Wiadomo, że w okresie ciąży nie wolno nadużywać ani wprowadzać nowych leków czy suplementów diety. Wiele z nich bowiem jest przeciwwskazanych w okresie ciąży i karmienia piersią. Wywołać mogą one problemy z rozwojem płodu czy wpłynąć niekorzystnie na zdrowie i samopoczucie matki.

Stosowanie leków w trakcie ciąży i laktacji

Leki z przepisu lekarza powinny zostać zrewidowane z chwilą potwierdzenia ciąży u kobiety. Lekarz ginekolog we współpracy z lekarzem, specjalistą dobiera odpowiednie leki i ich dawki w przypadku choroby przewlekłej matki a także wtedy gdy kobieta karmi piersią.

Jakich leków uspokajających nie wolno stosować?

Leki uspokajające należą  do grup: benzodiazepin, pochodnych kwasu barbiturowego, anksjolityków i neuroleptyków. Benzodiazepiny przenikają przez barierę krew-mózg, są związkami o charakterze lipofilnym. Przenikają one również przez łożysko i mogą wpływać na rozwój płodu. Najbardziej niekorzystne dla kobiety ciężarnej są benzodiazepiny krótko działające, mogące spowodować wady rozwojowe płodu.

Chlordiazepoksyd i diazepam należą do kategorii D leków stosowanych w ciąży, które mogą uszkodzić płód, ale są stosowane, gdy ryzyko wad rozwojowych płodu jest mniejsze niż zagrożenie życia kobiety ciężarnej.

Najsilniejsze działanie uszkadzające płód wywołują, gdy są podawane ciężarnym w pierwszym trymestrze ciąży. Do najczęstszych wad płodu po stosowaniu tych leków należą: rozszczep podniebienia i rozszczep wargi.

Długotrwałe podawanie benzodiazepin u ciężarnej może po porodzie wywołać zespół odstawienny u dziecka. Cechuje się on nadpobudliwością, rozdrażnieniem, niepokojem i problemami z zaśnięciem.

Spośród innych benzodiazepin triazolam i temazepam należą do kategorii X-leków bezwzględnie przeciwwskazany w okresie ciąży.

Barbiturany również przenikają przez łożysko, a ich stosowanie wiąże się z większym ryzykiem wad rozwojowych (około sześć razy częściej występuje rozszczepienie podniebienia i warg).

Stosowanie ich przez matkę karmiącą powoduje zaburzenia układu nerwowego u noworodków, z powodu przenikania ich do mleka.

Oprócz senności i zaburzenia napięcia mięśniowego, po zaprzestaniu karmienia piersią, u dziecka może rozwinąć się zespół odstawienny.

Jak uspokoić nerwy w ciąży lub w trakcie laktacji?

Leki uspokajające, dostępne bez recepty to preparaty zawierające wyciągi z melisy , kozłka lekarskiego, różeńca górskiego, męczennicy. Jednakże w przypadku kobiet w ciąży i karmiących brak wystarczających danych wskazujących na wysokie bezpieczeństwo tych wyciągów roślinnych.

Skuteczność surowców o działaniu uspokajającym oparta jest o długotrwałe i regularne stosowanie. Dlatego też doraźne ich zażywanie, w przypadku silnego stresu, nerwów i spadku nastroju może nie przynieść oczekiwanych efektów.

Melisa lekarska

Znana od wieków wieloletnia roślina, stosowana ze względu na właściwości kojące nerwy i ułatwiające zasypianie. Parzona przed snem koi układ nerwowy i pomaga się wyciszyć. Kobiety w ciąży mogą od stosować napar z liści melisy, podaje się go czasem dzieciom, po konsultacji z lekarzem. Zdarzają się jednak uczulenia na składniki czynne surowca, więc zalecana jest ostrożność. Częstotliwość stosowania naparu powinna zostać skonsultowana z lekarzem.

Valeriana – korzeń kozłka lekarskiego

Stosowana jest łagodzeniu napięcia nerwowego, problemach z zasypianiem, a także w zaburzeniach przewodu pokarmowego na tle nerwowym. Kobiety ciężarne i karmiące powinny stosować surowiec ostrożnie i unikać ekstraktów alkoholowych.

Lawenda

Stosowana w zaburzeniach snu i w stanach pobudzenia nerwowego. Korzystnie działa w postaci olejku do aromaterapii czy masażu.

Ziele passiflory (męczennicy)

Stosowana w zmniejszaniu stanów lękowych i nadmiernego napięcia nerwowego. Najczęściej jest składnikiem produktów zawierających mieszankę surowców o działaniu uspokajającym.

Szyszki chmielu

Ze względu na składniki aktywne, surowiec stosowany jest na ogół w zaburzeniach snu i utrudnionym zasypianiu. Jest najczęściej składnikiem mieszanek ziołowych o działaniu uspokajającym i poprawiającym zasypianie.

Magnez na uspokojenie?

Korzystny wpływ na układ nerwowy posiada magnez. Jest on kofaktorem wielu reakcji enzymatycznych, zachodzących w naszym organizmie.

W sytuacji stresu czy niepokoju warto skonsultować suplementację tego pierwiastka z lekarzem, czy farmaceutą. Należy pamiętać, żeby preparaty z magnezem stosować po posiłkach, zmniejszając ryzyko podrażnienia przewodu pokarmowego.

Stres a karmienie piersią i ciąża – podsumowanie

Większość leków stosowanych w okresie ciąży przechodzi do łożyska i może wywierać wpływ na funkcjonowanie młodego organizmu.

Wiele leków przenika również do mleka kobiecego, co również wpływa na rozwój i kształtowanie się dziecka.

Badania kliniczne nie są przeprowadzane na grupie ciężarnych kobiet ani karmiących piersią. Dane pozyskuje się po ich zakończeniu, stąd informacje o bezpieczeństwie leków ziołowych  są niewystarczające.

Leki te powinny być ostrożnie stosowane u ciężarnych, rozpoczynając od małych dawek i pamiętając, że preparaty w formie roztworów czy zawiesin mogą zawierać znaczne dawki etanolu.

Wybierając lek uspokajający warto zasięgnąć porady lekarza, czy farmaceuty, który doradzi odpowiedni produkt.

Warto spróbować metod niefarmakologicznych w walce z niepokojem czy zdenerwowaniem. Techniki relaksacyjne czy medytacja,  mogą korzystnie wpłynąć na samopoczucie przyszłej mamy, a pozbawione są negatywnego wpływu na stan zdrowia dziecka.