Popularnie nazywane „pajączki na nogach” to tak naprawdę poszerzenia drobnych naczyń śródskórnych spowodowane nieprawidłowym przepływem krwi z układu powierzchownego do głębokiego. Początkowo występują one pojedynczo, natomiast z czasem tworzą większe, rozgałęzione zmiany, które w większości wyróżniają się od otaczającej je skóry jasnoczerwonym lub sinym, fioletowawym zabarwieniem. Niekiedy, ale rzadko, mogą z nimi wiązać się również dolegliwości bólowe. Teleangiektazje, a dokładniej wenulektazje (ze względu na ich umiejscowienie w obrębie kończyn dolnych) najczęściej znajdują się po zewnętrznej stronie ud, na podudziach lub w dołach podkolanowych.
Kiedy występują pajączki na nogach?
Pajączki na nogach mogą pojawić się na skutek przebytej ciąży, zmian hormonalnych, nadmiernego obciążenia kończyn dolnych (np.: przez długotrwałe przebywanie w pozycji stojącej), ale też z powodu nadmiernej ekspozycji na światło UV czy przyjmowania doustnych środków antykoncepcyjnych. Ryzyko wystąpienia teleangiektazji zwiększa się również u kobiet, osób starszych, z nadwagą i otyłością, palących papierosy, nadużywających alkohol i jest też wynikiem ograniczonej aktywności fizycznej i nieprawidłowo zbilansowanej diety (ubogiej w nienasycone kwasy tłuszczowe i antyoksydanty, np.: witaminę C i E). Inne czynniki ryzyka to m.in. genetyczne predyspozycje, przewlekłe stany zapalne.
Niewydolność żylna a pajączki na nogach
Pojawienie pajączków na nogach często związane jest z innymi patologiami układu żylnego. U ponad 30% osób zgłaszających się do lekarza z powodu teleangiektazji stwierdza się cechy niewydolności żylnej żył powierzchownych i/lub głębokich o mniejszym lub większym stopniu nasilenia. Dlatego zbagatelizowanie takich objawów i niepodjęcie odpowiedniego leczenia może przyczynić się do rozwoju niewydolności w obrębie większych naczyń żylnych i powstawania żylaków.
Jak zlikwidować pajączki na nogach?
Metodę leczenie teleangiektazji na kończynach dolnych ustala lekarz na podstawie ich średnicy, charakteru i miejsca występowania zmian.
Jedną z najskuteczniejszych metod jest leczenie inwazyjne. Najpopularniejszym zabiegiem w leczeniu teleangiektazji jest skleroterapia (tzw. „zamykanie żył”). Opiera się na wstrzykiwaniu substancji niszczącej śródbłonek żylny, co wywołuje miejscowy stan zapalny, a następnie włóknienie, ustanie przepływu krwi i zamknięcie się naczynia. Zabieg nie wymaga znieczulenia i trwa maksymalnie 30-40 minut. Efekty, w zależności od rozległości i stopnia zaawansowania zmian, mogą być widoczne po 1 do 6 miesięcy. Oprócz skleroterapii wykonuje się również laseroterapię lub intensywną terapią światłem pulsującym.
Żele i maści na pajączki na nogach
W minimalizowaniu dolegliwości związanych ze wspomnianymi zmianami w układzie żylnym pomocne mogą okazać się preparaty do stosowania miejscowego w postaci maści lub żeli.
Żel kasztanowy z arniką (Dr. Natury), 350g (450g) – kosmetyk
- Przeznaczenie: pielęgnacja skóry z drobnymi zmianami naczyniowymi w postaci „pajączków” (teleangiektazji).
- Stosowanie: nanieść odpowiednią ilość żelu na zmieniony obszar skóry i dokładnie wmasować – do kilku razy dziennie.
- Składniki aktywne: wyciąg z arniki górskiej (w szczególności zawarte w niej flawonoidy i laktony seskwiterpenowe) mający działanie uszczelniające i wzmacniające naczyń żylnych oraz dodatkowe działanie przeciwzapalne i przeciwobrzękowe; wyciąg z kory kasztanowca (bogaty w saponiny m.in. escynę oraz flawonoidy i garbniki) zwiększa napięcie żył, wzmacnia ich ściany oraz usprawnia przepływ krwi żylnej w naczyniach włosowatych.
Żel kasztanowy z rutyną, Virde, 350g – kosmetyk
- Przeznaczenie: pielęgnacja i masaż skóry kończyn dolnych, którym towarzyszy uczucie ciężkości, obrzmienia lub są dotknięte zmianami naczyniowymi.
- Stosowanie: nanieść odpowiednią ilość żelu na zmieniony obszar skóry i dokładnie wmasować – do kilku razy dziennie.
- Składniki aktywne: oprócz wyciągu z kory kasztanowca preparat zawiera również rutynę, która posiada właściwości uszczelniające śródbłonek naczyniowy, niwelując tym samym przepuszczalność naczyń i zmniejszając stany zapalne.
Venescin, żel, 40g – produkt leczniczy
- Wskazania: w początkowych objawach przewlekłej niewydolności żylnej (w bólu, uczuciu ciężkości i puchnięciu nóg oraz kurczach łydek) oraz w przypadku objawów występujących po urazach (obrzęki, krwiaki).
- Dawkowanie: niewielką ilość żelu – ok. 2 cm nakładać 2 razy na dobę, po nałożeniu delikatnie wcierać.
- Składniki aktywne: 100 g żelu zawiera:11,8 g wyciągu gęstego z Aesculus hippocastanum L., semen (nasiona kasztanowca) oraz 2 g trokserutyny. Związek ten należy do pochodnych rutyny i dzięki uszczelniającemu działaniu na naczynia krwionośne zmniejsza tym samym ich przepuszczalność i towarzyszące zmianom naczyniowym obrzęki. Może być stosowany w zaburzeniach krążenia żylnego o większym nasileniu, np.: silnie rozgałęzionych teleangiektazji z towarzyszącymi dolegliwościami bólowymi, żył siatkowatych i żylaków.
Co zawierają tabletki na pajączki na nogach?
Na pajączki na nogach oprócz preparatów do smarowania można zażywać leki do stosowania doustnego. Będą miały za zadanie uszczelnienie naczyń krwionośnych i poprawę przepływu krwi. Powinny zawierać jedną z poniższych substancji:
Dobesylan wapnia
Substancja zmniejsza przepuszczalność naczyń krwionośnych i uszczelnia ścianę naczyń. Dobesylan wapnia znajdziesz w preparatach Dobenox, Dobenox Forte, Rostil [2].
Hesperydyna
Hesperydyna to glikozyd flawonowy, który ma zdolność uszczelniania naczyń. Znajdziesz go w preparatach Cyclovena, Cyclo 3 fort [3].
Diosmina
Diosmina poprawia mikrokrążenie. Substancję znajdziesz w preparacie Diosminex, Diohespan, Phlebodia [4].
Wyciąg z nasion kasztanowca
Roślina ma właściwości przeciwwysiękowe i uszczelniające na ściany naczyń. Wyciąg znajdziesz w leku Aescin [5].
Wyciąg z ruszczyka
Roślina zawiera saponiny sterolowe, które zmniejszają przepuszczalność naczyń, przez co wykazują działanie przeciwobrzękowe. Powodują uszczelnienie naczyń. Wyciąg z ruszczyka znajdziesz w leku Cyclo 3 Fort [3].
Czy istnieje skuteczny lek na pajączki na nogach?
Oprócz preparatów do stosowania miejscowego można dodatkowo włączyć leczenie w postaci preparatów doustnych. Skuteczność takiej terapii w połączeniu z aktywnością fizyczną i ze zmianami nawyków żywieniowych z pewnością przyniesie korzyści.
Wśród środków doustnych największe zastosowanie mogą znaleźć leki i suplementy diety zawierające w składzie wyciąg z ruszczyka kolczastego, hesperydynę i witaminę C (Cyclo 3 Fort, CycloVenox 3, Maxi 3 Vena, CycloMed), diosminę (Diosminex, Diohespan), wyciąg z nasion kasztanowca (Venescin Forte), wyciąg z pestek winogron i liści winorośli (Detramax).
Jeśli chodzi o dietę, przede wszystkim należy zadbać o odpowiednią podaż kwasów nienasyconych, a w szczególności omega-3, które zmniejszają stan zapalny i redukują zaczerwienienia. Warto też zwrócić uwagę na zwiększenie ilości produktów bogatych w witaminę C oraz witaminę E. Ta pierwsza, nazywana inaczej kwasem askorbinowym, rozszerza i wzmacnia naczynia krwionośne, wywierając korzystny wpływ na pracę całego układu sercowo-naczyniowego. Natomiast witamina E jest niezbędna w reakcjach enzymatycznych odpowiedzialnych za rozszerzanie i wzmacnianie naczyń krwionośnych oraz hamowanie agregację płytek, a w konsekwencji usprawnienie przepływu krwi.
Cytryna na pajączki na nogach — czy jest rzeczywiście skuteczna?
Cytryna jest bogata w witaminę C. Witamina ta ma właściwości uszczelniające naczynia. Dzieje się to za sprawą jej udziału w produkcji kolagenu, jednego z głównych składników naczyń i śródbłonka. Kwas askorbinowy działa ochronnie na naczynia krwionośne oraz zmniejsza ich przepuszczalność. W związku z tym można zażywać witaminę C, aby zapobiegać powstawaniu pajączków. Sama cytryna jest bogatym źródłem tej witaminy, jednak może być niewystarczająca w leczeniu występujących już pajączków.
Jakie są niefarmakologiczne metody leczenia pajączków na nogach?
Niefarmakologiczne metody leczenia pajączków na nogach obejmują różne podejścia mające na celu zmniejszenie widoczności tych naczynek na skórze. Oto kilka takich metod:
- Kompresja: Noszenie elastycznych pończoch uciskowych może pomóc zmniejszyć obrzęk i poprawić krążenie krwi w nogach, co może przyczynić się do zmniejszenia widoczności pajączków.
- Skleroterapia: Jest to popularna metoda usuwania pajączków na nogach, polegająca na podaniu odpowiedniego leku do naczynka. Lek powoduje zlepianie się ścian naczynia, co prowadzi do jego zamknięcia i stopniowego zanikania.
- Laseroterapia: W tej metodzie wykorzystuje się laser, który emituje skoncentrowane światło, które jest pochłaniane przez naczynka krwionośne. To prowadzi do ich zamknięcia i stopniowego zanikania.
- Radiofalowa ablacja: Ten zabieg polega na wprowadzeniu cienkiej igły do naczynka krwionośnego i podgrzewaniu go za pomocą fal radiowych, co prowadzi do zamknięcia naczynka. Z czasem naczynko ulega zanikowi.
Jak zapobiegać pajączkom na nogach?
Istnieje kilka sposobów zapobiegania powstawaniu pajączków na nogach. Regularna aktywność fizyczna może pomóc poprawić krążenie i przepływ krwi, co może zapobiec powstawaniu pękających naczynek. Ważne jest również utrzymywanie zdrowej wagi, ponieważ nadwaga może naciskać na żyły w nogach. Unikaj noszenia ciasnych ubrań, zwłaszcza w okolicy talii i nóg, ponieważ może to ograniczać przepływ krwi i prowadzić do powstawania pajączków. Dodatkowo unikaj stania lub siedzenia przez długi czas i co jakiś czas rób przerwy, aby przejść się lub rozciągnąć nogi [9].
Czy dieta ma wpływ na powstawanie pajączków na nogach?
Dieta może mieć pewien wpływ na powstawanie pajączków na nogach. Oto kilka aspektów diety, które warto rozważyć:
- Antyoksydanty: Dieta bogata w antyoksydanty może pomóc wzmocnić naczynia krwionośne i poprawić krążenie krwi. Antyoksydanty znajdują się głównie w owocach i warzywach, takich jak jagody, szpinak, pomidory, brokuły i czarna porzeczka.
- Bioflawonoidy: Niektóre badania sugerują, że spożywanie pokarmów bogatych w bioflawonoidy może pomóc w zmniejszeniu ryzyka pajączków na nogach. Bioflawonoidy znajdują się przede wszystkim w cytrusach, cebuli, jabłkach i jagodach.
- Witamina C: Ta witamina jest nie tylko silnym antyoksydantem, ale także pełni rolę w produkcji kolagenu, który jest niezbędny dla zdrowych naczyń krwionośnych. Źródła witaminy C to owoce cytrusowe, papryka, kiwi i truskawki.
- Błonnik: Dieta bogata w błonnik może pomóc w utrzymaniu prawidłowej wagi ciała i zapobiegać przeciążeniu żył nóg. Niskie spożycie błonnika może prowadzić do zaparć i zwiększonego ciśnienia w żyłach.
- Żywienie niskotłuszczowe: Spożywanie zbyt dużo tłuszczów nasyconych i trans może wpływać na zdolność organizmu do skutecznego krążenia krwi. Zamiast tego zaleca się spożywanie tłuszczów nienasyconych, takich jak oleje roślinne, orzechy i nasiona [10,11].