Jakie są przyczyny przekrwionych oczu?
Warto zwrócić uwagę, że pojedyncze i nieliczne naczynia krwionośne oka są widoczne nawet w prawidłowych warunkach (są to z reguły naczynia znajdujące się w nadtwardówce i przezroczystej spojówce). Problem pojawia się, gdy dochodzi do rozszerzenia naczyń krwionośnych i wystąpienia symptomu “przekrwienia oka”. Z czego to wynika? Diagnostyka nie jest prosta, ponieważ przyczyn upatruje się wśród wielu schorzeń, które mogą obejmować:
- spojówkę (stan zapalny, guz, wylew krwi pod spojówką),
- rogówkę (zakaźny lub niezakaźny stan zapalny, choroba zwyrodnieniowa),
- błonę naczyniową (zapalenie ciała rzęskowego, tęczówki),
- twardówkę (stan zapalny),
- powieki (jęczmień, stan zapalny brzegów powiek, odwinięcie lub podwinięcie powieki, niewłaściwy wzrost rzęs).
Przekrwienie oczu może mieć etiologię wirusową, bakteryjną, grzybiczą, a nawet pierwotniakową. Jest także częstym objawem alergii (towarzyszy mu zwykle łzawienie i pieczenie), a także symptomem tzw. ostrego ataku jaskry. Zaczerwienienie oka rozwija się niekiedy na wskutek klasterowych bólów głowy, przy czym do rozszerzenia naczyń krwionośnych oka dochodzi zwykle po tej stronie głowy, która w danym momencie boli.
Inne przyczyny przekrwionych oczu, zależne od naszego stylu życia, mogą być różne i obejmują między innymi:
- Praca przy komputerze przez wiele godzin dziennie, co może prowadzić do zespołu suchego oka;
- Nadmierne spożycie alkoholu, papierosów lub innych substancji drażniących oczy;
- Brak snu lub nieregularny sen;
- Nadmierne przebywanie w pomieszczeniach klimatyzowanych lub suchych pomieszczeniach, które prowadzą do wysuszenia oczu;
- Zakładanie soczewek kontaktowych.
Jak widzimy, istnieje mnóstwo przyczyn przekrwienia oczu. Dlatego też w momencie wystąpienia tego objawu należy skorzystać z pomocy specjalisty. Okulista oceni, z jakim schorzeniem mamy do czynienia, a także obierze najbardziej odpowiednią ścieżkę leczenia. Pamiętajmy, że przekrwienie oczu może wynikać zarówno z niewielkiego podrażnienia tej okolicy, jak i groźnej choroby mogącej znacząco uszkodzić narząd wzroku [1].
Jakie krople będą dobre na czerwone oczy?
Ze względu na mnogość przyczyn występowania przekrwienia oczu, nie ma jednego, skutecznego preparatu będącego w stanie zniwelować ten objaw. Jednak na polskim rynku aptecznym znajdziemy kilka preparatów, które obkurczają naczynia krwionośne i minimalizują podrażnienie. Można wyróżnić krople z tetryzoliną i nafazoliną, które obkurczają naczynia krwionośne w oku. Jeśli przyczyną przekrwionych oczy jest alergia, można wówczas stosować krople z substancjami przeciwhistaminowymi.
Krople na przekrwione oczy z tetryzoliną i nafazoliną
Wśród nich prym wiodą krople z chloroworkiem tetryzoliny (Starazolin, Starazolin Free, Visine Classic, Visine Comfort – wydawane bez recepty) o stężeniu 0,5 mg/ml. Tetryzolina to substancja pobudzająca układ adrenergiczny (część układu nerwowego). W wyniku stymulacji jego składowych, czyli receptorów alfa-adrenergicznych dochodzi m.in. do obkurczenia naczyń krwionośnych, a w konsekwencji zmniejszenia obrzęku i przekrwienia oka [1, 2].
Na podobnej zasadzie działają krople z azotanem nafazoliny i siarczanem cynku wzbogacone wyciągiem z oczaru wirginijskiego oraz świetlika (Oculosan). Nafazolina zwęża naczynia krwionośne, natomiast siarczan cynku wykazuje właściwości słabo antyseptyczne i ściągające. Nic więc dziwnego, że zarówno krople z tetryzoliną, jak i nafazoliną są określane jako “preparaty wybielające oko”. Jak nietrudno się domyśleć, efekt ten jest niekiedy bardzo pożądany — szczególnie przed tzw. wielkimi wyjściami. Wiąże się to oczywiście z niebezpieczeństwem nadużywania kropli tego typu [3].
Po krople z tetryzoliną i nafazoliną możemy sięgnąć w sytuacji podrażnienia oczu przez czynniki środowiskowe (kurz, wiatr, chlorowana woda), kosmetyki, a także w przypadku alergii z towarzyszącym zaczerwieniem oczu. Preparaty zawierające chlorowodorek tetryzoliny stosujemy doraźnie, maksymalnie 2-3 dni (!). Przy dłuższym stosowaniu może pojawić się tzw. efekt z odbicia, co oznacza wtórne rozszerzenie naczyń krwionośnych, towarzyszące temu kłucie, pieczenie, a nawet zaburzenia widzenia spowodowane niedotlenieniem śluzówki oka. Jeśli po 2-3 dniach przekrwienie oczu nie ustępuje, konieczna jest wizyta u lekarza specjalisty [2, 3].
Krople przeciwalergiczne — czy warto je stosować na czerwone oczy?
Przekrwienie oczu może być jednym z objawów alergicznego zapalenia spojówek, które wywołuje sezonowa lub przewlekła nadwrażliwość na dany alergen. Dolegliwości towarzyszy zwykle łzawienie oczu, świąd oraz wodnisty katar. W skrajnych przypadkach może dochodzić do silnego obrzęku spojówek i kłopotów z prawidłowym widzeniem. U podstaw reakcji nadwrażliwości leży pobudzanie receptorów histaminowych przez histaminę, co powoduje rozkurcz naczyń krwionośnych, zwiększenie ich przepuszczalności, obrzęk i zaczerwienienie, a także świąd oraz ból [1].
Ratunkiem w takiej sytuacji stają się krople przeciwalergiczne, które zawierają substancje działające przeciwstawnie w stosunku do histaminy. Wśród tego typu leków można wymienić olopatadynę (Oftahist, Starazolin Alergia), azelastynę (Allergodil, Azelamed, Azelastin COMOD) oraz ketotifen (Zabak). Preparaty tego typu są stosunkowo bezpieczne i można je stosować do kilku tygodni (w zależności od leku substancji czynnej). Lekarz, o ile uzna to za konieczne, może zalecić dłuższe aplikowanie kropli, trwające nawet do kilku miesięcy [4, 5, 6].
W przypadku tendencji do przekrwienia oczu, w czasie alergii sezonowej, możemy sięgnąć po krople zawierające tzw. stabilizator komórek tucznych — kromoglikan sodowy (Allergo-Comod, Polcrom, Allergocrom). Substancja ta zapobiega uwalnianiu mediatorów reakcji alergicznej, czyli m.in. wspomnianej wcześniej histaminy. Pamiętajmy jednak, że preparaty tego typu należy stosować przed kontaktem z alergenem, czyli w okresie bezobjawowym. Leczenie kontynuujemy przez cały sezon alergiczny [7].
Jak zapobiegać przekrwieniu oczu?
Aby zapobiegać przekrwionym oczom, warto wziąć pod uwagę kilka ważnych czynników. Oto kilka wskazówek, które mogą pomóc:
- Unikaj czynników wywołujących przekrwienie oczu, takich jak dym, pył, alergeny i substancje drażniące.
- Staraj się dbać o odpowiednią higienę oczu, regularnie myj je wodą, aby usunąć zanieczyszczenia.
- Jeśli pracujesz przy komputerze przez długi czas, od czasu do czasu odrywaj wzrok od monitora, aby zmniejszyć napięcie oczu.
- Dbaj o dobrą jakość snu i regularne godziny snu, ponieważ brak odpowiedniego odpoczynku może prowadzić do przekrwionych oczu.
- Unikaj nadmiernej ekspozycji na dym papierosowy, zarówno aktywny, jak i bierny, ponieważ może przyczynić się do przekrwienia oczu.
- Jeśli korzystasz z soczewek kontaktowych, przestrzegaj zaleceń dotyczących ich czyszczenia i dezynfekcji oraz unikaj noszenia ich zbyt długo.
Nie zapominaj o nawilżeniu oczu!
Nawilżenie oczu jest szczególnie ważne u osób z przekrwionymi oczami, ponieważ może pomóc złagodzić dyskomfort i zapobiec dalszemu podrażnieniu. Sucha powierzchnia oczu przyczynia się do podrażnienia i może prowadzić do zaczerwienienia, łzawienia oraz pogorszenia jakości widzenia. Nawilżanie oczu pomaga utrzymać stabilny film łzowy chroniący powierzchnię oczu przed podrażnieniami. Można to zrobić poprzez stosowanie sztucznych łez (kropli do oczu) lub wykonywanie ćwiczeń wspomagających produkcję naturalnej łzy. Przy przekrwieniu oczu warto stosować krople do oczu łagodzące podrażnienia i zmniejszające zaczerwienienie, a także unikać przesuszających czynników takich jak: suche powietrze w pomieszczeniu czy długotrwałe korzystanie z urządzeń elektronicznych.
Kiedy udać się do okulisty z przekrwionymi oczami?
Jeśli masz przekrwione oczy, zwykle nie ma pilnej potrzeby udania się do okulisty, chyba że towarzyszą temu poważne objawy, które mogą wskazywać na stan nagły. W takim przypadku powinieneś natychmiast szukać opieki medycznej.
Jeśli przekrwienie oczu jest jedynym objawem i nie towarzyszą mu inne poważne symptomy, takie jak nagłe pogorszenie wzroku, ból oka, gorączka lub nudności, zwykle nie jest potrzebna natychmiastowa wizyta u okulisty.
Ważne jest jednak, aby skonsultować się z okulistą w celu dokładnej oceny przyczyny przekrwionych oczu, zwłaszcza jeśli objaw się nasila, jest przewlekły lub powtarza się często. Okulista będzie w stanie przeprowadzić szczegółowe badanie oczu, zdiagnozować problem i zalecić odpowiednie leczenie lub dalsze postępowanie.
Jakie mogą być skutki długotrwałego stosowania kropli na czerwone oczy?
Długotrwałe stosowanie kropli na przekrwione oczy może prowadzić do pewnych skutków ubocznych. Oto kilka potencjalnych skutków:
- Rebound przekrwienia: Długotrwałe stosowanie kropli zwężających naczynia krwionośne w oczach może prowadzić do efektu „rebound„, gdzie po odstawieniu kropli, naczynia krwionośne mogą poszerzyć się jeszcze bardziej niż wcześniej, co prowadzi do wzmożonego przekrwienia oczu.
- Nadwrażliwość: Stosowanie kropli zawierających konserwanty, takich jak chlorek benzalkoniowy, może prowadzić do rozwoju nadwrażliwości lub alergii, objawiającej się zaczerwienieniem oczu, łzawieniem i pieczeniem.
- Suchość oczu: Niektóre krople na przekrwione oczy mogą powodować uczucie suchości oczu, zwłaszcza przy długotrwałym stosowaniu. To może prowadzić do dyskomfortu i pogorszenia ogólnego stanu oczu.
- Zaburzenia widzenia: Przewlekłe stosowanie kropli na przekrwione oczy może powodować zaburzenia widzenia, takie jak zamglony lub rozmyty obraz. Może to wynikać z działań ubocznych substancji czynnych w kroplach lub interakcji z innymi lekami, które pacjent przyjmuje.