Co to jest kwas alfa-liponowy?

Kwas alfa-liponowy jest określany w skrócie jako ALA. Jest składnikiem licznych suplementów diety,  wykazuje liczne działania, przy jednoczesnych nielicznych działaniach niepożądanych. Jest substancją o działaniu antyoksydacyjnym, która niszczy wolne rodniki. Pełni on również ważne funkcje w procesach metabolicznych organizmu. Z reguły przy zachowaniu odpowiednio zbilansowanej diety jego spożycie jest wystarczające. Co ciekawe, jego suplementacja jest zalecana osobom aktywnym, ponieważ zwiększa produkcję glikogenu w mięśniach. Dodatkowo pełni ważną funkcję w przypadku regeneracji wątroby. Kiedyś był uważany za witaminę, ale badania wykazały, że jest produkowany w niedużych ilościach przez organizm ludzki [1].

Jakie właściwości lecznicze ma kwas alfa-liponowy?

Kwas alfa-liponowy wpływa na bardzo dużo różnych procesów w organizmie. W dużym skrócie najważniejsze z nich to:

• zapobiega występowaniu powikłań w cukrzycy (zmniejsza poziom cukru we krwi, ogranicza proces glikacji);
• ma korzystny wpływ na metabolizm, uczestniczy w spalaniu węglowodanów i lipidów, zmniejsza łaknienie, przez co może mieć korzystny wpływ wspomagający utrzymanie prawidłowej masy ciała;
• ponieważ jest przeciwutleniaczem, zmniejsza szkodliwe działania wolnych rodników, co spowalnia procesy starzenia się organizmu;
• wspomaga regenerację wątroby;
• zmniejsza ryzyko rozwoju miażdżycy oraz może być wykorzystywany pomocniczo w jej leczeniu (obniża ciśnienie krwi i rozluźnia naczynia krwionośne) [2].

W jakich chorobach warto stosować kwas alfa-liponowy?

Kwas alfa-liponowy a cukrzyca

Ponieważ  zwiększa on wrażliwość organizmu na insulinę i nasila wychwytywanie glukozy z krwi (z pomocą mięśni i wątroby), bezpośrednio wpływa na obniżenie poziomu cukru we krwi. Z tego względu ogranicza rozwój neuropatii cukrzycowej i może być z powodzeniem stosowany pomocniczo w tej jednostce chorobowej. Korzystny wpływ mają również właściwości antyoksydacyjne kwasu alfa-liponowego. Należy pamiętać, że chorzy na cukrzycę powinni regularnie kontrolować poziom cukru we krwi podczas suplementacji preparatów z kwasem alfa-liponowym. Osoby przyjmujące inne leki przeciwcukrzycowe powinny skonsultować stosowanie ALA z lekarzem, aby uniknąć kumulacji ich działań, co może być groźne dla zdrowia [3].

Kwas alfa-liponowy a tarczyca

Preparaty zawierające kwas alfa-liponowy nie powinny być stosowane bez konsultacji lekarskiej przez osoby cierpiące na choroby tarczycy. ALA obniża działanie hormonów tarczycy, jednocześnie zmniejszając działanie leków ze sztucznym hormonem i może działać negatywnie na dobrze prosperująca tarczycę [1,2].

Kwas alfa-liponowy a regeneracja nerwów

ALA wykazuje działanie przeciwbólowe w przypadku bólów neuropatycznych i kręgosłupa wywołanych uciskiem na nerwy. Korzystnie wpływają na regenerację nerwów, w szczególności w preparatach zawierających dodatkowo witaminy z grupy B np. ALAnerv ON [1,3].

Jakie skutki uboczne ma kwas alfa-liponowy?

Działania niepożądane kwasu alfa liponowego występuję najczęściej, gdy jest on nieprawidłowo stosowany, np. w zbyt dużych dawkach. Pomimo, że jest to potencjalnie bezpieczna substancja, nie jest wystarczająco przebadana pod kątem używania przez kobiety w ciąży i karmiące piersią (powinny skonsultować jego suplementację z lekarzem). Może wywołać:

• zaburzenia układu pokarmowego np. biegunka, bóle brzucha, nudności;
• alergie (w szczególności na skórze — podrażnienia i wysypki) [2].

Kwas alfa-liponowy – jaki preparat wybrać?

ALAnerv ON 30 kapsułek, suplement diety

• 1 kapsułka zawiera 300 mg kwasu alfa-liponowego, 180 mg kwasów tłuszczowych nienasyconych (kwas linolowy, kwas gamma-linolenowy), 27 mg honokiolu, 7,5 mg witaminy E, 4,5 mg witaminy B5, 1,4 mg witaminy B6, 1,2 mg witaminy B2, 1,05 mg witaminy B1 i 25 µg selenu;
• osoby dorosłe powinny stosować 1 lub 2 kapsułki dziennie.

Liponexin 30 kapsułek, środek spożywczy specjalnego przeznaczenia medycznego

• 1 kapsułka zawiera 300 mg kwasu alfa-liponowego, 10 mg witaminy E i 50 µg selenu;
• stosuje się 1 lub 2 kapsułki dziennie, popijając odpowiednią ilością wody.

Revitanerw, 20 kapsułek żelatynowych twardych, suplement diety

• 1 kapsułka zawiera 300 mg kwasu alfa-liponowego, 100 mg mikrokapsułkowanego oleju z nasion ogórecznika lekarskiego, 12 mg witaminy E, 9 mg witaminy B5, 2,1 mg witaminy B6, 2,1 mg witaminy B2, 1,65 mg witaminy B1 i 82,5 µg selenu;
• osoby dorosłe powinny stosować 1 kapsułkę na dobę.

Revitanerw Max 30 kapsułek twardych, suplement diety

• 1 kapsułka zawiera 600 mg kwasu alfa-liponowego i 1,1 mg witaminy B1;
• osoby dorosłe powinny stosować 1 kapsułkę dziennie.

Swanson ALA kwas alfa liponowy 600 mg 60 kapsułek, suplement diety

• 1 kapsułka kwas zawiera 600 mg kwasu alfa liponowego;
• osoby dorosłe powinny stosować 1 kapsułkę na dobę.

Symdiab ALA 600 mg 30 kapsułek; suplement diety

• 1 kapsułka zawiera 600 mg kwasu alfa liponowego, 1,10 mg witaminy B1, 200 µg kwasu foliowego i 100 µg witaminy B12;
• dorośli stosują 1 kapsułkę na dobę.

Thionerv 600 30 tabletek, suplement diety

• 1 tabletka kwas zawiera 600 mg kwasu alfa liponowego;
• należy stosować 1 tabletkę na dobę.

Jakie działanie mają pozostałe składniki preparatów?

• witamina B1 (tiamina) – wpływa korzystnie na prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego i metabolizmu energetycznego;
• witamina B2 (ryboflawina) – wspomaga utrzymanie prawidłowego widzenia, poprawia kondycję skóry, poprawia funkcjonowanie układu nerwowego i chroni komórki przed stresem oksydacyjnym;
• witamina B5 (kwas pantotenowy) – uczestniczy w metabolizmie energetycznym, zmniejsza uczucie zmęczenia i pozwala utrzymać sprawność umysłową;
• witamina B6 (pirydoksyna) – poprawia metabolizm energetyczny i zmniejsza uczucie zmęczenia i poprawia funkcjonowanie układu nerwowego;
• witamina E — ma działanie antyoksydacyjne;
• selen — antyoksydant, wpływa korzystnie na kondycję włosów, paznokci [2,3].

Kiedy brać kwas alfa-liponowy — rano czy wieczorem?

Nie ma konkretnych zalecenia odnośnie pory przyjmowania kwasu alfa-liponowego. Jednak zaleca się ogólnie przyjmowanie ALA z jedzeniem, aby zwiększyć jego wchłanianie i zmniejszyć ryzyko działań niepożądanych ze strony przewodu pokarmowego. Możesz rozważyć przyjmowanie go rano lub wieczorem, w zależności od twoich preferencji i wygody.

Kiedy nie brać kwasu alfa-liponowego? Przeciwwskazania

Przeciwwskazania do stosowania kwasu alfa liponowego mogą obejmować:

• Nadwrażliwość lub alergię na kwas alfa liponowy lub jakiekolwiek składniki zawarte w preparacie;
• Ciąża i okres karmienia piersią — brak dostatecznych badań dotyczących bezpieczeństwa stosowania kwasu alfa liponowego przez kobiety w ciąży i karmiące piersią, dlatego zaleca się unikanie jego stosowania w tych okresach.
• W przypadku chorób autoimmunologicznych — kwas alfa liponowy może wpływać na układ immunologiczny, dlatego w przypadku chorób autoimmunologicznych należy skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem suplementacji;
• Interakcje z innymi lekami — kwas alfa liponowy może zmieniać metabolizm niektórych leków, dlatego przed rozpoczęciem stosowania należy skonsultować się z lekarzem, szczególnie jeśli pacjent jest przyjmowany inne leki.

Podsumowanie

Na rynku większość preparatów zawierających ALA jest zarejestrowanych jako suplementy diety. Liponexin z kolei jest zarejestrowany jako środek spożywczy specjalnego przeznaczenia medycznego. Niestety nie ma zarejestrowanych preparatów jako produkty lecznicze, z tego względu warto zwracać uwagę na renomę producenta, ponieważ suplementy diety nie muszą być badane. W zależności od potrzeb można wybrać preparaty zawierające 300 mg lub 600 mg. Warte zainteresowania są ALAnerv ON, Revitanerw, Liponexin czy  Symdiab ALA, które zawierają również inne substancje. Opis ich działania można znaleźć w tekście. W zależności od potrzeb można wybrać preparat najbardziej odpowiedni w danym schorzeniu.