Substancją, na którą warto zwrócić uwagę wśród wielu produktów „oferowanych” nam przez pszczoły, jest propolis. Otrzymywana z niego nalewka propolisowa, zasługuje na szczególną uwagę.

Co to jest propolis?

Propolis to kit pszczeli używany przez pszczoły do uszczelnienia wnętrza ula. Substancja ta, ma złożony skład chemiczny. Dzięki dużej zawartości różnych substancji czynnych propolis ma sporo właściwości leczniczych [1]. Leczenie produktami pszczelimi to apiterapia. Nalewka propolisowa doskonale wpisuje się w ten rodzaj terapii.

Kit pszczeli jest substancją elastyczną, kleistą o korzenno-cynamonowym zapachu. Jej barwa uzależniona jest od substancji żywicznych zebranych z roślin, tj. topola, świerk, sosna, kasztanowiec i in. Pszczoła łączy je ze swoimi wydzielinami. Na skutek zachodzących zmian chemicznych, kit może mieć barwę żółtą, żółtopomarańczową, rdzawobrązową, szarozieloną lub nawet czarną [2].

Skład kitu pszczelego

Propolis czyli kit pszczeli, to ponad 300 związków z 13 różnych grup:

• żywice i balsamy (50–55%),
• woski (25–35%),
• olejki aromatyczne (10%),
• pyłek kwiatowy (5%),
• składniki mineralne tj. żelazo, glin, chrom, miedź, cynk, nikiel, cyna, ołów, stront, tytan, wanad [2].
• witaminy: A, D, E, C, B1, B2 [4,8].

Co to jest nalewka?

Nalewka (Tinctura), to preparat płynny, otrzymywany przez wytrawianie surowców roślinnych lub pochodzenia roślinnego, jak propolis, czy bursztyn (czytaj także: Leki „domowej” roboty: nalewka bursztynowa). Nalewkę można też sporządzić z roślinnych wyciągów suchych. Aby nalewka powstała, surowiec należy połączyć z rozpuszczalnikiem. Jest nim z reguły alkohol lub jego mieszanina z wodą. To on wydobywa z surowca substancje czynne, czyli te, które mają właściwości lecznicze [3].

Propolis bardzo dobrze rozpuszcza się w alkoholu, dlatego można z niego wykonać nalewkę propolisową.

Jak przygotować nalewkę propolisową?

• 50-60 g propolisu,
• 1 litr spirytusu 70%.

Propolis należy rozdrobnić i zalać spirytusem. Pozostawić w ciemnym miejscu, w temperaturze pokojowej na ok. 2 tygodnie. Od czasu do czasu zamieszać. Po tym okresie nalewkę należy wstawić do lodówki na 12-24 godziny. Po wyjęciu z lodówki całość przesączyć przez bibułę, gazę lub filtr (np. z ekspresu do kawy). Nalewka propolisowa zachowuje swoje właściwości lecznicze ponad rok, jeżeli jest przechowywana w lodówce, w ciemnej butelce [7].

Dawkowanie

Odporność

W celu podwyższenia odporności należy pół łyżeczki (ok. 30 kropli) 3x dziennie rozpuścić w ok. 200 ml wody lub wkroplić na łyżeczkę cukru.

Zmiany zapalne na skórze, jako środek wspomagający w niewielkich odmrożeniach i odleżynach

Niewielką ilość nalewki przelać do butelki z atomizerem i rozpylić 2-3x dziennie na zmienioną chorobowo skórę. Należy odczekać kilka chwil, aż skóra wyschnie.

Stany zapalne w jamie ustnej

Najwygodniej leczyć nalewką przelaną do butelki z atomizerem. Jamę ustną można spryskiwać 3-4x dziennie niewielką ilością nalewki. Po zastosowaniu odczekać kilka minut, zanim coś zjemy lub wypijemy.

Zastosowanie terapeutyczne propolisu

Nalewka

• stany przeziębieniowe;
• zwiększenie odporności; (czytaj także: Propolis Mikstura)
• dolegliwości ze strony układu pokarmowego;

Inne działania i zastosowanie propolisu

• działa bakteriobójczo i bakteriostatycznie na większość szczepów bakterii chorobotwórczych tj. Staphylococcus, Klebsiella pneumoniae i Escherichia coli. Szczególnie wrażliwe są bakterie gram-ujemne; (przeczytaj też: Gałki z propolisem i Propolis Forte)
• działa też przeciwgrzybiczo i przeciwwirusowo;
• przyśpiesza gojenie się ran, również tych oparzeniowych oraz owrzodzeń żylakowych nóg; (przeczytaj też: Propolisol)
• przyśpiesza gojenie różnego rodzaju zmian skórnych; (czytaj również: Maść propolisowa 3% i Maść propolisowa 7%)
• działa regenerująco na tkankę kostną i chrzęstną;
• regeneruje również nabłonek; (przeczytaj też: Tymianek i propolis)
• ze względu na to, iż wiąże wolne rodniki, wykazuje działanie ochronne na organizm w tym przeciwnowotworowe; (cztraj też: Bonimel pyłkowo-propolisowy)
• uśmierza ból;
• w medycynie ludowej propolis palono, okadzając mieszkania oraz balsamowano nim zwłoki [2,4,6].

O czym należy pamiętać

Nalewki propolisowej nie powinny stosować osoby uczulone na jakiekolwiek produkty pochodzenia pszczelarskiego (miód, mleczko pszczele, pyłek itp.). Test można wykonać samemu, nanosząc kilka kropli nalewki na zgięcie łokcia. Jeżeli po 3-24 godz. wystąpi zaczerwienienie, wysypka lub obrzęk, to prawdopodobnie mamy do czynienia z uczuleniem. (Więcej na -temat alergii: Alergia-gdzie należy szukać jej źródła)

Nalewka to wyciąg alkoholowy i zbyt częste stosowanie na skórę, stosowanie w dawkach zbyt dużych, może ją podrażnić i nadmiernie wysuszyć.

Ze względu na zawartość alkoholu nie zaleca się stosowania nalewki u dzieci, u kobiet w ciąży i karmiących piersią [8]. 

Jeżeli stosowanie nalewki przez kilka dni na skórę nie pomaga, należy skonsultować się z dermatologiem.

Stosując nalewkę na błonę śluzową jamy ustnej i gardła, należy pamiętać o tym, że alkohol wchłonie się tą drogą do organizmu.

W aptekach można kupić preparaty z propolisu w różnej postaci. Pastylki do stosowania podczas bólu gardła i przeziębienia, maści na zmiany skórne i rany oraz gałki i czopki pomagające leczyć dolegliwości ze strony dróg rodnych [5].

Lek „domowej” roboty, jakim jest nalewka propolisowa, warto zrobić samemu i mieć go pod ręką. Z pewnością nie raz będzie potrzebny.