Czym jest homeopatia?

Homeopatia to rodzaj medycyny niekonwencjonalnej. Jednym z głównych jej założeń jest myśl „Similia similibus curentur”, co oznacza „podobne leczy się podobnym”. Myśl ta zwana jest także prawem podobieństwa. Oznacza to, że efekt leczniczy wywołuje się poprzez podawanie osobie chorej substancji w bardzo małych dawkach. U osoby zdrowej mogłyby one wywołać objawy podobne do tych, które występują u chorego. Zastosowanie preparatu homeopatycznego ma stymulować naturalne siły organizmu do walki z chorobą.

Za ojca homeopatii uważa się Samuela Hahnemanna. W roku 1810 napisał on pracę „Organon der Heilkunst”, która do dzisiaj jest podstawowym podręcznikiem stosowanym przez homeopatów. Według założeń preparaty homeopatyczne mają leczyć nie tylko ciało, ale także duszę i umysł [1].

Rozcieńczanie i potrząsanie, czyli jak powstaje lek homeopatyczny

Preparaty homeopatyczne sporządza się poprzez rozcieńczanie tzw. pranalewki (czyli początkowej postaci surowca), a następnie wytrząsanie (dynamizowanie) roztworu. W ten sposób powstają tzw. potencje, czyli kolejne rozcieńczenia. Potencjonowanie (rozcieńczanie) ma zminimalizować efekty uboczne stosowanych surowców, natomiast dynamizowanie sprzyja uwolnieniu z nich „ukrytej mocy”.

Na opakowaniach leków homeopatycznych znajdziemy oznaczenia potencji, najczęściej są to:

• potencje dziesiętne, oznaczone literą D, rzadziej X; w tym przypadku 1 część wagowa substancji lub nalewki została rozpuszczona w 9 częściach rozpuszczalnika — po wstrząśnięciu w ten sposób powstaje rozcieńczenie D1; następnie z tak przyrządzonego roztworu, pobiera się 1 część i rozpuszcza w 9 częściach rozpuszczalnika — w ten sposób otrzymujemy rozcieńczenie D2 (i tak kolejno otrzymuje się rozcieńczenia D3, D4 itd.),

• potencje setne, oznaczane literą C, wykonuje się je analogicznie jak dziesiętne, z tą różnicą, że 1 część wagową substancji lub nalewki rozpuszcza się w 99 częściach rozpuszczalnika (powstaje potencja C1, którą można dalej rozcieńczać) [1].

Główne założenia homeopatii

Oprócz wspomnianych wcześniej zasad podobieństwa i potencjonowania, które są głównymi filarami homeopatii, warto wspomnieć o kilku innych, równie istotnych.

• Energia życiowa — Hahnemann, główny myśliciel nurtu homeopatycznego twierdził, że aby uleczyć człowieka, nie wystarczą leki. Potrzebna jest jeszcze „energia duchowa”, która drzemie w każdym człowieku i pozwala na uzdrowienie jego organizmu.

• Minimalna dawka substancji leczniczej — w lecznictwie homeopatycznym stosuje się nieskończenie małe dawki, zastosowanie substancji w zbyt dużej ilości może spowodować nasilenie jej działania toksycznego i wzmocnienie objawów choroby.

• Indywidualizm — każdy człowiek jest wyjątkowy, z tego względu u pacjentów mających te same objawy choroby, nie zawsze stosuje się te same leki [1].

Surowce homeopatyczne

Surowcami stosowanymi do produkcji leków homeopatycznych są w dużej mierze rośliny (różne ich części, m.in. korzenie, kwiaty, łodygi). Mogą być nimi też pierwiastki i metale (czytaj także: Rośliny adaptogenne — pomoc w walce ze stresem i zmęczenie).

Dodatkowo wśród preparatów homeopatycznych można wyróżnić nozody oraz sarkody.

• Nozody — leki homeopatyczne wytwarzane ze zmienionych patologicznie tkanek, narządów ludzkich lub zwierzęcych, a także z wydzielin, które powstają w wyniku choroby. Mogą to być także martwe drobnoustroje i produkty przemiany materii. Przykłady to: zmacerowane płuco gruźlicze, wirus grypy i odry, ślina chorego na wściekliznę psa.

• Sarkody — do ich produkcji wykorzystywane są tkanki ze zdrowych narządów, a także wyciągi i wydzieliny pochodzące od zdrowych ludzi oraz zwierząt (hormon nadnerczy, hormony tarczycy owiec i cieląt) [1].

Preparaty homeopatyczne w aptekach

Do jednych z popularniejszych preparatów homeopatycznych, które można znaleźć w aptekach, należą:

• Viburcol Compositum czopki, zalecenia do stosowania: bolesne ząbkowanie, kolka niemowlęca, dyskomfort jelitowy, wzdęcia i zaparcia, infekcje, alergie,

• Camilia roztwór doustny — do stosowania przy bolesnym ząbkowaniu u niemowląt,

• Oscillococcinum granulki — łagodzenie objawów przeziębienia i grypy,

• Stodal syrop — uniwersalny syrop przeciwkaszlowy,

• Sedatif PC tabletki — łagodzenie objawów stresu, pomocniczo w zaburzeniach snu [4].

Czy to działa?

Zgodnie z prawem, preparaty homeopatyczne nie muszą mieć udowodnionej skuteczności terapeutycznej. Podczas wprowadzania ich na rynek wystarczy jedynie ocena skuteczności i bezpieczeństwa stosowania na podstawie bibliografii. Często nie zawierają one nawet cząsteczek aktywnej leczniczo substancji i są czystymi rozpuszczalnikami. Stosowanie leków homeopatycznych opiera się w dużej mierze o rzeczy, których nie da się zbadać i potwierdzić. Zasadność stosowania i przede wszystkim ich skuteczność jest wątpliwa i podważana przez wiele osób ze środowiska medycznego. Warto jednak wiedzieć, że takie preparaty istnieją, aby móc świadomie podjąć decyzję, czy chcemy je stosować [2,3].