Katar zazwyczaj jest jednym z objawów przeziębienia, choć może występować również np. na tle alergicznym. Choć sam w sobie nie jest groźny, to bywa niezwykle uciążliwy. Na rynku jest obecnie wiele preparatów łagodzących tę nieprzyjemną dolegliwość, jednak nie wszystkie z nich mogą być bezpiecznie stosowane przez kobiety w trakcie laktacji. Jest to wyjątkowa grupa pacjentek, która musi szczególnie uważać na to, jakie leki przyjmuje. Katar a karmienie piersią — ta tytułowa zależność budzi wiele wątpliwości wśród kobiet karmiących, co dodatkowo sprawia, że często rezygnują one z jakiegokolwiek leczenia. Okazuje się bowiem, że istnieje grupa leków, które mogą być bezpiecznie stosowane w tym okresie — bez szkody dla dziecka i dla samego procesu laktacji [1].

Katar a karmienie piersią

Katar, np. w przebiegu przeziębienia, nie jest powodem do odstawiania dziecka od piersi. Matka karmiąca powinna jednak położyć jeszcze większy nacisk na przestrzeganie zasad higieny w trakcie opieki nad maluchem. Zaleca się myć ręce przed kontaktem z dzieckiem, unikać całowania, a podczas kaszlu lub kichania zasłaniać usta chusteczką jednorazową. Choć spełnienie tych zasad przy małym niemowlęciu bywa trudne (jak myć ręce przed każdym kontaktem z dzieckiem, skoro dziecko jest cały dzień na rękach?), to warto przynajmniej próbować. Każda udana próba to mniejsze ryzyko zarażenia dziecka [2].

Jakie krople na katar przy karmieniu piersią?

Najlepszym rozwiązaniem w przypadku kataru dla kobiet karmiących piersią jest stosowanie leków o działaniu miejscowym. Takie rozwiązanie sprawia, że zastosowany lek działa głównie w miejscu podania i nie wchłania się do krwiobiegu. Oznacza to tym samym, że nie ma możliwości, aby przeniknął on do kobiecego mleka, a dalej trafił do karmionego malucha [2].

Leki o działaniu miejscowym

Wśród leków na katar o działaniu miejscowym na uwagę zasługuje przede wszystkim oksymetazolina oraz ksylometazolina. Występują w formie kropli lub aerozoli do nosa. Działają bezpośrednio na jego śluzówkę, obkurczając ją, a tym samym zmniejszając ilość wydzieliny. W ten sposób przywracają drożność nosa i ułatwiają oddychanie. Niemniej warto pamiętać, że leki zawierające oksymetazolinę i ksylometazolinę nie powinny być stosowane dłużej niż 5 dni [3].

Oksymetazolina, czyli Afrin, Oxalin i Nasivin przy karmieniu piersią

Oksymetazolina należy do grupy tzw. sympatykomimetyków. Stosowana miejscowo, zwęża naczynia krwionośne, łagodzi stany zapalne i zmniejsza katar. Związek ten jest zaliczany do leków prawdopodobnie kompatybilnych z laktacją oraz o niskim ryzyku dla kobiet karmiących piersią. Warto jednak zaznaczyć, że dane te dotyczą oksymetazoliny przyjmowanej w innej formie niż miejscowo. Lek ten stosowany bezpośrednio na śluzówkę nosa nie wchłania się bowiem do krwiobiegu, w związku z czym nie wpływa na proces laktacji oraz nie oddziałuje na karmione dziecko [4].

Oksymetazolina znajduje się m.in. w:

• Afrin, aerozol do nosa;

• Nasivin, krople do nosa;

• Oxalin, żel do nosa;

• Acatar Control, aerozol do nosa.

Ksylometazolina, czyli Sudafed, Xylorin i Otrivin przy karmieniu piersią

Ksylometazolina, podobnie jak oksymetazolina, należy do grupy sympatykomimetyków. Ze względu na zbliżoną budowę chemiczną, oba związki wykazują taki sam mechanizm działania. Substancja ta jest również zaliczana do leków prawdopodobnie kompatybilnych z laktacją oraz o niskim ryzyku dla kobiet karmiących piersią. Ksylometazolina po zastosowaniu miejscowym nie wchłania się do krwiobiegu, w związku czym nie wykazuje żadnego działania na proces laktacji oraz nie wpływa na dziecko karmione piersią lub mlekiem odciągniętym [5].

Ksylometazolinę można znaleźć pod następującymi nazwami handlowymi:

• Otrivin, aerozol do nosa;

• Sudafed Xylospray HA, aerozol do nosa;

• Xylogel, żel do nosa;

• Xylometazolin, krople do nosa;

• Septanazal, aerozol do nosa;

• Xylorin, aerozol do nosa.

Sól fizjologiczna i woda morska

Sól fizjologiczna i woda morska to roztwory zawierające chlorek sodu (NaCl). Związek ten jest całkowicie bezpieczny zarówno dla kobiety, jak i dla dziecka karmionego mlekiem mamy. Jest kompatybilny z karmieniem piersią i nie wpływa na sam proces laktacji [6].

Sól fizjologiczna występuje zazwyczaj w formie 5-10ml ampułek, zaś roztwory wody morskiej dostępne są w postaci aerozoli:

• Sterimar higiena nosa;
• Marimer;
• Quixx katar;
• Purinasin;
• Disnemar;
• Prenalen katar.

Choć wszystkie powyżej opisane preparaty na katar są bezpieczne dla kobiet w trakcie laktacji, pacjentki z tej grupy powinny konsultować przyjęcie jakiegokolwiek leku z lekarzem lub farmaceutą.

Gdzie szukać wsparcia?

Kobiety karmiące piersią napotykają często wiele trudności w doborze odpowiednich leków do swoich aktualnych dolegliwości. Często słyszą opinię, że w trakcie laktacji nie wolno stosować żadnych leków, co jest nieprawdą. Istnieje szereg leków bezpiecznych i stosowanych w trakcie laktacji, które nie wpływają negatywnie na zdrowie matki, ani dziecka.

W przestrzeni publicznej istnieje wiele organizacji wspierających kobiety karmiące i poszerzające świadomość całego społeczeństwa, że karmienie to nie ograniczenie. Jedną z nich jest fundacja Mlekiem Mamy.

Fundacja Mlekiem Mamy wspiera rodziny, a przede wszystkim kobiety w ich wyborach macierzyńskich. Tworzy społeczności, które angażują się w ich przedsięwzięcia, wymienia się informacjami i doświadczeniami. Upowszechnia wiedzę o karmieniu naturalnym i tzw. świadomym rodzicielstwie. Dociera do źródeł i dokładają wszelkich starań, aby informacje, które zamieszczają na swoich stronach były zgodne nauką o laktacji.