej. Występuje w postaci tabletek powlekanych. Większe dawki mebeweryny wymagają recepty od lekarza [2].

Leki na receptę z mebeweryną to:

• Duspatalin retard;
• Auroverin MR.

Drotaweryna

Drotaweryna hamuje aktywność fosfodiesterazy — enzymu odpowiedzialnego m.in. za nasilenie skurczu mięśni gładkich. Lek ten jest skuteczny w leczeniu stanów skurczowych mięśni gładkich, zarówno pochodzenia mięśniowego, jak i nerwowego. Rekomenduje się, aby drotawerynę stosować w przebiegu skurczy w obrębie dróg żółciowych i przewodu pokarmowego, dróg rodnych i moczowych, a także w przypadku zaparć czy wzdęć. Związek ten po podaniu doustnym bardzo szybko się wchłania, a maksymalne stężenie we krwi osiąga już po 45 minutach od przyjęcia tabletki [1].

W jakich produktach leczniczych występuje drotaweryna?

Drotaweryna w dawce 40 mg i 80 mg jest dostępna bez recepty (OTC). Niektóre leki zawierające 80 mg tej substancji czynnej są dostępne również na receptę (Rp).

Leki rozkurczające bez recepty z drotaweryną w dawce 40 mg są:

• Deespa;
• Drotafemme;
• Metafen rozkurczowy;
• No-Spa.

Drotaweryna w dawce 80 mg występuje w:

• No-Spa Max (OTC);
• No-Spa Forte (Rp);
• Spastyna max (OTC)
• Drotafemme Forte (OTC).

Alweryna

Alweryna, hamując aktywność fosfodiesterazy, wpływa na rozkurcz mięśni gładkich. Powoduje rozluźnienie mięśni w jelitach i w macicy, co pozwala zmniejszyć ból w ich obrębie. Może być stosowana u pacjentów powyżej 12. roku życia. Alweryna jest dostępna wyłącznie na receptę [3,4].

W jakich produktach leczniczych występuje alweryna?

Alweryna występuje w postaci kapsułek doustnych w dawkach 60 mg lub 120 mg.  Jest dostępna z przepisu lekarza w następujących produktach leczniczych:

• No-IBS;
• Spasmolina;
• Meteospasmyl.

Hioscyna

Hioscyna jest antagonistą obwodowych i ośrodkowych receptorów muskarynowych mięśni gładkich. W farmakoterapii stosuje się czwartorzędowe sole hioscyny, takie jak, np. butylobromek. Po zastosowaniu doustnym związek ten szybko wchłania się z przewodu pokarmowego, dzięki czemu szybko przynosi oczekiwany efekt zdrowotny. Hioscyna rozkurcza mięśnie gładkie przewodu pokarmowego, zwalnia perystaltykę jelit oraz hamuje wydzielanie żołądkowe [1].

W jakich produktach leczniczych znajduje się hioscyna?

Butylobromek hioscyny występuje zarówno w produktach leczniczych na receptę, jak i tych dostępnych bez przepisu lekarza. Może występować także w formie doustnej bądź doodbytniczej. Dawka substancji czynnej wynosi 10 mg, rzadziej 20 mg.

Lekami rozkurczającymi bez recepty są:

• Buscopan (czopki albo tabletki powlekane);
• Buscopan Forte (tabletki powlekane);
• Scopolan (czopki albo tabletki drażowane).

Butylobromek hioscyny dostępny na receptę występuje wyłącznie w postaci roztworów do wstrzykiwań (Buscolysin) [5,6].