Czy anemia to jest to samo co niedokrwistość?
Anemia to inaczej niedokrwistość. Dolegliwość charakteryzuje się obniżeniem poziomu hemoglobiny w organizmie. Może przebiegać z towarzyszącą zmniejszoną ilością czerwonych krwinek, ale nie jest to reguła. Hemoglobina jest białkiem, który występuje w czerwonych krwinkach. Białko to odpowiedzialne jest za transport tlenu po całym organizmie [1].
Kiedy mówimy o anemii?
Anemię diagnozujemy, kiedy w wynikach laboratoryjnych poziom hemoglobiny u dzieci powyżej 15. roku życia i dorosłych spada do wartości:
- u mężczyzn poniżej 13 g/dl
- u kobiet poniżej 12 g/dl [1]
Jakie są przyczyny niedokrwistości, czyli anemii?
Do przyczyn anemii należą:
- zbyt niska produkcja hemoglobiny.
Czerwone krwinki zawierające hemoglobinę są produkowane w szpiku kostnym. Najczęstszą przyczyną ich niedoboru jest brak substancji niezbędnych do produkcji, takich jak kwas foliowy, żelazo, witamina B12. Innym powodem może być zaburzenie funkcji szpiku kostnego. Wtedy ilość składników jest wystarczająca, a mimo to krwinki nie są produkowane.
- utrata czerwonych krwinek.
Anemia może być spowodowana nagłą utratą dużej ilości krwi, na przykład w wyniku wypadku, lub rozpadem krwinek na skutek ich nieprawidłowej budowy, lub działania leków. Do leków, które mogą powodować zaburzenia hematologiczne, należą leki cytostatyczne, immunosupresyjne czy też niesteroidowe leki przeciwzapalne dostępne bez recepty [1].
Dobry lek na anemię bez recepty — jaki wybrać?
Anemia jest groźnym stanem dla każdego człowieka. W skrajnych przypadkach grozi nawet śmiercią. W związku z tym niezwykle istotne jest wdrożenie odpowiedniej terapii. Najistotniejsza jest diagnostyka przyczyn wystąpienia anemii. Tylko prawidłowa diagnoza może wskazać, jakie leki na anemię można podać. W leczeniu każdego rodzaju anemii dąży się do eliminacji przyczyny jej wystąpienia. Do najczęściej występujących niedokrwistości, które leczymy lekami dostępnymi zarówno na receptę jak i bez należą:
Niedokrwistość z niedoboru żelaza
W przypadku jej wystąpienia stosujemy preparaty zawierające żelazo. Są one dostępne zarówno na receptę jak i bez. Dobry lek na anemię bez recepty będzie charakteryzował się formą dwuwartościową żelaza, która ma szansę się wchłonąć. W organizmie utlenia się do formy trójwartościowej, która wchłania się bardzo słabo. W celu zapobiegnięcia temu procesowi do preparatów z żelazem dodaje się witaminę C, która hamuje proces przemiany żelaza. Witamina C jest zawarta w preparatach Biofer Folic, Olimp Chela-Ferr Forte, czy Szelazo SR. Jeśli w składzie nie ma witaminy C, zaleca się jej dodatek przy zażywaniu. Bardzo popularnym lekiem bez recepty zawierającym samo żelazo jest Ascofer.
W wyniku suplementacji żelaza często dochodzi do dolegliwości układu pokarmowego. Niestety jest to całkowicie naturalne, w celu złagodzenia objawów można stosować żelazo po posiłku. Co prawda obniża to jeszcze bardziej wchłanianie, aczkolwiek dolegliwości żołądkowe często są przyczyną niestosowania się pacjentów do zaleceń i tym samym braku efektów terapeutycznych [1,2,3].
Niedokrwistość megaloblastyczna
Występuje na skutek niedoboru witaminy B12 i/lub kwasu foliowego. Warto skupić się na przyczynie wystąpienia niedoboru i jej eliminacji. Dodatkowo podaje się doustnie, lub w iniekcjach brakujące elementy.
Witamina B12 w suplementach diety najczęściej jest spotykana w formie cyjanokobalaminy, czyli łatwiej przyswajalnej postaci. Niestety jej wchłanianie zachodzi również w ograniczonym procencie. W związku z tym zawartość witaminy w preparatach zazwyczaj znacznie przekracza dzienne formy spożycia. Dzienna norma spożycia u dorosłych wynosi 2,4 μg na dobę, a ze względu na słabą wchłanialność w preparatach obserwujemy następujące wartości:
- 700 μg — Olimp B12 MAX
- 500 μg — Olimp B12 Forte
- 250 μg — Molekin B12
- 100 μg — DiaB12
- 10 μg — Witamina B12 Polfa Łódź, MAX VitaB12
- 5 μg — Vegevit B12 [1,4,5].
Dieta w anemii. Co jeść, aby zwiększyć poziom hemoglobiny?
Dieta w anemii powinna być bogata w składniki odżywcze, które pomagają zwiększyć poziom hemoglobiny i czerwonych krwinek, zwłaszcza jeśli anemia jest spowodowana niedoborem żelaza, witaminy B12 lub kwasu foliowego. Oto ogólne zalecenia dotyczące diety w anemii.
- Żelazo: Produkty bogate w żelazo powinny być częścią diety osób z niedokrwistością spowodowaną niedoborem żelaza. Źródła żelaza hemowego (łatwiej przyswajalnego przez organizm) to mięso, drób i ryby. Żelazo niehemowe (trudniej przyswajalne) znajduje się w produktach roślinnych, takich jak rośliny strączkowe (np. fasola, soczewica), ziarna pełnoziarniste, orzechy i nasiona. Aby zwiększyć przyswajalność żelaza niehemowego, można spożywać je w towarzystwie produktów bogatych w witaminę C (np. pomarańcze, kiwi, truskawki).
- Witamina B12: Jeśli niedokrwistość wynika z niedoboru witaminy B12, warto spożywać produkty zwierzęce, takie jak mięso, ryby, jaja i produkty mleczne, które są bogatym źródłem tej witaminy.
- Kwas foliowy: Kwas foliowy (folacyna) jest ważny w produkcji czerwonych krwinek. Produkty bogate w kwas foliowy to m.in. warzywa liściaste (szpinak, boćwina, sałata), brokuły, cytrusy, orzechy i nasiona, a także produkty zbożowe wzbogacone w ten składnik (np. chleb pszenny wzbogacony w kwas foliowy).
- Witaminy i minerały: Upewnij się, że dostarczasz organizmowi odpowiednią ilość witamin i minerałów, zwłaszcza witaminy C (pomaga we wchłanianiu żelaza) oraz witamin grupy B, które są ważne dla produkcji czerwonych krwinek.
- Unikaj potencjalnych inhibitorów: Ogranicz spożycie herbaty i kawy podczas posiłków, ponieważ zawierają one substancje, które mogą hamować wchłanianie żelaza. Unikaj również nadmiernego spożycia białka sojowego, które może hamować wchłanianie witaminy B12.
Jeśli masz anemię, zawsze najlepiej jest skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem, aby dostosować dietę do swoich indywidualnych potrzeb. Leczenie niedokrwistości może również wymagać suplementacji żelaza, witaminy B12 lub kwasu foliowego, w zależności od przyczyny i stopnia niedokrwistości. Regularne badania krwi pomogą monitorować postępy w leczeniu.