Notice: Function _load_textdomain_just_in_time was called incorrectly. Translation loading for the ninja-forms domain was triggered too early. This is usually an indicator for some code in the plugin or theme running too early. Translations should be loaded at the init action or later. Please see Debugging in WordPress for more information. (This message was added in version 6.7.0.) in /var/www/clients/client0/web9/web/wp-includes/functions.php on line 6114

Notice: Function _load_textdomain_just_in_time was called incorrectly. Translation loading for the loos-ssp domain was triggered too early. This is usually an indicator for some code in the plugin or theme running too early. Translations should be loaded at the init action or later. Please see Debugging in WordPress for more information. (This message was added in version 6.7.0.) in /var/www/clients/client0/web9/web/wp-includes/functions.php on line 6114
Monakolina K: wszystko co musisz o niej wiedzieć | leki.pl
,

Wyciąg z czerwonego ryżu na cholesterol

SPIS TREŚCI

    Monakolina K: wszystko co musisz o niej wiedzieć

    Monakolina K jest pozyskiwana z czerwonego ryżu i jest wykorzystywana do produkcji suplementów diety, które powodują obniżenie poziomu cholesterolu. Jest to preparat o udowodnionej skuteczności, dostępny bez recepty, w dodatku pochodzenia naturalnego, co daje pacjentom możliwość zadbania o swój poziom cholesterolu.

    Choroby sercowo-naczyniowe przyczyniają się do śmierci nawet 4 milionów ludzi rocznie w całej Europie. Przekłada się to na blisko 40% przypadków śmiertelnych u osób poniżej 75. roku życia. W dużej mierze za rozwój tych schorzeń odpowiada dyslipidemia będąca efektem interakcji między czynnikami środowiskowymi (modyfikowanymi) oraz genetycznymi. Jest ona definiowana jako współwystępowanie podwyższonego stężenia frakcji lipoprotein o niskiej gęstości (LDL), a także cholesterolu całkowitego, przy jednoczesnym zbyt niskim stężeniu frakcji lipoprotein o wysokiej gęstości (HDL). Zaawansowana dyslipidemia wymaga podjęcia się leczenia farmakologicznego, które najczęściej polega na stosowaniu statyn, bądź fibratów. Niestety, u dużego odsetka pacjentów po przyjmowaniu tych substancji leczniczych obserwuje się występowanie działań niepożądanych. W związku, z czym poszukiwane są alternatywne formy leczenia. Jedną z nich jest stosowanie monakoliny K, która jest pozyskiwana w trakcie fermentacji czerwonego ryżu [1,2]

    Monakolina K – co to jest?

    W 1978 r. z grzyba Aspergillus terreus wyizolowano substancję (którą nazwano meniwoliną) mającą zdolność do inhibicji enzymu 3-hydroksy-3-metylo-glutarylo-CoA. Jest on niezbędny w procesie syntezy cholesterolu. W efekcie prowadzi to, do obniżenia stężenia cholesterolu całkowitego oraz frakcji lipoprotein o niskiej gęstości — LDL. Kilka miesięcy później, z grzybów gatunku Monascus ruber uzyskano związek mający identyczne właściwości. Nazwano go monakoliną K. Dopiero, po kilku latach badań okazało się, że meniwolina oraz monakolina K to ten sam związek nazwany ostatecznie lowastatyną. Wprowadzono go do ogólnej sprzedaży w 1987 roku pod nazwą handlową Mevacor [3,4].

    W ten oto sposób monakolina K stała się pierwszą statyną dostępną w leczeniu dyslipidemii. Dopiero na podstawie jej struktury powstawały syntetyczne analogi charakteryzujące się lepszymi parametrami niż pierwowzór. Są one obecne na rynku farmaceutycznym do dnia dzisiejszego. Niestety ich farmakoterapia obarczona jest dużym ryzykiem występowania działań niepożądanych. Do najczęstszych należy zaliczyć przede wszystkim bóle brzucha, biegunki, wzdęcia. Rzadszymi, ale znacznie poważniejszymi skutkami ubocznymi mogą być uszkodzenia miąższu wątroby, mialgia lub rabdomioliza, czyli rozpad mięśni [5]. Z tego względu “do łask” powróciła monakolina K.

    Wyciąg z czerwonego ryżu

    Aktualnie, lowastatyna pozyskiwana jest w procesie fermentacji czerwonego ryżu, do której niezbędny jest udział jednego z poniższych gatunków drożdży:

    • Monascus ruber;
    • Monascus purpureus;
    • Monascus pilosus;
    • Monascus floridanus;

    Uzyskana, sfermentowana substancja jest kolejno poddawana ekstrakcji, a następnie standaryzowana na obecność monakoliny K [1].

    Jak działa monakolina K?

    Mechanizm działania monakoliny polega na hamowaniu enzymu reduktazy 3-hydroksy-3-metylo-glutarylo-koenzymu A (HMG-CoA). Enzym ten odpowiada za przekształcanie HMG-CoA do mewalonianu, który jest bezpośrednim prekursorem wykorzystywanym do produkcji cholesterolu. W związku z tym monakolina K tak samo jak wszystkie pozostałe statyny prowadzi do zahamowania syntezy cholesterolu w organizmie [6-8].

    Po co zmniejszać poziom cholesterolu?

    Obecnie choroby sercowo-naczyniowe stanowią jedną z głównych przyczyn zgonu na całym świecie. Wysoki poziom cholesterolu powoduje wytwarzanie blaszki miażdżycowej w naczyniach krwionośnych, co sprzyja całkowitemu zatkaniu światła naczynia. Taka sytuacja prowadzi do zawału serca, co jest tylko preludium do powikłań po takim incydencie. Stosowanie terapii hipolipemizującej stanowi jedną z ważniejszych form profilaktyki przeciwko zawałowi serca [6].

    Statyny naturalne, w tym monakolina K w leczeniu dyslipidemii

    Działanie hipolipemizujące było poddawane licznym badaniom. Wyniki wszystkich wskazują, że terapia tą substancją wpływa na znaczne zmniejszenie stężenia cholesterolu całkowitego, trójglicerydów oraz frakcji lipoprotein o niskiej gęstości (LDL). Jednocześnie nie wykazano, aby w czasie przyjmowania monakoliny obniżeniu uległo stężenie lipoprotein o wysokiej gęstości (HDL).

    Co więcej, wyniki badań wskazują na fakt, iż skuteczność terapeutyczna w leczeniu dyslipidemii jest porównywalna ze skutecznością popularnych statyn, np. atorwastatyny (w dawce 20 mg/dzień), czy simwastatyny (w dawce 10 mg/ dzień). Natomiast wykazuje ona znacznie większą zdolność do zmniejszania stężenia cholesterolu całkowitego oraz LDL w porównaniu do pochodnych kwasu nikotynowego, oraz preparatów zawierających w swoim składzie kwasy omega-3 [9].

    Ogromną zaletą monakoliny K jest to, że może stanowić alternatywę terapeutyczną dla pacjentów, u których po zażyciu statyn występują działania niepożądane. Wykazano, że u chorych, u których w trakcie leczenia  statynami stwierdzono bóle mięśni, rabdomiolizę lub dolegliwości ze strony układu pokarmowego, po zmienieniu substancji terapeutycznej na monakolinę K, powyższe skutki uboczne ustąpiły. Jednocześnie zachowano pełną skuteczność terapeutyczną [2].

    Monakolina K – skutki uboczne i działania niepożądane

    Jak każda statyna, monakolina K posiada skutki uboczne, spośród których najgroźniejsza wydaje się rabdomioliza, czyli uszkodzenie mięśni. Podejrzenie o takie działanie niepożądane nastąpiło ze względu na obserwowane zwiększone stężenie kinazy kreatynowej podczas terapii statynami. Jest to enzym, który jest uwalniany podczas uszkodzenia mięśni. Jednak objaw ten obserwowany jest bardzo rzadko, nawet podczas stosowania wysokich dawek statyn. Jednocześnie eksperci uznali, że profil szkodliwych skutków powodowanych przez monakolinę jest podobny do analogicznego profilu syntetycznej lowastatyny. W związku z tym, od kilku lat Komisja Europejska dyskutowała nad bezpieczeństwem stosowania czerwonego ryżu w łatwo dostępnych suplementach diety.  Oprócz problemów z mięśniami podczas terapii obserwowano występowanie cukrzycy, bezsenność, zmęczenie, zaburzenia żołądkowo-jelitowe [4].

    Bezpieczeństwo stosowania monakoliny K

    Komisja Europejska po długoletniej dyskusji wysnuła wniosek, że stosowanie monakoliny K w dawce 10mg dziennie może powodować poważne konsekwencje zdrowotne. Co więcej, istotne działania niepożądane odnotowano także u tych osób, które zażywały tę naturalną statynę już w dawce 3mg/dzień lrzez okres od 2 tygodni do 1 roku. Komisja jednocześnie podkreśla, że na dzień dzisiejszy nie da się ustalić dziennego, bezpiecznego dawkowania fermentowanego czerwonego ryżu. W związku z tym wysnuli wniosek, że stosowanie monakoliny K w dawce większej niż 3mg/dzień powinno być zabronione.

    Niestety taka sytuacja jest źródłem problemów na wielu producentów suplementów diety. Nierzadko zawierają one aż 10mg monakoliny K w jednej kapsułce lub tabletce. Poza zmianą dawki, producenci będą musieli także zmienić opakowania swoich produktów, gdyż w związku z decyzją Komisji Europejskiej, będą musiały one zawierać następujące informacje:

    • Niniejszy produkt nie powinien być spożywany przez kobiety w ciąży lub kobiety karmiące piersią, dzieci w wieku poniżej 18 lat i osoby dorosłe w wieku powyżej 70 lat;
    • Należy zwrócić się o poradę do lekarza w sprawie spożycia tego produktu w przypadku wystąpienia jakichkolwiek problemów zdrowotnych;
    • Nie należy spożywać, jeśli zażywasz leki obniżające poziom cholesterolu;
    • Nie należy spożywać, jeśli już spożywasz inne produkty zawierające sfermentowany czerwony ryż.

    Monakolina K – preparaty. Dla kogo są polecane?

    Terapia wspomagająca leczenie dyslipidemii polegająca na stosowaniu preparatów z monakoliną K w składzie jest zalecana pacjentom z grup niskiego lub umiarkowanego ryzyka sercowo-naczyniowego. U pacjentów z grupy dużego ryzyka (u których wyjściowe stężenie LDL wynosi ponad 100 mg/dl) można rozważyć stosowanie monakoliny K tylko wtedy, gdy nie tolerują oni terapii statynami (np. występują działania niepożądane). Co niezwykle istotne terapii preparatami z monakoliną K (np. Armolipid, Lpiforma Plus, Polixar Neo) nie można prowadzić równocześnie z terapią statynami. To ze względu na ryzyko nasilenia działań niepożądanych [1,2].

    Podczas terapii nie należy również zapominać o podstawowych zasadach profilaktyki. Zwalczanie problemu dyslipidemii zawsze powinno iść w parze ze wdrożeniem zdrowych zasad żywienia oraz zwiększeniem aktywności fizycznej.

    Bibliografia

    1. Malec M. Monakolina K- naturalna statyna, Farm Pol 2019; 75 (7): 365-368.
    2. Wożakowska- Kapłon B, Salwa P. Monakolina- pomost między prozdrowotną modyfikacją diety, a farmakoterapią hipercholesterolemii, Folia Cardiologica 2016; 11 (4): 318-326.
    3. Becker J, Gordon H, Halbert C. i wsp. Red yeast rice for dyslipidemistatin- intolerant patients, a randomized trial, Ann. Intern. Med. 2009; 150: 830-839.
    4. Williams O, Jacks M, Davis J. i wsp. Innovation management – strategies, implementation and profits. Oxford University Press, Oxford 1998.
    5. Główczyńska R, Paluch W, Filipiak K. Działania niepożądane statyn, Choroby Serca i Naczyń 2007; 4 (1): 18-34.
    6. Monakolina K – naturalna statyna. M. Malec. Farmacja Polska. Tom 75 · nr 7 · 2019
    7. Monakolina — pomost między prozdrowotną modyfikacją diety a farmakoterapią hipercholesterolemii. B. Wożakowska-Kapłon, P. Salwa. Folia Cardiologica 2016; 11, 4: 318–326
    8. Śliż, Daniel & Mamcarz, Artur. (2013). Monacolin K – first OTC statin or extraordinary dietary supplement?. Kardiologia w Praktyce. 7. 33-35.
    9. Lu Z, Kou W, Du B. i wsp. Effect of Xuezhikang, an extract from red yeast Chinese rice, on coronary events in a Chinese population with previous myocardial infarction, Am. J. Cardiol. 2008; 101: 1689-1693.

    Omawiane substancje

    • Monakolina K

      Monakolina K to związek chemiczny występujący naturalnie w czerwonym ryżu. Ma on właściwości obniżające poziom cholesterolu we krwi.
      syntetyczne

    Omawiane schorzenia

    W tym poradniku nie omawiamy konkretnych schorzeń.

    Więcej poradników

    Wyświetlane poradniki pochodzą z kategorii czytanego artykułu: , .