Minitabletki

Minitabletki to stałe postacie leku o średnicy 1-3 mm. Ich masa wynosi od 5 do 25 mg. Jak sama nazwa wskazuje, są to tabletki w bardzo małym rozmiarze. Wytwarza się je w taki sam sposób, jak tabletki tradycyjnej wielkości, czyli przez prasowanie w tabletkarce. Mogą być niepowlekane lub powlekane. Minitabletki można stosować pojedynczo lub ich większą ilość umieścić w kapsułce albo saszetce. Nowszą formą są minitabletki ulegające rozpadowi w jamie ustnej.

Zastosowanie minitabletek rozwiązuje problem braku dawek dziecięcych w przypadku wielu leków. Wystarczy wówczas jako jedną dawkę przyjąć odpowiednią ilość minitabletek. Dzięki swojemu małemu rozmiarowi są one również preferowane przez starszych pacjentów mających problemy z połykaniem tradycyjnych tabletek. Minitabletki można połykać bezpośrednio lub umieszczone w kapsułce. Jeśli istnieje taka potrzeba, to mogą być one dodane do pożywienia albo żelu ułatwiającego połykanie lub zdyspergowane w wodzie.

Implanty stosowane w okulistyce

Implanty to układy o budowie monolitycznej lub zbiornikowej. Ich kształt może być zróżnicowany. Celem stosowania implantów jest uzyskanie przedłużonego działania substancji leczniczej bez częstego aplikowania kolejnej dawki leku. Systemy implantacyjne mogą być podawane podspojówkowo, dotwardówkowo lub do ciała szklistego i wymagana jest wówczas interwencja chirurgiczna.

Wyróżnia się implanty biodegradowalne i niebiodegradowalne w zależności od polimerów, które zostały użyte do ich produkcji. W przypadku tego drugiego rodzaju, konieczny jest zabieg usunięcia implantu z oka. Różnią się one również mechanizmem uwalniania substancji czynnej. Z implantów niebiodegradowalnych substancja czynna uwalnia się na zasadzie zjawiska dyfuzji, natomiast z implantów biodegradowalnych na skutek erozji enzymatycznej albo chemicznej polimeru lub drogą dyfuzji.

“Suche krople” do oczu

Są to systemy liofilizacyjne do oczu. Mają postać hydrofobowego paska, na którym zaadsorbowana jest dawka leku. Zastosowanie preparatu w takiej postaci jest bardzo łatwe. Końcówkę paska zawierającego substancję leczniczą należy otrzeć o brzeg dolnej powieki. Liofilizat ulegnie wówczas rehydratacji po kontakcie z hydrofilowym środowiskiem spojówki i oddziela się od nośnika. W przeciwieństwie do aplikacji kropli ocznych, nie ma potrzeby przechylania głowy i nie występuje ryzyko podrażnienia rogówki albo spojówki, a dawkowanie jest dokładniejsze. Kolejną zaletą “suchych kropli” jest brak potrzeby stosowania konserwantów. 

Żele in situ

W opakowaniu mają postać kropli, a po podaniu na rogówkę ulegają żelowaniu. Polimery, które tworzą żele in situ określa się mianem polimerów inteligentnych. Hydrożele mogą powstawać na skutek zmian temperatury. Poloksamery oraz ksyloglukan żelują w temperaturze ciała ludzkiego, a w temperaturze pokojowej są półpłynne. Żelowanie na powierzchni oka może również następować w wyniku zmian pH albo pod wpływem jonów sodu lub lizozymu, które znajdują się w płynie łzowym. Do układów zawierających polimery mające zdolność żelowania in situ dodaje się również związki zwiększające lepkość, aby wydłużyć czas uwalniania substancji czynnej.

Lamelki

Lamelki mają postać cienkiego filmu rozpadającego się w ustach. Jeden listek waży około 30-40 mg i może zawierać około 10 mg substancji leczniczej. Po umieszczeniu lamelki w jamie ustnej, jej rozpuszczenie następuje w ciągu kilku sekund bez popijania wodą. Głównym składnikiem tej postaci leku jest substancja żelująca, najczęściej żelatyna lub grochowa skrobia modyfikowana. Zastosowanie leków w formie lamelek ułatwia przestrzeganie zaleceń i stosowanie leków u osób mających problemy z postaciami leków, które trzeba połykać w całości. 

 

Bibliografia:

1. Minitabletki jako nowa postać leku doustnego. Prof. Małgorzata Sznitowska, Katedra i Zakład Farmacji Stosowanej. Gazeta AMG 2017;27(11):20-22.
2. Minitabletki jako postać leku dogodna do stosowania u pacjentów pediatrycznych i geriatrycznych. Witold Brniak, Justyna Srebro, Renata Jachowicz. Farm Pol, 2020, 76(11): 633–646. 
3. Farmacja stosowana. Technologia postaci leku. Małgorzata Sznitowska. PZWL, Warszawa 2017, wyd.1. 
4. Nowe doustne formy leków. Karolina Skoczyńska, Aleksandra Baran. Lek w Polsce VOL 23 NR 9’13 (269)
5. Trwałość cefepimu w kroplach do oczu. Monika Pawłowska. Poznań, 2013