Czosnek to też jedna z najbardziej wszechstronnie działających roślin. Można go stosować doustnie w postaci świeżej lub przetworzonej, jako np. syrop. Można go również stosować zewnętrznie na skórę.
Co sprawia, że ta niewielka cebulka jest dla nas tak cenna?
Wszechstronne działanie zawdzięczamy związkom siarkowym, witaminom m.in. z grupy B, witaminie A, C oraz D, solom mineralnym t. j. Se, Mg, Fe, Zn, Mn, Ca i in., śluzom, cukrom oraz pektynom [2].
Czosnek działa przede wszystkim silnie bakteriobójczo na wiele szczepów bakterii Gran-dodatnich i Gram-ujemnych. Ma też działanie grzybobójcze i wirusobójcze. Zmniejsza napięcie mięśni gładkich przewodu pokarmowego, układu oddechowego i naczyń włosowatych krwionośnych w obrębie tych ukwładów [1,2].
Związki zawarte w czosnku zwiększają też wydzielanie soku żołądkowego i żółci oraz śluzu w układzie oddechowym. Obniżają ciśnienie krwi oraz jej krzepliwość.
Olejek czosnkowy hamuje odkładanie cholesterolu w ścianach naczyń krwionośnych i obniża poziom trójglicerydów w osoczu.
Czosnek działa też ogólnie odtruwająco i antyoksydacyjnie. Zastosowany na skórę będzie działał kojąco [1,2].
Dzięki tak szerokiemu działaniu można go stosować wspomagająco w chorobach układu oddechowego. Lotne związki siarki, które wchodzą w skład cebulki, są wydychane z powietrzem z płuc. Przechodząc w ten sposób przez układ oddechowy, działają w nim przeciwbakteryjnie. Takie samo działanie będą miały na śluzówkę jamy ustnej, gardła oraz krtani.
Czosnek pomoże również w przypadku przewlekłego nieżytu żołądka i jelit. Zniweluje wzdęcia, nieprzyjemne odbijania oraz ból brzucha. Regularne jego spożywanie, zmniejsza ryzyko powstania raka żołądka.
Polisacharydy zawarte w czosnku wpływają na zwiększenie odporności naszego organizmu [2] (czytaj także: 10 sposobów na wzmocnienie odporności)
Oprócz właściwości leczniczych trudno byłoby nie docenić jego zalet kulinarnych. Czosnek można spożywać na surowo oraz dodawać do wielu potraw. Podkreśla smak różnego rodzaju mięs, ryb, sosów sałatek, dipów [3].
Profilaktycznie lub w przypadku rozpoczynającej się choroby możemy przyrządzić lek „domowej” roboty. Takim lekiem może być syrop z czosnku.
Przepis I na tzw. czosnkowy oksymel [4]
- 150 g miodu zmieszać z 150 ml octu jabłkowego.
- Dodać 1 główkę czosnku przeciśniętego przez praskę i 2 łyżeczki nasion anyżu, które wcześniej należy rozetrzeć np. w moździerzu.
- Syrop umieścić w lodówce w wyparzonym wcześniej i zamkniętym słoju. Codziennie przez tydzień, syrop trzeba zamieszać, wstrząsając słoikiem.
Podczas przeziębienia, ten stary sprawdzony lek „domowej” roboty, jakim jest syrop z czosnku, należy przyjmować 3x dziennie po 1 łyżce.
Przechowywanie syropu z czosnku w wyparzonym (najlepiej w jałowym) zamkniętym naczyniu, wydłuży jego trwałość nawet do pół roku.
Przepis II
- Około 10 dużych ząbków czosnku obrać i przecisnąć przez praskę.
- Wycisnąć sok z 2 dużych cytryn.
- Odmierzyć 0,5 litra najlepiej płynnego miodu i 3 szklanki przegotowanej letniej wody.
- Miód rozpuścić w letniej wodzie i dodać pozostałe 2 składniki.
- Tak przygotowany syrop, należy przelać do ciemnego naczynia i odstawić na 3 dni w chłodne miejsce.
Profilaktycznie wystarczy podawać dzieciom 1 łyżeczkę dziennie, a dorośli mogą zażywać 1 łyżkę. Podczas przeziębienia dawkę należy zwiększyć.
Przechowywanie syropu z czosnku w ciemnym naczyniu i w chłodnym miejscu przedłuży jego trwałość.
Przepis III:
- Około 20 ząbków czosnku obrać i przecisnąć przez praskę.
- Wycisnąć sok z 2 dużych cytryn.
- Odmierzyć 3 szklanki przegotowanej i ostudzonej wody.
- Wszystko razem należy zmieszać i przelać do ciemnej butelki.
- Odstawić na 3-4 dni w chłodne miejsce.
Po tym czasie można zacząć kurację, stosując dawkowanie, jak podano wyżej.
Syrop kojarzy nam się z gęstym, słodkim płynem. Z przepisu III powstanie płyn, którego składniki mają właściwości lecznicze, ale typowym syropem nie są. Nie jest on też smaczny, dlatego można go podawać z małą ilością ciepłej posłodzonej np. miodem wody.
Czosnek stosowany w rozsądnych ilościach, jest dość bezpieczny w stosowaniu. Jedynie bardzo duże jego dawki mogą podrażnić żołądek, spowodować ból wątroby lub działać drażniąco na skórę [1].