Nie wszyscy z nas wiedzą, że truskawka nigdy naturalnie nie występowała w przyrodzie. Jest ona skrzyżowaniem dwóch odmian poziomek: chilijskiej oraz wirginijskiej. Obecnie truskawki są najczęściej uprawianymi owocami wśród jagodowych, mimo że są jednym z najmłodszych gatunków. Kochamy je za niezwykły aromat i smak, ale nie można odmówić im także cennego składu — ze względu na dużą zawartość witaminy C i antocyjanów, pomagają nam walczyć ze szkodliwymi wolnymi rodnikami. Ich spożycie określa się jako jedną z metod prewencji chorób cywilizacyjnych, w tym nowotworów [1].

Dieta jako metoda profilaktyki

Spożywanie wysoko przetworzonych produktów oraz zbyt małe spożycie owoców są bezpośrednimi przyczynami niedoborów w naszej codziennej diecie. Zbyt niska podaż poszczególnych składników odżywczych odbija się negatywnie na naszym zdrowiu, w skrajnych przypadkach prowadząc nawet do rozwoju nowotworów. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), niewystarczające spożycie owoców jest przyczyną około 14% przypadków śmierci na raka żołądka lub jelit, 11% przypadków śmierci z powodu choroby niedokrwiennej serca oraz 9% przypadków śmierci w wyniku udaru. Liczby nie kłamią — te dane namacalnie i brutalnie pokazują, że dietą naprawdę możemy wpływać na nasze życie. Ryzyko rozwoju powyższych schorzeń można znacznie obniżyć poprzez zwiększenie spożycia produktów zawierających składniki bioaktywne, w tym witaminę C i antocyjany [2,3].

Co zawierają truskawki?

Truskawki zawierają znaczne ilości związków przeciwutleniających, w tym antocyjanów i witaminy C, a także witaminę A, E, B1, B2, B6, K, niacynę, biotynę, kwas foliowy [1] (Czytaj także: Soki owocowe – dlaczego nie należy popijać nimi leków?).

Źródło witaminy C i antocyjanów — jak one na nas działają?

Witamina C oraz polifenole, w tym antocyjany, to silnie antyutleniacze, które pozwalają walczyć naszemu organizmowi z wolnymi rodnikami. Dzięki obecności tych związków truskawki wykazują silną aktywność antyoksydacyjną. Spożywanie truskawek przyczynia się do zmniejszenia ilości uszkodzeń DNA, białek i lipidów, co bezpośrednio przekłada się na obniżenie ryzyka rozwoju nowotworów. Co więcej, posiadają one właściwości przeciwzapalne, przeciwwirusowe i przeciwbakteryjne. Mogą także zapobiegać zakrzepom i miażdżycy naczyń krwionośnych [2,4] (Czytaj także: Na jakie witaminy warto zwrócić uwagę po 60. roku życia?).

Czy truskawki polskie różnią się od hiszpańskich?

Każdy z nas, kto choć raz sięgnął po truskawki z importu, wie, jak blado wypadają one przy naszych rodzimych owocach. Okazuje się, że oprócz smaku i aromatu, różni je także zawartość składników bioaktywnych. Badacze porównali zawartości witaminy C i antocyjanów w suchej masie (100 g) truskawek z Polski i z Hiszpanii. Wyniki zdecydowanie przechylają szalę na korzyść naszych owoców i przedstawiają się następująco:

• Witamina C
  Polska : Hiszpania
  695,77 mg : 274,58 mg 
• Antocyjany
  Polska : Hiszpania
  263,58 mg : 161,90 mg

Polskie truskawki mają zatem 2,5-razy więcej witaminy C oraz 1,6-razy więcej antocyjanów [2].

Truskawki vs inne owoce

W naszym społeczeństwie utarło się przekonanie, jakoby najlepszym źródłem witaminy C była cytryna i inne cytrusy. Okazuje się jednak, że 100 g świeżych truskawek z Polski może zawierać nawet 73 mg tej witaminy, zaś 100 g cytryny zaledwie 53 mg.  Dzięki temu, 100 g truskawek jest w stanie pokryć prawie w całości dzienne zapotrzebowanie organizmu na tę witaminę.

Właściwości antyoksydacyjne produktów spożywczych określa się głównie na podstawie zawartości związków fenolowych, w tym właśnie antocyjanów. Za ich najlepsze źródło w naszej strefie klimatycznej od dawna uznaje się aronię i czarną porzeczkę. Mają one odpowiednio 200-1000 mg oraz 80-420 mg antocyjanów w 100 g świeżych owoców, przy czym 100 g świeżych truskawek zawiera ich 263 mg. Truskawki są zatem również bogatym źródłem antocyjanów [2].

Truskawki, zwłaszcza w trakcie sezonu, powinny mieć stałe miejsce w naszym codziennym jadłospisie. Ze względu na wysoką zawartość składników bioaktywnych, mogą wspomagać nasz organizm z walce z wolnymi rodnikami i stanowić element profilaktyki chorób cywilizacyjnych. Poza sezonem warto sięgać po truskawki z importu, bądź mrożone.