Jak rozwija się alkoholowa choroba wątroby?

Jedną z najbardziej powszechnych, przewlekłych chorób wątroby jest ALD, czyli alkoholowa choroba wątroby. Dolegliwość może się przekształcić w alkoholowe stłuszczenie wątroby (AFL), a nawet alkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby (ASH). W miarę postępowania ASH może dochodzić do zwłóknienia oraz marskości wątroby, istnieje również ryzyko rozwoju raka wątrobokomórkowego (HCC) [1].

Te trzy stadia alkoholowej choroby wątroby mogą “nachodzić na siebie”, a nawet występować w tym samym czasie. W tym przypadku ogromne znaczenie mają czynniki genetyczne, ale również ilość spożywanego alkoholu (oczywiście im więcej, tym gorzej), ogólny stan danej osoby oraz sposób odżywiania, płeć (kobiety są bardziej narażone na alkoholowe uszkodzenie wątroby). Nie bez znaczenia pozostają też choroby współistniejące, zaburzenia immunologiczne, a także ewentualne zakażenia wirusami wywołującymi zapalenie wątroby (tzw. wirusy hepatotropowe) [2].

Jakie są objawy chorej wątroby u alkoholika?

Wątroba jest narządem szczególnie wrażliwym na toksyczne działanie alkoholu. Dlaczego? Ponieważ jest naszym “wewnętrznym laboratorium”, czyli miejscem, w którym dochodzi do wielu przemian metabolicznych, m.in. etanolu. Ponieważ związek ten jest toksyną, wątroba metabolizuje go do aldehydu octowego (m.in. odpowiedzialnego za objawy “kaca”), który to z kolei jest rozkładany do wody i dwutlenku węgla.

Jak nietrudno się domyśleć, częste i intensywne spożywanie alkoholu nadmiernie obciąża wątrobę. Pierwsze stadia alkoholowej choroby wątroby mogą być niezauważalne, jednak zdarza się, że pojawia się lekkie pobolewanie nadbrzusza, powiększenie wątroby i niewielka tkliwość podczas badania palpacyjnego.

Drugie stadium choroby, alkoholowe zapalenie wątroby, może objawiać się utratą łaknienia, znużeniem i osłabieniem, a także żółtaczką oraz gorączką.

Z kolei marskość wątroby manifestuje się martwicą komórek wątrobowych (hepatocytów), dochodzi do włóknienia miąższu narządu. U osób borykających się z tą dolegliwością obserwuje się m.in.: żółtaczkę, podskórne wylewy krwi i tzw. pajączki wątrobowe, wzdęcia, znaczne osłabienie i szybką męczliwość, swędzenie skóry, zaburzenia rytmu dobowego [1, 2].

Jak zregenerować wątrobę po alkoholu?

Proces uszkodzenia wątroby można spowolnić za pomocą środków farmakologicznych. Na aptecznym rynku znajdziemy wiele preparatów dostępnych zarówno z przepisu lekarza, jak i bez recepty.

Leki na wątrobę na receptę

• kwas tiazolidynokarboksylowy – tymonacyk (Heparegen) – stosowany w różnych schorzeniach wątroby, także tych wywołanych toksycznym działaniem etanolu [3].
• L-ornityny-L-asparaginian (Hepa-Merz) – wskazaniem do stosowania tego leku jest encefalopatia wątrobowa (zaburzenia ośrodkowego układu nerwowego) wynikająca m.in. z marskości wątroby i innych chorób przewlekłych tego narządu [4].

Leki na wątrobę bez recepty

• fosfolipidy sojowe (Essentiale forte, Essentiale Max, Esseliv Forte) – przypisuje się im działanie ochronne na miąższ wątroby, przyspieszające regenerację hepatocytów. Co więcej, fosfolipidy sojowe spowalniają produkcję kolagenu, który jest m.in. odpowiedzialny za włóknienie wątroby [5];
• sylimaryna (Sylimarol, Silimax) – zawarte w niej flawonolignany chronią hepatocyty poprzez zmniejszenie przenikania toksyn do wnętrza komórek wątrobowych. Sylimaryna jest dostępna w postaci tabletek, stanowi także jedną z substancji czynnych nasion ostropestu plamistego [6];
• wyciąg z korzenia rzodkwi czarnej z węglem leczniczym, kwas dehydrocholowy, wyciąg z ziela karczocha (Raphacholin C) – mechanizm działania substancji czynnych polega na stymulowaniu produkcji żółci i wspomaganiu eliminacji toksyn z wątroby [7];
• L-asparaginian-L-ornityny i cholina (Hepatil) – działanie wspomagające przemianę tłuszczów oraz prawidłową pracę wątroby [8];
• wyciągi z korzenia cykorii i ziela karczocha (Proliver) – uważa się, że zarówno cykoria, jak i karczoch wykazują działanie hepatoprotekcyjne [9, 10].