Jak wyglądają nicienie?

Nicienie to pasożyty, które mają podłużny, nitkowaty kształt ciała, w kolorze białym lub szarym. Są zazwyczaj bardzo małych rozmiarów. Ich ciało składa się z oskórka, nabłonka i warstwy mięśniowej. Nicienie dzielimy na pasożytujące w jelicie (nicienie jelitowe) oraz w tkankach.

Do nicieni jelitowych, występujących u człowieka zaliczamy:

• glistę ludzką;
• tęgoryjca dwunastnicy;
• węgorka jelitowego;
• owsiki ludzkie;
• włosogłówkę ludzką.

Jakie są domowe sposoby na nicienie u ludzi?

Starym domowym sposobem stosowanym na pozbycie się pasożytów jest zjedzenie świeżych, pozbawionych łupiny nasion dyni, uprzednio zmiażdżonych i wymieszanych z miodem lub oliwą z oliwek. Około godzinę po takiej kuracji można użyć leku przeczyszczającego, aby przyspieszyć usunięcie nicieni z organizmu (olej rycynowy, laktuloza). Na owsicę zaleca się jedzenie kiszonek (kiszonej kapusty). W zakwaszonym jelicie pasożyt nie namnaża się i ginie. Jest to jednak domowy sposób o niepotwierdzonej skuteczności.

Czy nicienie w jelitach giną po zastosowaniu ziół?

Ludowe sposoby na pozbycie się robaków z organizmu, są znane od kilkudziesięciu lat. Wrotycz oraz ziele tymianku mają działanie przeciwpasożytnicze. Także stosowanie olejku z oregano oraz z czarnuszki pomaga pozbyć się nicieni.

Na pasożyty stosuje się napar z kwiatów wrotyczu dziko rosnącego. Łyżkę suszonych kwiatów zalewa się szklanką wrzącej wody, parzy się 3-4 min pod przykryciem i stosuje się od dwóch do czterech razy dziennie. Pierwszą porcję należy wypić na czczo.

Należy pamiętać, że wrotycz ma działanie poronne, więc nie powinien być stosowany przez kobiety w ciąży.

Jakie są leki na nicienie u ludzi?

Obecnie stosuje się następujące leki przeciwpasożytnicze w leczeniu zakażeń nicieniami:

• albendazol;
• mebendazol;
• pyrantel.

Albendazol

Jest lekiem stosowanym w zakażeniach pasożytniczych nicieniami, a także tasiemcem. Działa zarówno na jaja, larwy jak i postacie dorosłe. Występuje w formie tabletek do żucia i rozgryzania oraz zawiesiny. Nie jest wymagane stosowanie leku na czczo. Pokarmy bogatotłuszczowe pięciokrotnie zwiększają wchłanianie leku. Do wyeliminowania nicieni wystarcza z reguły dawka jednorazowa, choć przy jednoczesnym zakażeniu węgorkiem jelitowym kuracja powinna trwać trzy dni.

Jak działa lek?

Zaburza przyswajanie przez nicienie glukozy w jelicie, zaburza polimeryzację tubuliny, co hamuje funkcje trawienne i powoduje śmierć pasożyta.

Jakie działania niepożądane mogą wystąpić?

Często pojawia się ból brzucha, nudności i biegunka, a także bóle i zawroty głowy. Częste są także alergie skórne, przebiegające ze świądem i zaczerwienieniem. Lek może zwiększać aktywność aminotransferaz. Nie jest zalecany w niewydolności wątroby i innych jej chorobach. Lek wydala się z żółcią oraz w niewielkiej ilości z moczem.

Preparaty

Zentel, tabletki do żucia, zawiesina doustna

Mebendazol

Uniemożliwia polimeryzację tubuliny, która z kolei wpływa na zaburzenie przyswajania glukozy przez organizm pasożyta. Brak możliwości przyswajania związków energetycznych powoduje jego śmierć.

Lek nie może być stosowany u dzieci poniżej drugiego roku życia, chyba że lekarz uzna to za absolutnie konieczne. Leku nie należy stosować w przypadku ciąży oraz gdy istnieje przypuszczenie, że kobieta może spodziewać się dziecka.

Jakie działania niepożądane mogą wystąpić?

Skutki uboczne nie należą do częstych, jednak mogą pojawić się bóle brzucha i biegunka oraz wypryski skórne, związane z nadwrażliwością.

O czym należy pamiętać podczas i po zakończeniu kuracji?

Higiena osobista oraz unikanie potencjalnych źródeł zakażenia pasożytami ma duży wpływ na wyeliminowanie nawrotów oraz uniknięcia zarażenia u innych domowników.

Jak przyjmować lek?

Lek należy przyjmować w całości, popijając szklanką wody. W przypadku owsicy stosuje się dawkę jednorazową 100 mg i kurację powtarza się po 2-4 tygodniach. W przypadku zakażeń jednoczesnych tęgoryjcem, glistą ludzką czy włosogłówką stosuje się schemat 200 mg leku w dawkach podzielonych co 12 godzin przez kolejne trzy dni.

Preparaty

Vermox 100 mg 6 tabletek.

Pyrantel

Jedyny przeciwpasożytniczy lek z tej grupy dostępny bez recepty. Wskazaniem do jego stosowania jest owsica u dzieci powyżej 2. roku życia i dorosłych. Lek dawkuje się zgodnie z załączoną ulotką według wagi pacjenta. Dorośli pacjenci o masie ciała powyżej 75 kg powinni przyjąć 20 ml zawiesiny lub 1000 mg leku jednorazowo.

Po 14 dniach od leczenia należy przeprowadzić badanie na obecność pasożytów w kale. Możliwe jest powtórzenie kuracji po 2-3 tygodniach. Lek należy stosować w trakcie lub po posiłku. Istotną informacją jest objęcie leczeniem wszystkich domowników lub osób będących w bezpośrednim kontakcie z nosicielem.

Jaki jest mechanizm działania leku?

Działa na mięśnie pasożytów, powodując depolimeryzację ich płytki nerwowo-mięśniowej. Robaki tracą zdolność do poruszania się, sztywnieją i są wydalane z organizmu podczas ruchów perystaltycznych jelit. Lek nie działa na robaki i larwy obecne w tkankach.

Jakie są przeciwwskazania do stosowania leku?

Przeciwwskazaniem jest miastenia, czyli nużliwość mięśni, nadwrażliwość na lek lub jednoczesne stosowanie piperazyny (osłabia działanie obu leków). Niewydolność wątroby może również być przeciwwskazaniem do stosowania pyrantelu. Lek bowiem podnosi stężenie aminotransferaz. Ostrożność należy zachować u pacjentów niedożywionych i z niedokrwistością.

Preparaty

Pyrantelum, zawiesina, tabletki

Podsumowanie

Leki przeciw nicieniom są dostępne na podstawie recepty lekarskiej, jedyny lek OTC — czyli bez recepty to Pyrantel. Mają one udowodnioną skuteczność w leczeniu zakażeń robakami obłymi. Są bezpieczne, gdy stosuje się je zgodnie z zaleceniami. Podczas kuracji należy uwzględnić istotną kwestię higieny osobistej. Należy myć warzywa, owoce przed jedzeniem, a także ręce,  przed spożywaniem posiłków i po wyjściu z toalety. Nie powinno używać się przyborów toaletowych i wspólnych ręczników podczas leczenia osoby zakażonej. Istotna jest częsta zmiana bielizny i pościeli, aby nie dopuścić do nawrotu zakażenia oraz zarażenia innych osób przebywających w otoczeniu chorego. Swoje miejsce znalazły też domowe sposoby leczenia chorób pasożytniczych. Jednak ważna jest właściwa diagnoza, którą postawić może wyłącznie lekarz i zalecić odpowiednią farmakoterapię.