Dlaczego chcemy obniżyć cholesterol?
Cholesterol dzielimy na dwie frakcje: HDL o wysokiej gęstości, który nazywamy dobrym cholesterolem i LDL o niskiej gęstości, czyli tak zwany zły cholesterol. Do funkcji cholesterolu należy między innymi budowanie błon komórkowych, produkcja hormonów, kwasów żółciowych czy też witaminy D. Jednak zbyt wysoka jego wartość, zwłaszcza frakcji LDL prowadzi do odkładania się go w naczyniach. Powoduje to powstawanie blaszki miażdżycowej, co bezpośrednio wpływa na występowanie zawałów serca. Niestety obecnie choroby sercowo-naczyniowe stanowią jedną z głównych przyczyn zgonów, a obniżanie poziomu lipidów jest podstawą profilaktyki [1].
Wysoki cholesterol — jakie ma przyczyny?
Istnieje wiele czynników ryzyka podwyższonego poziomu cholesterolu, w tym:
- genetyka,
- dieta,
- brak aktywności fizycznej,
- otyłość,
- palenie papierosów,
- niektóre choroby, takie jak cukrzyca, choroba wątroby lub nerek.
- pewne leki, takie jak beta-blokery i sterydy anaboliczne, również mogą przyczyniać się do podwyższonego poziomu cholesterolu [8].
Podwyższony cholesterol — jak powinno wyglądać leczenie?
Podwyższony poziom cholesterolu można leczyć za pomocą różnych metod, które obejmują zmiany w stylu życia i stosowanie leków. Oto kilka sposobów leczenia podwyższonego poziomu cholesterolu:
- Dieta: Ważne jest, aby ograniczyć spożycie tłuszczów nasyconych i cholesterolu, takich jak tłuste mięso, pełnotłuste produkty mleczne i jaja. Zaleca się spożywanie zdrowych tłuszczów, takich jak oleje roślinne, orzechy i nasiona. Włączenie pokarmów bogatych w błonnik, takich jak owoce, warzywa i pełnoziarniste produkty zbożowe, może również pomóc w obniżeniu poziomu cholesterolu.
- Aktywność fizyczna: Regularna aktywność fizyczna może pomóc w obniżeniu poziomu cholesterolu, poprawiając rozkład tłuszczów we krwi. Zaleca się wykonywanie co najmniej 150 minut umiarkowanej aktywności fizycznej lub 75 minut intensywnej aktywności fizycznej w ciągu tygodnia.
- Utrata wagi: Jeśli jesteś z nadwagą lub otyły, utrata wagi może pomóc w obniżeniu poziomu cholesterolu. Nawet umiarkowana utrata wagi może mieć pozytywny wpływ na zdrowie serca i obniżyć ryzyko chorób sercowo-naczyniowych.
- Leki: W niektórych przypadkach, gdy zmiany w stylu życia nie są wystarczające, lekarz może zalecić stosowanie leków obniżających cholesterol. Są to zazwyczaj statyny, które hamują produkcję cholesterolu w organizmie. Inne leki, takie jak inhibitory enzymu konwertującego angiotensynę (ACE), mogą być stosowane w przypadku towarzyszącemu wysokiemu poziomowi cholesterolu nadciśnieniu tętniczemu.
Ważne jest, aby skonsultować się z lekarzem w celu odpowiedniego zdiagnozowania i leczenia podwyższonego poziomu cholesterolu. Lekarz będzie w stanie dostosować terapię do indywidualnych potrzeb i okoliczności pacjenta [7].
Jakie są tabletki na cholesterol bez recepty?
Po stwierdzeniu podwyższonego poziomu cholesterolu lekarze zalecają terapię lekami na receptę, najczęściej są to statyny. Jednak nie tylko na preparatach syntetycznych kończą się możliwości terapeutyczne. Można zastosować lek na cholesterol bez recepty, który skutecznie obniży poziomu cholesterolu.
Bergamotka na cholesterol
Kolejny warty uwagi ziołowy lek na cholesterol będzie zawierał ekstrakty z bergamoty. Jest to roślina obfitująca w polifenole, spośród których należących do grupy flawonoidów wyróżniamy dwa związki chemiczne: brutierdynę i melitydynę. Ich działanie opiera się o hamowanie reduktazy HMG-CoA, czyli dokładnie tego samego enzymu co w przypadku statyn, ale także enzymu ACAT. Zarówno pierwszy jak i drugi enzym odpowiada za przekształcanie i produkcję cholesterolu. Wskutek ich zahamowania w organizmie cholesterol nie jest w stanie się wytworzyć, więc jego poziom automatycznie się obniża. Dodatkową korzyścią stosowania preparatów z bergamotą jest działanie antyoksydacyjne, które przyczynia się do profilaktyki chorób serca. Między innymi powoduje ochronę naczyń krwionośnych. Preparaty z bergamotą to Berimal oraz Bergamil [3].
Preparaty z kwasami omega 3
Suplementacja kwasami omega 3 powinna być obowiązkowa w prewencji chorób sercowo naczyniowych. Same w sobie poprawiają profil lipidowy, stosowanie ich obniża poziom LDL, czyli złego cholesterolu. Ponadto wykazują działanie ochronne na śródbłonek naczyń krwionośnych. W trakcie suplementacji kwasami omega 3 należy nadal monitorować poziom cholesterolu w badaniach krwi, ponieważ w zaawansowanych zaburzeniach może się okazać, że jest to niewystarczające. Preparatów zawierających kwasy omega 3 jest wiele. Znajdziemy nawet lek dostępny wyłącznie na receptę pod nazwą Omacor. Warto zwrócić uwagę, aby wybrany przez nas preparat zawierał przynajmniej 1000 mg kwasów [4].
Monakolina K na cholesterol
Monakolina jest substancją powstającą w wyniku fermentacji czerwonego ryżu. Fermentację przeprowadzają drożdże. Mechanizm działania monakoliny jest identyczny jak w przypadku statyn, czyli leków dostępnych na receptę. Monakolina hamuje enzym biorący udział w produkcji cholesterolu. Dzięki temu mniejsza ilość jego zostaje wytwarzana i jednocześnie jego poziom spada. Struktura monakoliny jest podobna do lowastatyny, jednak charakteryzuje się mniejszą wchłanialnością w organizmie. Podobieństwa ze statynami nie tylko dotyczą struktury i działania, ale także występowania działań niepożądanych. Monakolina ma potwierdzone badaniami działanie obniżające cholesterol, zatem suplementując ją mamy pewność efektu hipolipemizującego [1,2].
Obecnie na rynku są dostępne preparaty z monakoliną pod nazwami: Lipiforma, Polixar Neo, Anticholesteran. Jednak 22 czerwca 2022 wchodzi w życie rozporządzenie Komisji Europejskiej dotyczące dziennej dawki monakoliny, jaką można przyjąć. Po wprowadzeniu rozporządzenia na rynku aptecznym dostępne będą tylko suplementy zawierające poniżej 3 mg w dziennej porcji. W związku z tym popularne w Polskich aptekach produkty zawierające 10 mg monakoliny nie będą mogły dłużej sprzedawane.
Wysoki cholesterol u szczupłej osoby, czyli jak nasz styl życia wpływa na poziom cholesterolu
Zdrowy styl życia może mieć pozytywny wpływ na poziom cholesterolu. Przyjęcie zdrowych nawyków, takich jak utrzymanie zrównoważonej diety, regularna aktywność fizyczna oraz zarządzanie poziomem stresu, może pomóc w utrzymaniu zdrowego poziomu cholesterolu.
Zdrowa dieta, bogata w owoce, warzywa, pełnoziarniste produkty zbożowe i chude białka, a jednocześnie uboga w nasycone i trans tłuszcze, może pomóc w obniżeniu poziomu LDL (złego) cholesterolu. Ważne jest ograniczanie spożycia produktów bogatych w cholesterol, takich jak tłuste mięsa i pełnotłuste produkty mleczne.
Regularna aktywność fizyczna również może przyczynić się do obniżenia poziomu cholesterolu. Ćwiczenia fizyczne pomagają podnieść poziom HDL (dobrego) cholesterolu i mogą przyczynić się do obniżenia poziomu LDL cholesterolu1. Staraj się wykonywać co najmniej 150 minut umiarkowanej intensywności aktywności aerobowej, takiej jak szybkie spacerowanie czy jazda na rowerze, każdego tygodnia.
Oprócz diety i aktywności fizycznej, inne czynniki stylu życia również mogą mieć wpływ na poziom cholesterolu. Na przykład, rzucenie palenia może pomóc zwiększyć poziom HDL cholesterolu i poprawić ogólną kondycję serca i naczyń krwionośnych. Zarządzanie poziomem stresu poprzez techniki relaksacyjne, takie jak joga czy medytacja, również może mieć pozytywny wpływ na poziom cholesterolu1.
Warto pamiętać, że choć zdrowy styl życia może pomóc poprawić poziom cholesterolu, nie zawsze jest wystarczający dla każdego. Niektórzy ludzie mogą wymagać przyjmowania leków przepisanych przez specjalistę do kontroli poziomu cholesterolu [5,6].
Dlaczego regularne wizyty lekarskie są bardzo ważne?
- Monitorowanie poziomu cholesterolu: Podczas wizyt lekarskich lekarz może przeprowadzać regularne badania krwi, aby monitorować poziom cholesterolu. Regularne sprawdzanie cholesterolu pozwala ocenić skuteczność leczenia i zmiany w stylu życia, takie jak dieta i aktywność fizyczna. Jeśli poziom cholesterolu nie jest odpowiednio kontrolowany, lekarz może dostosować dawkę leków lub zalecić dodatkowe zmiany w stylu życia.
- Ocena działań niepożądanych leków: W przypadku stosowania leków obniżających cholesterol, takich jak statyny, lekarz może monitorować ewentualne działania niepożądane. Niektóre osoby mogą doświadczać działań niepożądanych, takich jak bóle mięśni, problemy żołądkowe czy zaburzenia snu. Regularna komunikacja z lekarzem pozwala na ocenę i zarządzanie tymi efektami ubocznymi.
- Indywidualizacja terapii: Każda osoba ma inne potrzeby i czynniki ryzyka związane z wysokim poziomem cholesterolu. Podczas wizyt lekarskich lekarz może ocenić indywidualne czynniki ryzyka, takie jak wiek, płeć, obecność innych chorób lub historię rodzinnej hipercholesterolemii. Na tej podstawie lekarz może dostosować terapię, aby odpowiednio zarządzać ryzykiem sercowo-naczyniowym.
- Edukacja i wsparcie: Wizyty lekarskie dają okazję do edukacji pacjenta na temat zbyt wysokiego poziomu cholesterolu, jego konsekwencji dla zdrowia i sposobów zarządzania nim. Lekarz może udzielać wskazówek dotyczących zdrowej diety, aktywności fizycznej i innych zmian w stylu życia. Dodatkowo, regularne wizyty lekarskie zapewniają pacjentowi wsparcie emocjonalne i motywację do utrzymania zdrowych nawyków.
Wizyty lekarskie są nieodzownym elementem kompleksowego podejścia do leczenia zbyt wysokiego poziomu cholesterolu. Regularny kontakt z lekarzem pomaga w monitorowaniu postępów, dostosowywaniu terapii i zapewnieniu kompleksowej opieki, aby osiągnąć jak najlepsze wyniki zdrowotne.