Spierzchnięte usta — przyczyny

Za głównych “winowajców” suchych, spierzchniętych i pękających ust uważa się czynniki zewnętrzne. Suche, gorące powietrze i silne promieniowanie UV latem, zimą zaś mróz, wiatr i częste zmiany temperatury otoczenia (przechodzenie z pomieszczeń ogrzewanych na zewnątrz i odwrotnie). A gdy dodamy do tego niekontrolowany nawyk częstego oblizywania ust, mamy “gotowy przepis” na przesuszone i nieestetycznie wyglądające wargi. 

Pamiętajmy o tym, że skóra ust jest szczególnie narażona na podrażnienia, ponieważ jej budowa nieco różni się od pozostałych obszarów ciała. Przede wszystkim, jest pozbawiona ochronnej warstwy rogowej, a umiejscowiona głębiej tkanka tłuszczowa jest cienka. Taka budowa anatomiczna poniekąd wymusza szybszą utratę wody i konieczność nawilżania ust śliną. Ta z kolei niemal momentalnie odparowuje, co może być czynnikiem predysponującym do przesuszenia, spierzchnięcia i pękania ust. 

Wśród bezpośrednich przyczyn nadmiernego przesuszenia ust upatruje się również niedoboru witamin (np. wit. A oraz witamin z grupy B), zaburzenia równowagi hormonalnej (np. niedoczynność tarczycy), stosowania niektórych leków (np. izotretynoiny), a także odwodnienia organizmu [1]. 

Jakie maści na spierzchnięte i popękane usta kupisz w aptece?

Preparaty apteczne wykazują działanie nawilżające oraz regenerujące, jednak nie zdziałają cudów, jeśli problem jest bardziej zaawansowany. Niekiedy zdarza się, że pacjent boryka się z zaognionymi zmianami (np. kontaktowe zapalenie skóry, zapalenie czerwieni wargowej), które wymagają interwencji dermatologicznej. Jeśli mimo stosowania regenerujących preparatów problem przesuszenia i pękania ust nie ustaje, należy udać się do specjalisty.

Poniżej przedstawię kilka preparatów przeznaczonych do codziennej pielęgnacji spierzchniętych i przesuszonych ust: 

• Tisane balsam i pomadka do ust — regenerujące preparaty w słoiczku oraz w sztyfcie, których skład oparty jest m.in. na wosku pszczelim, oleju z oliwki europejskiej, oleju rycynowym, a także wyciągach z jeżówki purpurowej, liści melisy i nasion ostropestu;
• Tisane Sport — balsam zawierający m.in. olej rycynowy, lanolinę, oliwę z oliwek i miód. Preparat jest wzbogacony w filtr SPF 30, dzięki czemu usta są chronione przed promieniowaniem UV [2];
• Oeparol everyday — formuła bogata w olej z nasion wiesiołka, masło Shea, lanolinę oraz masło kakaowe [3];
• Blistex Conditioner — regenerująca odżywka do ust zawierająca lanolinę, wosk kandelila, oliwę z oliwek, wyciąg z liści aloesu oraz olej z pestek winogron, a także filtr SPF 15 [4];
• Uriage Bariederm — produkt bogaty w fitosterole i specjalne polimery regenerujące popękane usta [5];
• Ducray Keracnyl — formuła zawierająca olej mineralny, witaminy E i F, a także olej z nasion soi, szczególnie polecany dla osób stosujących doustne preparaty, takie jak np. izotretynoina [6];
• Lano-maść Ziaja — choć ten preparat został opracowany z myślą o pielęgnacji podrażnionych brodawek sutkowych w czasie karmienia piersią, sprawdzi się również w przypadku spierzchniętych ust. Jest oparty na prostej formule wysokooczyszczonej lanoliny, która zmiękcza, regeneruje i uelastycznia skórę.

W przypadku pękania kącików ust, a także uczucia świądu i pieczenia skóry wokół warg, możemy krótkotrwale stosować następujące preparaty:

• Zajadex — produkt zawierający tlenek cynku, glicerynę, wosk pszczeli, a także maść B2 oraz wyciąg z szałwii – składniki działają ściągająco, słabo odkażająco i regenerująco. Zajadex można stosować zarówno na całe usta, jak i miejscowo [7];
• Actisoftin — formuła oparta m.in. na glicerolu, oleju makadamia, wyciągu z kwiatów nagietka, kasztanowca oraz ekstraktu z liści aloesu. Preparat należy aplikować na pękające kąciki ust [8];
• Maść B2 hec — produkt bogaty w glicerol, wyciąg z szałwii, pantenol, witaminę B2 oraz działającą odkażająco chlorheksydynę [9];
• Candi Lefrosch — pomadka zawierająca chlorchinaldol (działający przeciwgrzybiczo, przeciwbakteryjnie, przeciwpierwotniakowo), klotrimazol (substancję przeciwgrzybiczą), a także witaminę E i olej rycynowy. Produkt nanosi się 3 razy dziennie na uszkodzone kąciki ust [10].

Suche usta a brak witamin. Czy istnieje taka korelacja?

Suchość ust może mieć przyczynę w deficycie witamin. Najczęściej jest to niedobór witaminy A. Można ją kupić w postaci kapsułek bez recepty, z tym że warto pamiętać, że witamina A jest bezwzględnie przeciwwskazana dla kobiet w ciąży.

Kolejną witaminą, której deficyt może prowadzić do suchości i owrzodzeń ust to witamina B2, a także kwas foliowy i witamina B12. Kiedy występuje u nas nieustanna suchość ust w dodatku stosujemy dietę wegetariańską, lub mamy choroby powodujące zaburzenia, wchłaniania warto zacząć suplementację witamin z grupy B [11].

Suche usta mimo nawilżania. Co robić?

Jeśli suchość ust wystąpi w czasie suplementacji witaminy A, należy odstawić leki, ponieważ nadmiar witaminy powoduje nadmierne złuszczanie naskórka, co może przekładać się na usta. Jest to objaw charakterystyczny w terapii pochodnymi witaminy A w leczeniu trądziku. Często suchość ust jest spowodowana brakiem warstwy lipidowej. Często nasila się to w okresie mrozów. Warto wtedy kupić pomadki do ust z zawartością olejów, które zabezpieczą usta przed utratą wody.