Budowa nosa a krwawienie

Nos jest podzielony na 3 zasadnicze części — mięśniową, chrzęstną i skórną. Jest widocznie podzielony na dwie jamy nosowe, które są wyścielone błoną śluzowa. Ze względu na pełnione funkcje, jama nosowa jest bardzo unaczyniona, co jest jedną z przyczyn występowania dość obfitych krwawień z nosa. Jednak krwawienie z nosa z reguły nie są groźne same w sobie (mogą być jednak objawem groźnej choroby) i tylko ok. co dziesiąte krwawienie z nosa wymaga interwencji lekarza. Najważniejsze funkcje jamy nosowej związane są z oczyszczaniem, ocieplaniem oraz nawilżaniem wdychanego powietrza [1].

Krew z nosa — jakie ma przyczyny?

• uraz nosa, nawet delikatne „dłubanie w nosie“ może doprowadzić do krwawienia, ale częściej związane jest z uderzeniem w nos np. piłką lecącą z dużą szybkością;
• wdychanie toksycznych lub drażniących substancji;
• stan zapalny spowodowany infekcją np. górnych dróg oddechowych czy zatok;
• gruźlica;
• kiła;
• nadciśnienie tętnicze lub przewlekła niewydolność krążeniowa;
• miażdżyca naczyń krwionośnych;
• wszelkiego rodzaju skazy krwotoczne np. hemofilia;
• nowotwory jamy nosa, zatok, lub nosogardła;
• polipy nosa;
• ubytkami w przegrodzie nosowej czy krzywa przegroda;
• przyjmowanie kokainy lub nadużywaniem kropli do nosa obkurczających błonę śluzową (np. z ksylometazolina) prowadzące do zanikowego nieżytu błony śluzowej nosa;
• suche powietrze powodujące wysuszenie błony śluzowej nosa;
• stosowanie heparyny, niesteroidowych leków przeciwzapalnych, leków przeciwzakrzepowych czy innych mających wpływ na krzepliwość krwi;
• odra, mononukleoza lub dur brzuszny i inne choroby zakaźne przebiegające z wysoką gorączką;
• uszkodzenie lub niewydolność wątroby;
• nadmierne przebywanie na mocnym słońcu lub przegrzanie organizmu;
• duży wysiłek fizyczny [1,2].

Krwawienie z nosa — co robić?

Po pierwsze zachować spokój (jeżeli krwawi się samemu) lub uspokoić krwawiącą z nosa osobę. Najlepiej przyjąć pozycję siedzącą, a głowę pochylić do przodu, tak aby krew wypływała na zewnątrz. Krew, która spłynie po tylnej ścianie gardła, powinna być wypluwana, a nie połykana. Połykanie spływającej do gardła krwi może spowodować tzw. fusowate wymioty (wymioty, które przypominają wyglądem fusy z kawy) lub nudności. Warto zastosować zimne okłady na nasadę nosa lub górna część karku. Niezależnie od zastosowanego kompresu, skrzydełka nosa należy docisnąć palcami do przegrody nosowej. Jeżeli uda zatamować się krwawienie, można nawilżyć błonę śluzową nosa solą fizjologiczną lub wodą morską [2].

Jeżeli jednak krwawienie nie ustępuje przez ok. 20 minut, pomimo stosowania powyższych zabiegów, konieczna może okazać się interwencja laryngologa (należy niezwłocznie udać się do szpitala). Trzeba pamiętać, że masywne krwawienie prowadzi do dużej utraty krwi, co może być nawet potencjalnie groźne dla zdrowia i życia.

W zależności od miejsca krwawienia lekarz najczęściej zakłada tamponadę przednią lub tylną oraz podaje leki obkurczające naczynia i znieczulające. Tamponada przednia polega na włożeniu do nosa nawazelinowanych setonów i noszeniu ich przez ok. 2 dni. Jest to nieprzyjemne, ponieważ wymaga ciągłego oddychania przez ten czas jedynie za pomocą ust. Z kolei w tamponadzie tylnej, do tylnej części jamy nosowej wkłada się dopasowane do rozmiarów nosa, zwinięte kłębki gazy na okres 2-4 dni. Jest to inwazyjny sposób, wymagający najczęściej znieczulenia ogólnego i może doprowadzić do zablokowania ujścia zatok przynosowych.

Jeżeli widoczne jest miejsce krwawienia,  lekarz może zastosować nieinwazyjną metodę koagulacji elektrycznej lub kauteryzację chemiczną np. przy pomocy azotanu srebra. W skrajnych przypadkach lekarz może zdecydować się na inwazyjne, chirurgiczne zamknięcie naczyń lub embolizację naczyń [2,3].

Częste krwawienie z nosa — czy należy się martwić?

Częste krwawienia z nosa są bezwzględnym wskazaniem do wizyty u lekarza. Jeżeli nie są one dosyć obfite, to nie ma potrzeby udawania się natychmiast do szpitala, jak to ma miejsce w przypadku krwawień trwających ponad 20 minut. Niemniej jednak nie wolno lekceważyć często występujących krwawień z nosa i należy niezwłocznie udać się do laryngologa. Powtarzające się krwotoki z nosa mogą świadczyć o, chociażby nadciśnieniu tętniczym, problemach z krzepliwością krwi czy wynikać z przyjmowanych leków. Ważne jest, aby lekarz jak najszybciej ustalił ich przyczynę [1, 3].

Jak zapobiegać krwawieniu z nosa?

• warto regularnie nawilżać śluzówkę nosa np. stosować izotoniczny roztwory wody morskiej, szczególnie podczas okresu jesienno-zimowego;
• stosować nawilżacze powietrza w mieszkaniu czy samochodzie;
• należy oczyszczać nos przy pomocy chusteczki;
• nie należy nadużywać i stosować przez dłuższy okres (powyżej 5 dni) kropli do nosa obkurczających śluzówkę nosa;
• jeżeli w przeszłości występowały krwawienia z nosa, to należy ustalić ich przyczynę i w miarę możliwości ją wyeliminować;
• w przypadku nadciśnienia tętniczego przyjmować leki i regularnie je kontrolować (być pod opieką lekarza) [1,2].

Lek na krwawienie z nosa — co warto stosować?

Czy krwotok z nosa może oznaczać osłabienie organizmu? Tak, jest to jedna z możliwych przyczyn, ale częściej jest związany z osłabieniem naczyń krwionośnych. Dlatego warto stosować dietę lub suplementy diety, które będą poprawiać elastyczność i wytrzymałość naczyń krwionośnych. Takim składnikiem jest np. rutyna, która obok witaminy C jest składnikiem takich preparatów jak Rutinoscorbin czy Ascorutical Forte.

W tym momencie można zadać pytanie, jakie witaminy zastosować na krwotok z nosa? W uszczelnieniu drobnych naczyń krwionośnych pomóc może właśnie witamina C, która wpływa na syntezę kolagenu. Dodatkowo krwotoki z nosa mogą być związane z brakiem witaminy K. Pełni ona ważną rolę w procesie krzepnięcia krwi, gojenia się ran, a jej niski poziom w organizmie znacznie wydłuża czas krwawienia. W aptece można nabyć pod nazwą Vitacon, wyłącznie z przepisu lekarza.

W przypadku powtarzających się problemów dotyczących krwawienia z nosa warto oznaczyć sobie poziom żelaza. Jego niski poziom w organizmie może powodować właśnie krwawienia z nosa, ale również skłonność do siniaków,  zawroty głowy, przyspieszenie pracy serca i oddechu czy nawet duszności. W aptece można bez recepty kupić wiele preparatów bez recepty zawierających żelazo np. Ascofer tabletki czy Biofer tabletki [1, 2].

Maść na krwawienie z nosa, która hamuje krwawienie oraz zapobiega ich nawrotom, jest dostępna w aptece pod nazwą Emofix. Emofix działa jak bariera ochronna na błonę śluzową nosa.

Podsumowanie

Krwawienie z nosa może być nawet stanem zagrożenia życia. Na szczęście, większość przypadków krwawienia z nosa, szczególnie jeżeli są sporadyczne i trwają krótko, nie jest groźna. Jednak, jeżeli nie są następstwem urazu i powtarzają się, to warto udać się do lekarza, aby ustalić ich przyczynę. Może to być brak witaminy C, czy K lub żelaza albo inne schorzenia jak np. nadciśnienie. Nie warto zaniedbywać sygnałów, jakie daje nam organizm. Wczesna i odpowiednia diagnostyka może pomóc, uniknąć poważniejszych problemów w przyszłości.