Przyczyny PMS

Nie do końca wiadomo, dlaczego u niektórych kobiet występuje zespół napięcia przedmiesiączkowego. Przyjmuje się, że za ten stan odpowiadają zmiany hormonalne, jakie zachodzą w obrębie cyklu miesięcznego kobiety. Objawy PMS na pewno związane są z fazą lutealną cyklu, trwającą od owulacji do wystąpienia miesiączki. Faza ta trwa 10-12 dni — w tym czasie pod wpływem hormonu progesteronu narasta błona śluzowa macicy, przygotowując się na zagnieżdżenie w niej zapłodnionej komórki jajowej.

Obecnie istnieją dwie hipotezy, próbujące tłumaczyć to zjawisko:

1. PMS może mieć związek z działaniem progesteronu i progestagenów — stężenie tych hormonów w drugiej fazie cyklu jest wyższe. Niektóre kobiety mogą być zatem na nie bardziej wrażliwe.
2. Przyczyną objawów PMS może być działanie neuroprzekaźników, takich jak serotonina i dopamina. Udowodniono, że nasilenie objawów PMS zmniejsza się w przypadku stosowania wybiórczych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny.

Zespół napięcia przedmiesiączkowego występuje najczęściej u kobiet:

• pomiędzy 20. a 40. rokiem życia;
• po urodzeniu co najmniej jednego dziecka,
• które miały poporodowe zaburzenia nastroju lub depresję.

Zespół napięcia przedmiesiączkowego występuje w związku z cyklami owulacyjnymi, nie dotyczy młodych dziewczyn, u których przez pierwsze dwa lata od wystąpienia pierwszej miesiączki nie dochodzi do jajeczkowania [3].

Poznaj zioła na ból menstruacyjny nie do zniesienia!

Objawy PMS

Objawy PMS są niezwykle zróżnicowane. Każdy cykl menstruacyjny, nawet w przypadku tej samej kobiety, przebiega nieco inaczej. Symptomy PMS mogą występować tylko w niektórych cyklach, mogą też różnić się w zależności od aktualnego stanu zdrowia, czynników środowiskowych czy aktualnej sytuacji życiowej — na ich wystąpienie wpływa wiele różnych czynników. Nie każde gorsze samopoczucie przed krwawieniem miesiączkowym jest także syndromem PMS. Mówi się o nim wówczas, gdy objawy są na tyle nasilone, że zaburzają codzienne funkcjonowanie (pracę zawodową, naukę, czy relacje społeczne). U około 5% kobiet występują symptomy ciężkiej postaci zespołu napięcia przedmiesiączkowego, do których należą depresja, niepokój, drażliwość i brak pewności siebie, a także objawy fizykalne, w tym wzdęcia, tkliwość i ból piersi. Dotychczas nie uzgodniono jednolitego stanowiska w sprawie postępowania w przypadku PMS i dostępnych jest wiele metod leczenia jego objawów.

Objawy fizyczne (somatyczne) PMS

• wrażliwe piersi,
• wzdęcia, uczucie pełności,
• nadmierny apetyt,
• opuchlizna dłoni i stóp,
• przybranie na wadze (głównie na skutek zbierania nadmiaru wody w organizmie),
• ból mięśni i stawów,
• ból głowy,
• problemy z wypróżnianiem (zaparcia lub biegunka),
• pogorszenie stanu skóry (zaskórniki, pryszcze),
• pogorszenie wyglądu włosów (przetłuszczanie, problemy z ich modelowaniem i układaniem).

Objawy psychiczne PMS

• obniżenie nastroju, przygnębienie,
• napięcie, niepokój, 
• wahania nastroju,
• płacz, często bez wyraźnego powodu,
• unikanie relacji z drugim człowiekiem, 
• poczucie przytłoczenia i braku kontroli, 
• zmęczenie i problemy z koncentracją, 
• rozdrażnienie i wybuchowość.

U kobiet chorujących przewlekle np. na astmę, cukrzycę czy depresję lub u mających silne migreny, objawem zbliżającego się krwawienia miesiączkowego może być zaostrzenie przebiegu choroby podstawowej. U diabetyczek często wzrasta zapotrzebowanie na insulinę, konieczne zatem staje się zwiększenie dawek leku, trudniej jest także utrzymać dietę. W przypadku kobiet z depresją może dojść do pogorszenia się nastroju mimo przyjmowanych leków [1].

Leczenie PMS

Produktami stosowanymi w pierwszej kolejności są te, które zawierają w swoim składzie suchy wyciąg z owoców niepokalanka (Agni casti fructus) — Castagnus, Cyclodynon (czytaj także: Olej z wiesiołka rozwiązaniem kobiecych problemów?). 

Niepokalanek obniża poziom hormonu prolaktyny i przez to łagodzi objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego. Preparaty te mogą być stosowane u kobiet od 18. roku życia. Należy przyjmować jedną tabletkę dziennie przez minimum trzy miesiące. 

https://leki.pl/poradnik/olej-z-wiesiolka-rozwiazaniem-kobiecych-problemow/

Leki na receptę 

W przypadku bardzo nasilonych objawów PMS lekarz może zaordynować pacjentce następujące leki:

• spironolakton — lek moczopędny (np. Verospiron, Spironol), usprawniający usuwanie nadmiaru wody z organizmu,
• leki rozkurczające mięśnie gładkie (np. No-spa, Spastyna Max), 
• leki przeciwbólowe i przeciwzapalne: nimesulid (Aulin, Nimesil), kwas mefenamowy (Mefacit),
• doustne środki antykoncepcyjne (np. Vibin, Yasmin). Celem stosowania leków hormonalnych dla złagodzenia objawów PMS jest zahamowanie owulacji. Obecnie zaleca się stosowanie dwuskładnikowych tabletek antykoncepcyjnych nowej generacji.
• leki przeciwdepresyjne (np. Parkoxinor, Venlecetine, Cital, Bioxetin). Wiele badań potwierdziło, że leki z grupy SSRI (selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny) zmniejszają objawy psychiczne PMS, a niekiedy łagodzą także objawy fizyczne. SSRI do leczenia zespołu napięcia przedmiesiączkowego są inicjowane w dawkach niższych niż standardowe dawki zalecane w leczeniu depresji. Z powodu możliwości występowania skutków niepożądanych, takich jak bezsenność i zaburzenia seksualne, SSRI w leczeniu PMS mogą być podawane nie w sposób ciągły, a jedynie w fazie lutealnej, czyli w drugiej połowie cyklu miesiączkowego [3,4].

Preparaty dodatkowe

• wapń — dawka około 1500 mg węglanu wapnia na dobę redukuje problem zatrzymania wody w organizmie, hamuje nadmierny apetyt, negatywne emocje oraz ból,
• niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), które łagodzą dolegliwości bólowe — ibuprofen (Nurofen, Ibuprom, Mig), naproksen (Naxii, Aleve), deksketoprofen (Dexak, Ketesse), ketoprofen (Ketonal), kwas acetylosalicylowy (Aspirin, Polopiryna),
• magnez (np. Magne B6, Maglek B6, Magvit B6) — wspomaga redukcję bólu,
• witamina B6 (np. Vitaminum B6 Teva) — łagodzi towarzyszące objawy depresyjne.

Dodatkowe zalecenia

Chcąc zredukować dolegliwości zespołu napięcia przedmiesiączkowego, warto wprowadzić kilka modyfikacji w stylu życia, które obejmują:

• zbilansowaną dietę,
• redukcję spożywanej kofeiny i alkoholu,
• wprowadzenie technik relaksacyjnych (joga, pilates, medytacja),
• regularne ćwiczenia fizyczne o niewielkiej intensywności (3 razy w tygodniu przez co najmniej 30 minut), 
• zaprzestanie palenia tytoniu [2].

Podsumowanie

Podatność na PMS jest wypadkową wrażliwości na wahania hormonalne, predyspozycje genetyczne i wahania nastrojów. Stwierdzono, że czynnikiem ryzyka PMS jest występowanie cykli owulacyjnych, zatem decydujący wpływ ma zmienne stężenie hormonów produkowanych przez jajniki w fazie lutealnej. Wysoce prawdopodobne, że dochodzą do tego również zaburzenia w funkcji neuroprzekaźników (związków chemicznych umożliwiających komunikację pomiędzy poszczególnymi komórkami nerwowymi), szczególnie szlaków serotoninergicznych, które mają wpływ na nasz nastrój. Przypuszczalnie zespół ten pojawia się częściej u kobiet otyłych, mniej aktywnych fizycznie i niewykształconych, zaś rzadziej u stosujących antykoncepcję hormonalną.

Kobieta przechodząca zespół napięcia przedmiesiączkowego, w tym szczególnym czasie powinna znaleźć chwilę tylko dla siebie, by móc zrelaksować się i wyciszyć. Jeśli te metody nie przyniosą ulgi, warto skonsultować się z lekarzem, który pomoże w wyborze odpowiedniej metody leczenia.

LINK DO ZDJĘCIA

https://www.shutterstock.com/pl/image-photo/young-upset-unhappy-woman-suffering-menstruation-1357975763