Alergia u dzieci – jakie może mieć przyczyny?

Alergie u dzieci mogą mieć różne przyczyny. Jednym z głównych czynników jest niewłaściwe funkcjonowanie układu immunologicznego, który reaguje na substancje zwane alergenami jako szkodliwe i wytwarza przeciwciała IgE w nadmiarze. Te przeciwciała powodują uwolnienie histaminy, substancji odpowiedzialnej za objawy alergii, takie jak katar, kaszel, świąd skóry, czy trudności w oddychaniu.

Alergeny, czyli substancje, które wywołują reakcję alergiczną, mogą być różnego rodzaju. W przypadku alergii u dzieci najczęściej występującymi alergenami są:

1. Alergeny pokarmowe, takie jak mleko krowie, jajka, orzeszki ziemne, ryby, owoce morza, soja, pszenica i gluten;
2. Alergeny wziewne, takie jak pyłki roślin, kurz, roztocza, sierść zwierząt, pleśń;
3. Alergeny kontaktowe, takie jak niektóre substancje chemiczne, lateks, metalowe związki, perfumy.

Wpływ na rozwój alergii u dzieci mają również czynniki genetyczne i środowiskowe. Jeśli jedno z rodziców ma alergię, istnieje większe ryzyko, że dziecko również ją rozwinie. Ponadto, wystawienie dziecka na alergeny w młodym wieku, wpływ sztucznych substancji chemicznych, częste infekcje, używanie antybiotyków, dieta uboga w różnorodne składniki odżywcze, a także palenie tytoniu wokół dziecka mogą przyczyniać się do rozwoju alergii.

Jednak warto pamiętać, że każde dziecko może reagować inaczej i przyczyny alergii mogą się różnić. W przypadku podejrzenia alergii u dziecka, zawsze warto skonsultować się z lekarzem, który dokładnie zbada objawy i przeprowadzi odpowiednie badania, aby postawić właściwą diagnozę.

Jakie są objawy alergii u dzieci?

Proces reakcji alergicznej, zarówno u dzieci jak i u dorosłych, zachodzą w dokładnie ten sam sposób. Organizm dziecka może zareagować gwałtowniej, co obserwujemy zwłaszcza u niemowląt i małych dzieci, które nie mogą przekazać nam, że pojawiły się u nich wczesne objawy alergii.

U dzieci najczęściej obserwujemy wysypkę skórną, często przybiera postać pokrzywki, czyli małych bąbli wypełnionych wodą z towarzyszącym mocnym zaczerwienieniem. Oprócz tego zwykłej alergii sezonowej towarzyszy wodnisty katar, zaczerwienienie spojówek oka i mocne łzawienie. W skrajnych przypadkach może dojść do objawów astmatycznych, co można dostrzec jako świszczenie podczas oddychania [1].

Jak wygląda alergia pokarmowa u dzieci?

Alergie pokarmowe u dzieci to niezwykle częste zjawisko zwłaszcza we wczesnych latach życia. Najczęściej następuje na białko mleka krowiego oraz jaja kurze, jednak właściwie może pojawić się przy każdym nowo wprowadzonym do diety produkcie. Warto zapisywać, po czym wystąpiła alergia.

Alergia pokarmowa może manifestować się wysypką skórną, obrzękiem i uczuciem świądu, ale także dawać inne objawy:

• nudności, wymioty, opuchlizna języka;
• katar, objawy astmatyczne;
• zawroty głowy.

Jeśli objawy alergii występują często, warto udać się do lekarza, w celu przeprowadzenia testów alergicznych, co pozwoli na wprowadzenie odpowiedniej diety eliminacyjnej.

Doraźnie można zastosować leki przeciwhistaminowe [1].

Alergia u dziecka – co robić? Dlaczego warto iść do lekarza?

W przypadku podejrzenia alergii u dziecka najlepiej skontaktować się z lekarzem pediatrą lub alergologiem, którzy przeprowadzą odpowiednie badania, takie jak testy skórne czy badanie krwi (co pozwoli określić stężenie przeciwciał IgE). W przypadku potwierdzonej alergii lekarz może zalecić stosowanie leków przeciwhistaminowych, kortykosteroidów lub preparatów wziewnych. W niektórych przypadkach stosowane jest także odczulanie (immunoterapia), która pozwala zniwelować skutki alergii w sposób trwały, ale jest to stosunkowo długi proces, trwający nawet kilka lat.

Katar alergiczny u dziecka – co podawać?

Aby ulżyć maluchom w walce z alergią, warto zastosować aerozole do nosa z solą fizjologiczną. Ich regularne stosowanie (na przykład po powrocie ze spaceru, na którym dziecko miało kontakt z pyłkami roślin) pozwala na wypłukanie alergenów z jamy nosa. Tym samym skraca czas kontaktu dziecka z substancją, która go uczula. Z tego samego powodu, warto również przepłukać dziecku oczy, przy użyciu jałowej soli fizjolgicznej z ampułki.

Preparaty z ksylometazoliną i oksymetazoliną w alergii

Popularne aerozole do nosa, obkurczające śluzówkę i zmniejszające katar — takie jak Nasivin, Otrivin czy Sudafex Xylospray, niestety nie nadają się do łagodzenia objawów alergii. Można je stosować wyłącznie przez krótki czas, maksymalnie do 5-7 dni. Przy dłuższym stosowaniu, powodują wystąpienie kataru polekowego, tzw. kataru „z odbicia”, tym samym zwiększając problem, a nie go lecząc.

Aerozole do nosa dla dzieci na katar alergiczny

Od niedawna, coraz bardziej na popularności zyskuje ektoina — nowa substancja, odkryta przez niemieckich naukowców. Działa ona przeciwzapalnie i przeciwalergicznie – szczególnie przy podaniu miejscowym – do nosa lub oka.

W Polsce dostępna jest w aerozolach donosowych takich jak:

• EctoAlerg;
• Ectoclarin – można go stosować już od 1. miesiąca życia.

Oprócz aerozoli do nosa z ektoiną, mamy jeszcze do wyboru spray z kromoglikanem sodu – Polcrom. Jest to starszy lek, o udokumentowanym działaniu łagodzącym alergię. Można go stosować już od 3. roku życia. Warto wiedzieć, że najwyższą skuteczność osiągniemy wtedy, gdy podawanie go rozpoczniemy minimum tydzień przed kontaktem z alergenem. Musimy więc wiedzieć, na co dziecko jest uczulone i w kalendarzu pyleń kontrolować stężenie danych pyłków.

Syrop na alergię dla dzieci

Spośród doustnych leków na alergię dla najmłodszych dzieci dedykowany jest Fenistil w kroplach. Można go stosować już od 1. miesiąca życia (za zgodą lekarza).

Od drugiego roku życia zarejestrowany jest syrop na alergię Duozinal, z cetyryzyną i wapniem.

Od szóstego roku życia mamy już większy wybór syropów na alergię dla dzieci, takich jak:

• Alerdes syrop – z desloratadyną

• Aleric Deslo Active – z desloratadyną

• Claritine Allergy – z loratadyną

A zatem gdy nie wiesz, czy wybrać syrop Duozinal, czy Claritine Allergy podstawowym wyznacznikiem jest wiek dziecka.

Warto pamiętać, aby powyższe syropy na alergię podawać dzieciom wieczorem, ponieważ mogą powodować rozdrażnienie, senność, nadmierne zmęczenie i apatię. Dziecko może skarżyć się również na suchość w jamie ustnej i ból głowy. Podając lek wieczorem, uda nam się uniknąć większości powyższych działań. Dla starszych dzieci, które ukończyły szósty rok życia — dostępne są również przeciwalergiczne tabletki doustne, rozpadające się w jamie ustnej. Mowa tu o np. Hitaxa Fast Junior, z desloratadyną. Dobry wybór, jeśli nie chcemy podawać dziecku słodzonych syropów — szczególnie przed snem.

Jak leczyć alergiczne zapalenie spojówek u dzieci?

Alergiczne zapalenie spojówek to przykra dolegliwość, która wiąże się z silnym świądem oczu i powiek, ich zaczerwienieniem i bólem. Oczy łzawią i szczypią, a pocieranie powiek nie przynosi ulgi. Dziecko może mieć również stałe uczucie tzw. „piasku pod oczami”.

Na szczęście do wyboru mamy szereg kropli ocznych z różnymi substancjami, które dostępne są już od 4. roku życia.

Leki na alergię dla dzieci w formie kropli do oczu:

• Azelastin Comod – z chlorowodorkiem azelastyny;
• Allergo-Comod – z kromoglikanem sodu — najlepiej rozpocząć stosowanie, zanim dziecko będzie miało kontakt z alergenem;
• Elergin i EctoAlerg – z ektoiną.

Czy warto zmieniać styl życia dziecka po zdiagnozowaniu alergii?

Po zdiagnozowaniu u dziecka alergii, istotne jest wprowadzenie pewnych zmian w stylu życia, aby skutecznie zarządzać tym stanem. Oto kilka kroków, które warto wziąć pod uwagę:

1. Identyfikacja i unikanie alergenów: Pracuj razem z pediatrą, aby zidentyfikować konkretne alergeny, które wywołują objawy u twojego dziecka. Po zidentyfikowaniu alergenów, podejmij kroki, aby unikać ich ekspozycji. Na przykład, jeśli twoje dziecko ma alergię na roztocza kurzu, używaj hypoalergicznej pościeli i rozważ zastosowanie pokrowców na materace i poduszki.
2. Modyfikacje w diecie: Jeśli twoje dziecko ma alergię pokarmową, ważne jest dostosowanie diety odpowiednio. Może to obejmować wyeliminowanie niektórych pokarmów z diety lub znalezienie odpowiednich alternatyw. Skonsultuj się z alergologiem dziecięcym lub dietetykiem, aby uzyskać wskazówki dotyczące zarządzania konkretną alergią pokarmową u twojego dziecka.
3. Zarządzanie leczeniem farmakologicznym: W zależności od nasilenia alergii u twojego dziecka, lekarz może przepisać leki takie jak leki przeciwhistaminowe lub autostrzykawki z adrenalina (w przypadku silnych reakcji alergicznych). Przestrzegaj zalecanego schematu podawania leków i miej pod ręką leki awaryjne, jeśli zachodzi konieczność.
4. Edukowanie osób opiekujących się dzieckiem, opiekunów i nauczycieli: Poinformuj innych opiekunów, takich jak członkowie rodziny, nauczyciele i personel szkolny, o alergii twojego dziecka. Przekaż im informacje na temat rozpoznawania objawów, podawania leków i niezbędnych środków ostrożności, by zapobiec przypadkowemu kontaktowi z alergenami.
5. Regularne wizyty kontrolne u lekarza: Umawiaj regularne wizyty kontrolne u lekarza, aby monitorować alergie u twojego dziecka i dostosować plan zarządzania, jeśli zajdzie taka potrzeba. Będą oni mogli zapewnić ci ciągłe wsparcie, poradzić i zadbać o dobro twojego dziecka.

Jak zmniejszyć ilość alergenów w domu? Domowe sposoby na alergię u dzieci

Bardzo dużo alergenów gromadzi się w naszych domach, w ten sposób alergik, nie ma ani chwili przerwy od kontaktu z uczulającymi go pyłkami/roztoczami. Aby zmniejszyć ilość alergenów w mieszkaniach, warto zastosować poniższe rady:

• Mieszkanie wietrzymy po deszczu – kiedy ulewa spłucze alergeny, powietrze jest najczystsze;
• W sezonie alergicznym (lub przez cały rok, jeśli jesteśmy uczuleni na roztocza kurzu domowego) usuwamy z mieszkań dywany, wykładziny, firanki i wszystkie inne tekstylia, które mogą gromadzić pyłki;
• Warto zainwestować w porządny odkurzacz z filtrami HEPA (uwaga! Trzeba je regularnie wymieniać) najlepiej z funkcją mycia na mokro;
• Nie suszymy prania na balkonach/tarasach — nawet w najcieplejszy dzień — aby nie pochłonęły alergenów;
• Można rozważyć zakup porządnego oczyszczacza powietrza z funkcją nawilżania powietrza – maszyna oczyści nam pomieszczenia z alergenów a właściwe nawilżenie pokoi, naprawdę dobrze robi naszym śluzówkom.

PAMIĘTAJ! Nie wietrz mieszkania w ciepły, wietrzny dzień, a jeśli musisz – postaraj się zostawić chociaż jedno pomieszczenie “wolne od alergenów”. Możesz też po wietrzeniu, odkurzyć mieszkanie na mokro, odkurzaczem z filtrem HEPA.