Co to jest lizyna?

Lizyna to aminokwas egzogenny człowieka. Oznacza to, że nie mamy możliwości jego produkcji, dlatego musimy dostarczać go z zewnątrz. Najprostszym rozwiązaniem jest stosowanie zdrowej i zbilansowanej diety, jednak przy niedoborach lub innych wskazaniach możemy przyjmować lizynę także z suplementów diety [1].

Jakie są właściwości lizyny?

Lizyna jako aminokwas bierze udział w syntezie różnego rodzaju białek – w tym budulcowych. Jest niezbędna do prawidłowego wzrostu i rozwoju organizmu, a także jego regeneracji. Lizyna to związek, który wchodzi w skład licznych etapów przemian biochemicznych. Jest niezbędna do powstawania, np. karnityny [1].

Lizyna jest niezbędna do prawidłowej produkcji przeciwciał, hormonów i enzymów. Odgrywa kluczowe znaczenie w syntezie kolagenu razem z witaminą C. Z tego względu niedobory lizyny działają na zaburzenia związane ze stanem skóry, włosów i paznokci. Pacjenci mogą skarżyć się na wypadające włosy, kruche i łamliwe paznokcie, tendencję do powstawania zmarszczek (głównie mimicznych) lub trudności w gojeniu ran [2].

Niedobór lizyny — co powoduje?

Zaburzenia w ilości lizyny mogą prowadzić do osłabienia odporności, zmęczenia, apatii i braku apetytu. Niedobory lizyny najczęściej wynikają z zaburzeń odżywiania i nieprawidłowej diety, co jeszcze bardziej potęguje problemy. Jest to szczególnie niebezpieczne u dzieci, bo prowadzi do zaburzeń  wzrostu, gdyż niedobory lizyny zaburzają wchłanianie wapnia w jelitach.

Lizyna i opryszczka – czy pomaga?

Opryszczka wargowa lub narządów płciowych spowodowana jest aktywność wirusa HSV (Herpes simplex virus). Najczęściej opryszczka nie jest groźnym schorzeniem, jednak skutecznie może uprzykrzyć nam życie, ze względu np. na pojawiający się ból, świąd i pieczenie w okolicy warg.

Badania wykazały, że proteiny bogate w argininę są niezbędne do reprodukcji wirusa HSV natomiast lizyna i jej kompleksy bardzo mocno ograniczają ten proces. Z tego względu można by twierdzić, że lizyna faktycznie pomaga na opryszczkę. Czy tak jest w rzeczywistości [3]?

Generalnie można stwierdzić, że lizyna faktycznie pomaga w walce z opryszczką. Pacjenci, którzy stosowali zwiększoną podaż lizyny, radziej doświadczali nawrotów opryszczki, a jeśli się pojawiła, to była łagodniejsza i szybciej znikała [3].

Najlepsze efekty przynosiło przyjmowanie lizyny w ilości 3 gramów na dobę przez okres 6 miesięcy. Mniejsze ilości przynosiły słabsze rezultaty. Spożywanie poniżej 1 grama lizyny dziennie nie przynosiło efektów. Przy mniejszej podaży lizyny obserwowane lepsze efekty, jeśli pacjent stosował dietę ubogą w argininę [3].

Ile przyjmować lizyny?

Ile powinniśmy przyjmować lizyny, aby nie doprowadzić do jej niedoborów? Czy lizyna dla dzieci jest bezpieczna?

Jeśli ktoś stosuje zdrową i zbilansowaną dietę, spożywa mięso, nabiał i produkty roślinne, to niedobór lizyny jest mało prawdopodobny. Lizyna w dużych ilościach występuje w mięsie zwierzęcym, rybach, nabiale i jajkach.

Poniżej przedstawiamy zalecenia dotyczące dziennego spożycia lizyny u dzieci i dorosłych.

Tabela 1. Zalecane dobowe spożycie lizyny u dorosłych i dzieci [1,4].

Ogólnie to nie ma większych różnic między zalecanym dziennym spożyciem lizyny u dzieci i dorosłych. Dzieci mogą przyjmować jej większe ilości ze względu na zapotrzebowanie z powodu wzrostu.

Istnieje bardzo dużo preparatów z lizyną w aptekach. Najczęściej są one w postaci proszku lub kapsułek. Lizynę najlepiej przyjmować w okolicach międzyposiłkowych w ilości do 3 g na dobę. Dawkę dobową można podzielić na 2 lub 3 dawki.

Jakie są skutki uboczne lizyny?

Jeśli ktoś jest uczulony na lizynę, to może doświadczyć reakcji alergicznej z wysypką, obrzękiem błon śluzowych nosa, oczu i ust oraz zaburzeniami oddychania.

Lizyna jest stosunkowo bezpiecznym związkiem, a najczęstsze zgłaszanie skutki uboczne lizyny to bóle brzucha, nudności, wymioty i biegunka.

Nadmierne przyjmowanie lizyny przez długi czas może mieć jednak niebezpieczne skutki uboczne. Prowadzi to do zwiększonej absorpcji wapnia, co może skutkować hiperkalcemią. Pojawiały się także doniesienia o zaburzenia funkcjonowania nerek w tym niewydolności i zapaleniu.