, ,

Dowiedz się, jaki kwas foliowy wybrać. Który jest najlepiej przyswajalny?

SPIS TREŚCI

    Jaki jest najlepszy kwas foliowy?

    Kwas foliowy to inaczej witamina B9 albo folacyna. Jest związkiem o niezwykle istotnym znaczeniu dla prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. Niestety jego dostępność z pożywienia jest często ograniczana przez liczne interakcje ze składnikami pokarmu. Z tego powodu niedobór kwasu foliowego jest jedną z częstszych awitaminoz. W jakich lekach znajduje się kwas foliowy?

    Kwas foliowy jest jedną z witamin z grupy B. W organizmie człowieka ulega on przemianom do swojej aktywnej formy — kwasu tetrahydrofoliowego. Związek ten jest niezbędny do prawidłowych podziałów komórkowych, zwłaszcza w tych tkankach, w których te podziały są szczególnie intensywne — w układzie krwiotwórczym czy w tkankach płodu. Co więcej, jest niezbędny w procesach tworzenia otoczki ochronnej z mieliny na włóknach nerwowych. Jego prawidłowa podaż zmniejsza ryzyko wystąpienia wad wrodzonych związanych z nieprawidłowym zamykaniem cewy nerwowej u płodu. Nawet niewielkie niedobory kwasu foliowego mogą mieć znaczący, niekorzystny wpływ na funkcjonowanie organizmu [1].

    Kto jest narażony na niedobór kwasu foliowego?

    Osoby, które spożywają niskie ilości owoców i warzyw, szczególnie zielonych warzyw liściastych, mogą być narażone na niedobory kwasu foliowego. Niedobór kwasu foliowego może wystąpić również u kobiet w ciąży lub planujących ciążę, ponieważ zapotrzebowanie na kwas foliowy wzrasta w tym okresie, a niedobór może skutkować poważnymi wadami rozwojowymi u płodu. Osoby spożywające duże ilości alkoholu, cierpiące na choroby przewodu pokarmowego, takie jak celiakia lub choroba Crohna, a także osoby stosujące niektóre leki, takie jak antybiotyki czy leki przeciwpadaczkowe, również mogą mieć zwiększone ryzyko niedoboru kwasu foliowego [4-6].

    Kiedy brać kwas foliowy?

    Kwas foliowy zalecany jest pacjentom cierpiącym na niedobór tego związku lub profilaktycznie, w sytuacjach zwiększonego zapotrzebowania na tę witaminę. Wśród wskazań do stosowania wyróżnia się:

    • profilaktykę i leczenie niedokrwistości megaloblastycznej, leukopenii i stanów niedoboru kwasu foliowego, wynikających m.in. z zaburzeń wchłaniania tego związku, celiakii, niedożywienia, alkoholizmu, łuszczycy;
    • zapobieganie wadom wrodzonym cewy nerwowej;
    • ciążę i laktację;
    • choroby przebiegające z hemolizą krwi [2].

    Niedobór kwasu foliowego — do czego prowadzi?

    Niedobór kwasu foliowego może prowadzić do różnorodnych efektów zdrowotnych. Objawy niedoboru kwasu foliowego mogą obejmować:

    1. Anemię megaloblastyczną: Niedobór kwasu foliowego może prowadzić do powstania tego rodzaju niedokrwistości, charakteryzującej się powstawaniem dużych, niedojrzałych krwinek.
    2. Problemy neurologiczne: Niedobór kwasu foliowego może prowadzić do uszkodzenia mózgu i rdzenia kręgowego, co może objawiać się rozwojem defektów cewy nerwowej u płodu oraz może wpływać na funkcje poznawcze u dorosłych.
    3. Zaburzenia żołądkowo-jelitowe: Niedobór kwasu foliowego może powodować problemy z przewodem pokarmowym, takie jak utrata apetytu, nudności, biegunka i wzdęcia.
    4. Zwiększone ryzyko wystąpienia pewnych chorób: Niedobór kwasu foliowego może zwiększać ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych, nowotworów (szczególnie raka jelita grubego) i choroby Alzheimera.
    5. Zaburzenia psychiczne: Niedobór kwasu foliowego może prowadzić do objawów depresji, bezsenności, drażliwości i zmniejszonego nastroju [7,8].

    Czy warto brać kwas foliowy?

    Liczne badania wskazują, że przeciętne spożycie folianów zawartych w pożywieniu nie pozwala w pełni pokryć naszego zapotrzebowania na tę witaminę. Wynika to m.in. z bardzo małej biodostępności naturalnie występujących folianów. Oznacza to, że kwas foliowy zawarty w pożywieniu nie wchłania się całkowicie. Jest wręcz odwrotnie — wchłania się jedynie w niewielkim stopniu. Zdecydowanie większą biodostępnością charakteryzuje się syntetyczny kwas foliowy, którego przyswajalność na czczo często szacuje się nawet na poziomie 100% [3].

    Kiedy warto brać kwas foliowy?

    Jaki kwas foliowy wybrać?

    Mnogość różnych preparatów zawierających kwas foliowy może być przytłaczająca. Podstawową cechą, jaką musi mieć wybrany przez nas produkt, jest posiadanie statusu leku. O ich wyższości nad suplementami powstało już wiele artykułów, niemniej warto to zaznaczyć ponownie — lek jest gwarantem jakości i bezpieczeństwa, w przeciwieństwie do suplementu diety, który nie podlega żadnym rygorystycznym testom i badaniom. Poniżej znajduje się lista dostępnych na rynku leków zawierających kwas foliowy:

    Kwas foliowy bez recepty

    • Folik (OTC — lek bez recepty): jedna tabletka zawiera 0,4 mg kwasu foliowego (Acidum folicum);

    Kwas foliowy na receptę

    • Folacid (lek na receptę): jedna tabletka zawiera 5 mg kwasu foliowego (Acidum folicum);
    • Acidum folicum Hasco (lek na receptę): 1 tabletka zawiera 5 lub 15 mg kwasu foliowego uwodnionego (Acidum folicum hydricum);
    • Acidum folicum Richter (lek na receptę): jedna tabletka zawiera 5 lub 15 mg kwasu foliowego (Acidum folicum).

    Jak widać powyżej, na rynku nie istnieje dużo leków zawierających kwas foliowy. Niemniej, z uwagi na istotne funkcje pełnione w organizmie przez tę witaminę, osoby ze szczególnych grup, w tym kobiety ciężarne i karmiące piersią, powinny zwrócić szczególną uwagę na jakość i bezpieczeństwo stosowanych preparatów z kwasem foliowym. Dawkę leku powinien dobrać lekarz, dlatego, zanim pacjent rozpocznie przyjmowanie preparatów z kwasem foliowym, powinien zasięgnąć porady specjalisty.

    Jak bezpiecznie stosować leki z kwasem foliowym?

    Aby bezpiecznie stosować leki zawierające kwas foliowy, zaleca się przestrzeganie kilku wskazówek:

    1. Skonsultuj się z lekarzem: Przed rozpoczęciem stosowania jakichkolwiek leków zawierających kwas foliowy, ważne jest skonsultowanie się z lekarzem. Lekarz będzie w stanie ocenić, czy jesteś odpowiednim kandydatem do stosowania takiego leku, uwzględniając Twoje indywidualne potrzeby i historię medyczną.
    2. Utrzymuj odpowiednie dawki: Stosuj zawsze dawki kwasu foliowego zgodnie z instrukcjami lekarza lub zaleceniami na opakowaniu. Nie przekraczaj zalecanej dawki, chyba że zostanie to wyraźnie zalecone przez lekarza.
    3. Unikaj interakcji leków: Informuj swojego lekarza o innych lekach, suplementach i produktach ziołowych, które przyjmujesz, aby uniknąć możliwych interakcji z kwasem foliowym. Niektóre leki mogą oddziaływać negatywnie z kwasem foliowym, dlatego ważne jest, aby lekarz świadomie koordynował dawkowanie różnych substancji.
    4. Monitoruj skutki uboczne: Bądź czujny na ewentualne skutki uboczne związane z lekami zawierającymi kwas foliowy. Jeśli zauważysz jakiekolwiek nieprzyjemne objawy, takie jak wysypka, zawroty głowy, nudności, biegunka itp., należy powiadomić o tym lekarza.
    5. Przestrzegaj zaleceń dotyczących diety i stylu życia: Kwas foliowy jest również dostępny w naturalnej postaci w wielu pokarmach, takich jak warzywa liściaste, owoce, nasiona, orzechy i produkty zbożowe. Utrzymywanie zrównoważonej diety bogatej w naturalne źródła kwasu foliowego może pomóc w uzupełnianiu poziomów tej substancji w organizmie.

    Jakie są naturalne źródła kwasu foliowego? Źródła w pożywieniu

    Naturalne źródła kwasu foliowego to m.in.:

    • Zielone warzywa liściaste, takie jak szpinak, jarmuż, rukola, sałata;
    • Brukselka, brokuł, kalafior;
    • Owoce cytrusowe, takie jak pomarańcze, mandarynki, cytryny;
    • Awokado;
    • Produkty zbożowe, takie jak pieczywo pełnoziarniste, płatki śniadaniowe zbożowe, ryż brązowy.

    Bibliografia

    1. E. Cieślik, et al., Kwas foliowy — występowanie i znaczenie, Probl Hig Epidemiol 2012,93(1):1-7.
    2. https://indeks.mp.pl/desc.php?id=467 (dostęp z dnia 15.09.2021)
    3. L. Kapka-Skrzypczak, et al., Kwas foliowy – skutki niedoboru i zasadność suplementacji, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2012,18(1):65-69.
    4. https://www.who.int/elena/titles/folate_anemia_pregnancy_pl/documen
    5. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4772056/
    6. https://ods.od.nih.gov/factsheets/Folate-HealthProfessional/
    7. Li, Y. et al., „Folate and Alzheimer’s Disease: A Systematic Review”, Current Alzheimer Research, vol. 14, no. 8, pp. 813-820, 2017.
    8. Rosenberg, I.H., „Overview of folate metabolism and transport”, in: „Folate in Health and Disease”, pp. 1-18, Kenneith, J.M. & Spence, J.T. (Eds.), CRC Press, Boca Raton, 1995.

    Omawiane substancje

    • Kwas foliowy

      Kwas foliowy jest ważnym składnikiem diety, który pomaga w produkcji czerwonych krwinek i zapobiega wadom rozwojowym u płodu. Można go znaleźć w warzywach liściastych, orzechach i wątróbce.
      Witaminy i mikro- i makroelementy

    Omawiane schorzenia

    • Bezsenność

      Bezsenność to zaburzenie snu, które objawia się trudnościami w zasypianiu, utrzymaniu snu lub wczesnym budzeniem się. Może prowadzić do zmęczenia, drażliwości i zaburzeń funkcjonowania w ciągu dnia.
    • Celiakia

      Celiakia jest chorobą autoimmunologiczną, która powoduje uszkodzenie jelita cienkiego w wyniku spożywania glutenu. Objawy mogą obejmować biegunkę, wzdęcia, bóle brzucha i utratę masy ciała.
    • Choroba alkoholowa

      Choroba alkoholowa jest wynikiem długotrwałego i nadmiernego spożywania alkoholu, co prowadzi do uszkodzenia narządów wewnętrznych oraz zaburzeń psychicznych. Jest to choroba przewlekła, która wymaga długotrwałego leczenia i zmiany stylu życia.
    • Choroba Alzheimera

      Choroba Alzheimera to postępujące schorzenie neurologiczne, które powoduje stopniową utratę funkcji poznawczych i pamięci. Jest to choroba przewlekła, która dotyka głównie osoby starsze.
    • Ciąża

      Ciąża to stan, w którym kobieta nosi dziecko w swoim łonie przez okres około 9 miesięcy. Jest to naturalny proces, który wymaga odpowiedniej opieki i dbałości o zdrowie matki i dziecka.
    • Depresja

      Depresja to choroba psychiczna, która charakteryzuje się obniżonym nastrojem, utratą zainteresowania życiem oraz trudnościami w codziennych czynnościach. Może mieć różne przyczyny, takie jak czynniki genetyczne, stres czy traumy emocjonalne.
    • Łuszczyca

      Łuszczyca jest przewlekłą chorobą skóry, która charakteryzuje się łuszczącymi się, czerwonymi plamami na skórze. Choroba ta może wpływać na jakość życia pacjenta, powodując ból, swędzenie i dyskomfort.
    • Niedokrwistość megaloblastyczna

      Niedokrwistość megaloblastyczna jest chorobą krwi charakteryzującą się niedoborem witaminy B12 lub kwasu foliowego. Objawia się zmęczeniem, osłabieniem, bladością skóry oraz zaburzeniami neurologicznymi.
    • Zaburzenia nastroju (afektywne)

      Zaburzenia nastroju to grupa chorób psychicznych, które charakteryzują się zmianami w emocjach i nastroju. Mogą występować epizody manii, depresji lub mieszańców tych stanów.

    Więcej poradników

    Wyświetlane poradniki pochodzą z kategorii czytanego artykułu: , , .