Karczoch — właściwości lecznicze. Jak wpływa na naszą wątrobę?

Karczoch zwyczajny (Cynara scolymus) zawiera wiele składników mineralnych, dużą ilość inuliny i związków fenolowych, takich jak cynaryna i kwas chlorogenowy. Najważniejszą funkcję w wyciągu z karczocha pełni cynaryna. Jest ona znana głównie z działania hepatoprotekcyjnego, przeciwdziała stłuszczeniu wątroby, dodatkowo ma również  silne działanie przeciwutleniające. Hamuje apoptozę hepatocytów, wynikającą właśnie z działania wolnych rodników. Co więcej, redukuje uszkodzenia wątroby wywołane m.in. przez czterochlorek węgla.

Cynaryna wykazuje również silne działanie pobudzające wydzielanie żółci i produkcję kwasów żółciowych oraz zmniejsza syntezę cholesterolu. Obniża to poziomu cholesterolu oraz zatrzymuje procesy odkładania się blaszki miażdżycowej. Co więcej, wyciągi z karczocha zmniejszają również bóle brzucha, wzdęcia, nudności, wymioty czy biegunki. Obserwuje się również działanie przeciwbakteryjne, przeciwnowotworowe i przeciwzapalne [1,2]. Właściwości te czynią preparaty z karczochem dobrymi środkami na cholesterol, wątrobę i trawienie.

Jaki preparat z karczochem na wątrobę i cholesterol wybrać?

Karczoch w tabletkach i kapsułkach

Cynarex, 30 tabletek, lek bez recepty

• 1 tabletka zawiera 250 mg wyciągu suchego z ziela karczocha (3-5:1);
• lek zawiera również celulozę mikrokrystaliczną z dodatkiem koloidalnego dwutlenku krzemu, krospowidon typ A, stearynian magnezu i talk;
• młodzież powyżej 14 lat i osoby dorosłe w niestrawności stosują 2 tabletki raz dziennie, pomocniczo w hipercholesterolemii lub jako środek ochronny, u osób narażonych na działanie substancji toksycznych wydalanych z żółcią, stosuje się 3 razy na dobę po 2 tabletki [4].

Herbaya Karczoch Prawidłowe Trawienie, 60 kapsułek, suplement diety

• 1 kapsułka zawiera ekstrakt z liści karczocha pozyskany z 843,75 mg liści karczocha;
• kapsułki zawierają dodatkowo celulozę mikrokrystaliczną, hydroksypropylometylocelulozę, sole magnezowe kwasów tłuszczowych, dwutlenek krzemu, dwutlenek tytanu, kompleksy miedziowe chlorofili i chlorofilin;
• brak informacji o ilości zawartej cynaryny w ekstrakcie z karczocha;
• stosuje się 2 kapsułki dziennie [5].

Karczoch Colfarm, 60 tabletek powlekanych, suplement diety

• 1 tabletka zawiera 400 mg wyciągu z karczocha, w tym 20 mg cynaryny;
• tabletki zawierają również celulozę, sole magnezowe kwasów tłuszczowych, sól sodową karboksymetylocelulozy usieciowioną, dwutlenek krzemu, sorbitole, kwasy tłuszczowe, gumę arabską i karagen;
• suplement diety może być stosowany przez osoby dorosłe, 1 tabletka dziennie [6].

Karczoch Plus, 60 tabletek powlekanych, suplement diety

• 1 tabletka zawiera 400 mg wyciągu z karczocha, w tym 20 mg cynaryny oraz 82,5 mg choliny;
• tabletki zawierają również celulozę mikrokrystaliczną, hydroksypropylometylocelulozę, sole magnezowe kwasów tłuszczowych, talk, sorbitol i lecytynę;
• preparat może być stosowany przez osoby dorosłe, 1 tabletka dziennie [7].

Karczoch Zwyczajny, 60 kapsułek, suplement diety

• 1 kapsułka zawiera 400 mg wyciągu z karczocha (Cynara scolymus) mianowanego na zawartość kwasów kawoilochinowych, w przeliczeniu na kwas chlorogenowy 3%;
• kapsułki zawierają też sole magnezowe kwasów tłuszczowych, celulozę i żelatynę;
• dorośli stosują 2 kapsułki na dobę [9].

Olimp Karczoch Premium, 30 kapsułek, suplement diety

• 1 kapsułka zawiera 420 mg ekstraktu z liści karczocha (Cynara scolymus L.), w tym 21 mg cynaryny;
• preparat zawiera również celulozę mikrokrystaliczną, sole magnezowe kwasów tłuszczowych, dwutlenek krzemu, żelatynę ibarwnik E 171;
• osoby dorosłe stosują 1 kapsułkę dziennie [10].

Wyciąg z karczocha w formie płynu doustnego

Cynacholin, płyn doustny 100 ml, lek bez recepty

• 100 ml płynu zawiera 100 ml (co odpowiada 97,5 g) wyciągu gęstego z ziela karczocha (Cynarae herba extractum spissum) (2-4:1);
• produkt leczniczy zawiera 40-50% (v/v) etanolu (dawka jednorazowa 2,5 ml to odpowiednik ok. 9 ml wina lub ok. 22 ml piwa);
• nie powinien być stosowany przez osoby z chorobą alkoholową;
• młodzież powyżej 12 roku życia stosuje po 2,5 ml leku rozcieńczonego niewielką ilością płynu, najlepiej wodą, 2-3 razy dziennie [3].

Karczoch, 500 ml, sok Alter Medica, suplement diety

• 1 ml soku zawiera 2,23 mg cynaryny i 6 mg witaminy C;
• dorośli powinni spożywać 20 ml soku dziennie;
• po otwarciu przechowywać w lodówce i zużyć w ciągu 25 dni [8].

Karczoch w tabletkach — jak długo go stosować?

Czas stosowania karczocha w tabletkach zależy przede wszystkim od celu, jaki chcemy osiągnąć. Jeśli przyjmujemy tabletki, żeby wspomagać wątrobę, można stosować je przez kilka miesięcy, a następnie przerwać na kilka dni lub tygodni. Jeśli stosujemy te suplementy w celu obniżenia poziomu cholesterolu, należy postępować zgodnie z zaleceniami specjalisty, gdyż w leczeniu farmakologicznym i profilaktyce stosowanie karczocha może uzupełniać terapię, ale nigdy nie może jej zastąpić. W każdym przypadku niezwykle ważne jest stosowanie się do zaleceń specjalisty oraz producenta danego suplementu.

Jakie są skutki uboczne tabletek z karczochem?

Preparatów zawierających karczoch nie powinno się stosować w przypadku nadwrażliwości na substancję czynną, karczoch i inne rośliny z rodziny Asteraceae, lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Nie powinno się stosować tych preparatów w przypadku niedrożności dróg żółciowych, zapalenia wątroby czy dróg żółciowych. Z kolei jeśli pacjent ma stwierdzoną kamicę żółciową, powinien skonsultować stosowanie tych preparatów z lekarzem. Karczoch i jego preparaty są z reguły bezpieczne i nie powodują działań niepożądanych. Rzadko mogą wystąpić reakcje alergiczne lub zaburzenia pracy żołądka i jelit, takie jak  biegunka, bóle skurczowe brzucha, zgaga.

Co wziąć pod uwagę wybierając preparat z karczochem na wątrobę lub cholesterol?

Karczoch można znaleźć w różnych postaciach, od tabletek, przez kapsułki po sok. Co ważne, praktycznie wszystkie preparaty mają standaryzację wyciągu z karczocha. Większość z nich ma jednak rejestrację jako suplementy diety. Dostępne są jednak i produkty lecznicze, takie jak Cynarex czy Cynacholin, co bez wątpienia jest to ich dużą zaletą. Są one przebadane i na pewno zawierają to, co deklaruje producent.

Osoby, które mają problemy zdrowotne, przy których można wykorzystać lecznicze właściwości karczocha, powinny wziąć je pod uwagę. Jeżeli karczoch ma być stosowany profilaktycznie, np. w celu poprawy kondycji wątroby, pracy układu pokarmowego czy unormowania poziomu cholesterolu, to można rozważyć również zastosowanie suplementów diety. Tutaj wybór jest znacznie szerszy. Przy wyborze warto kierować się postacią (np. czy łatwiej przyjąć tabletkę, czy wypić sok), zawartością składników czy renomą producenta. Bez względu na wybór preparatu, karczoch jest warty zastosowania. Daje wiele korzyści, nie powodując zbyt wielu działań niepożądanych.

Czy preparaty z karczochem mogą wchodzić w interakcje?

Karczoch jest bogaty w składniki odżywcze i ma wiele korzyści dla zdrowia. Jednak istnieją pewne możliwe interakcje między lekami a spożyciem karczochów. Przykładowo, karczoch zawiera substancję zwana cynaryną, która może wpływać na metabolizm niektórych leków. Prowadzone są badania dotyczące interakcji karczochu z lekami przeciwbólowymi, lekami przeciwzakrzepowymi oraz lekami przeciwhistaminowymi [10].

Zanim zdecydujemy się na spożycie karczocha i jednoczesne stosowanie leków, warto skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą, którzy będą w stanie udzielić dokładniejszych informacji na temat potencjalnych interakcji między lekami a karczochami. Ważne jest także staranne czytanie ulotek leków i zwracanie uwagi na wszelkie informacje dotyczące możliwych interakcji z żywnością.