Jak wyglądają prosaki i czym są?
Prosaki są zmianami skórnymi o jasnym kolorze, którym nie towarzyszy zaczerwienienie. Występują bardzo często u niemowląt w obrębie twarzy i podniebienia. Powstają w wyniku nagromadzenia łoju w procesie rogowacenia mieszka włosowego. U dzieci zazwyczaj znikają samoistnie, a u dorosłych mogą pojawić się ponownie. Przyczyny wtórnego pojawienia się prosaków są oparte o podłoże genetyczne oraz obecność chorób skóry. Prosaki nie bolą ani nie są groźne dla organizmu. Jednak ze względu walory estetyczne bardzo często są usuwane u dermatologa [1].
Prosaki — przyczyny. Dlaczego powstają?
Choć dokładna przyczyna prosaków nie jest do końca znana, lekarze wiążą je z zaburzeniami hormonalnymi oraz z wydzielanym łojem, który produkuje gruczoł łojowy i nawilża skórę. Na skutek zamknięcia porów dochodzi do powstania zaskórników, które z czasem zamieniają się w prosak.
Gdzie najczęściej występują prosaki?
Białe grudki, czyli prosaki, są najczęściej spotykane na skórze twarzy, zwłaszcza w okolicach oczu, nosa i brody. Jest to spowodowane skumulowanym keratynowym złuszczaniem się skóry wokół mieszków włosowych. Występują niekiedy na wargach sromowych i penisie.
Prosaki u niemowlaka. Czy są niebezpieczne?
Prosaki u niemowlaka to jedna z najczęstszych niedoskonałości skórnych u noworodków. Mają one postać niewielkich, podskórnych grudek, zwykle o perłowobiałym lub żółtawym kolorze, o średnicy od 1 do 2 mm, umiejscowionych najczęściej na policzkach, czole, brodzie i często również w jamie ustnej. Przyczyną ich powstania jest niedojrzałość gruczołów łojowych. Zazwyczaj prosaki nie są groźne i same znikają po kilku tygodniach lub miesiącach. Jeśli jednak zaburzają one widzenie lub niosą za sobą inne niepokojące objawy, należy skonsultować się z lekarzem.
Prosaki na twarzy, na powiekach i innych częściach ciała — jak je usunąć?
Prosaki stanowią zrogowaciałą masę, więc nie da się ich samodzielnie wycisnąć. U osób dorosłych najlepszym rozwiązaniem jest chirurgiczne usuwanie zmian. Zabieg jest prosty i szybki. W zależności od ilości prosaków oraz ich wielkości lekarz rozpisuje usuwanie na jeden lub kilka zabiegów. Oprócz eliminacji problemu u chirurga prosaki można usunąć za pomocą retinoidów do stosowania zewnętrznego, bezpośrednio na prosaki. Retinoidy hamują proces rogowacenia i przyspieszają złuszczanie naskórka. Dzięki ich działaniu nie powstają nowe prosaki, a stare mają szansę być wyeliminowane w trakcie procesu złuszczania. Jest to jednak proces czasochłonny, w praktyce stosuje się go jedynie w przypadku rozległych i licznych odnawiających się prosaków [1].
Jak usunąć prosaki? Poznaj preparaty i leki na prosaki bez recepty
Z prosakami można walczyć także samodzielnie w warunkach domowych. Zrogowaconą masę można zwalczać, stosując produkty dostępne w aptekach i drogeriach.
Kwasy złuszczające
Aby zwalczyć prosaki, można stosować peelingi chemiczne zawierające kwas salicylowy, lub glikolowy. Są to substancje keratolityczne, czyli przyspieszające złuszczanie naskórka. Ponadto wykazują działanie hamujące rogowacenie, a właśnie w tym procesie powstają prosaki. W związku z tym po zastosowaniu kwasów na skórę otrzymujemy stopniowe usuwanie naskórka, co może doprowadzić do całkowitego usunięcia zmian. Przy ciągłym stosowaniu preparatów nie powinny się odnawiać ze względu na hamowanie rogowacenia.
Warto pamiętać, że kwasy mogą podrażniać skórę, zwłaszcza jeśli stosujemy je w zbyt wysokich dawkach oraz zbyt często. Zawsze przed rozpoczęciem korzystania z kwasów powinno się skonsultować z lekarzem, farmaceuta, lub kosmetologiem [3].
Retinoidy
Retinoidy są dostępne z przepisu lekarza. Można jednak na własną rękę kupić retinol w preparatach kosmetycznych, który, pomimo że będzie działał słabiej, to sprawdzi się znakomicie w walce z prosakami. Warto pamiętać o tym, że na retinol trzeba budować tolerancję. W związku z tym stosowanie produktu zaczynamy od najniższych stężeń i stopniowo można je zwiększać, jeśli substancja jest dobrze tolerowana.
Retinoidy powodują silne fotouczulenie. Podczas ich stosowania konieczne jest stosowanie filtrów SPF 50. W celu minimalizowania tego efektu zawsze aplikuj retinol na noc [2].
Maść cynkowa na prosaki
Prosaki przypominają zamknięte zaskórniki. Maść cynkowa świetnie sprawdza się w leczeniu zaskórników. Wysusza je, wspomagając gojenie. Jednak w przypadku prosaków stosowanie preparatów z cynkiem na skórę nie przyniesie żadnego efektu.
Maść ichtiolowa na prosaki
Maść ichtiolowa działa przeciwbakteryjnie i ściągająco. Ponadto ułatwia usuwanie ropy zgromadzonej pod skórą. Żadne z powyższych działań nie pomoże w eliminacji prosaków, ponieważ nie zawierają one ropy, tylko zrogowacone tkanki.
Maść szałwiowa na prosaki
Szałwia jest rośliną, która ma działanie przeciwzapalne. Maść szałwiowa jest tradycyjnym produktem, który jest stosowany w różnego rodzaju problemach skórnych. Prosakom nie towarzyszy stan zapalny, w związku z tym stosowanie preparatu oprócz poprawy jakości skóry nie wpłynie na obecność zmian.
Jakie są niefarmakologiczne metody usuwania prosaków?
Istnieje kilka niefarmakologicznych metod usuwania prosaków, które wymagają pomocy wykwalifikowanego specjalisty. Oto niektóre z nich:
- Krioterapia: Metoda polega na użyciu niskiej temperatury, aby zmrozić i zniszczyć tkankę prosaka. Ta metoda jest skuteczna, ale może pozostawić blizny na skórze.
- Elektrokoagulacja: Proces ten polega na usunięciu prosaków przez wysyłanie prądu elektrycznego do tkanki, co powoduje, że komórki prosaka ulegają uszkodzeniu i obumierają. Ta metoda jest skuteczna, ale może pozostawić blizny.
- Laseroterapia: Metoda ta polega na użyciu lasera, aby zniszczyć tkankę prosaka. Ta metoda jest skuteczna, ale może wymagać kilku wizyt i pozostawiać blizny.
Wszystkie wymienione metody powinny być przeprowadzane przez wykwalifikowanego specjalistę i decyzja o ich użyciu powinna być podjęta po konsultacji z dermatologiem lub kosmetologiem.
Jak pielęgnować skórę z prosakami?
W przypadku pielęgnacji skóry z prosakami, istnieje kilka kroków, które możesz podjąć, aby utrzymać zdrowy wygląd skóry.
- Delikatne oczyszczanie: Użyj łagodnego żelu lub płynu do mycia twarzy dwa razy dziennie. Unikaj silnego szorowania lub stosowania produktów oczyszczających, które mogą podrażniać skórę.
- Peeling: Regularne złuszczanie może pomóc usunąć martwe komórki skóry i odblokować pory. Jednak bądź ostrożny przy stosowaniu peelingu w okolicy prosaków, nadmierne pocieranie może pogorszyć stan.
- Nawilżanie: Utrzymuj dobrze nawilżoną skórę za pomocą odpowiedniego kremu nawilżającego. Unikaj ciężkich i tłustych kremów, które mogą sprzyjać powstawaniu prosaków.
- Ochrona przeciwsłoneczna: Chroń swoją skórę przed szkodliwym promieniowaniem UV, stosując codziennie krem z filtrem SPF 30 lub wyższym. Ekspozycja na słońce może pogorszyć prosaki i prowadzić do uszkodzenia skóry.
- Unikaj produktów komedogennych: Szukaj opcji niekomedogennych lub beztłuszczowych, aby uniknąć zatykania porów. Odstaw ciężkie kremy, oleiste serum i produkty do makijażu, które mogą sprzyjać powstawaniu prosaków.
- Nie dotykaj prosaków: Unikaj prób wyciskania lub drapania prosaków, ponieważ może to prowadzić do bliznowacenia lub infekcji. Pozwól im samoczynnie zaniknąć lub skonsultuj się z profesjonalistą, aby bezpiecznie je usunąć.
Grudki na twarzy. Dlaczego nie warto leczyć prosaków samodzielnie?
Nie zaleca się samodzielnego leczenia prosaków, ponieważ tego typu zabiegi mogą prowadzić do powstawania blizn i infekcji skóry. Próby ręcznego usunięcia prosaków mogą również uszkodzić otaczającą skórę i prowadzić do ponownego pojawiania się prosaków. Najlepiej szukać pomocy specjalisty, takiego jak dermatolog.