Czym są szumy uszne? Objawy

Szumy w uszach są nieprzyjemnym objawem, który wpływa na codzienne funkcjonowanie. Większość pacjentów deklaruje obniżoną jakość życia przez te dolegliwości. Pacjenci skarżą się na rozdrażnienie, pobudzenie, niepokój, trudności z zasypianiem. Szumy uszne mogą występować tylko przez jakiś czas, ale także w sposób ciągły. Najczęściej pojawiają się podczas wysiłku fizycznego lub przy zmianie pozycji ciała.  Objawiać się mogą dudnieniem, dzwonieniem w uszach, stukaniem, falowaniem.

Jakie są przyczyny szumów usznych?

Szumy uszne nie są uznaną jednostką chorobową, a są następstwem innych schorzeń. Leczenie powinno polegać na wyeliminowaniu przyczyn pierwotnej choroby, a nie jedynie zwalczać jej objawy.

Mogą pojawić się w każdym wieku, ale duży odsetek stanowią osoby  po sześćdziesiątym roku życia. Przyczyną szumów usznych są najczęściej nieprawidłowości w funkcjonowaniu ośrodkowego układu nerwowego, ale także zmiany w budowie i działaniu układu słuchu.

Niektóre leki (chemioterapia, antybiotyki aminoglikozydowe, niesteroidowe leki przeciwzapalne), a także przebyte infekcje, nadciśnienie i niedociśnienie tętnicze, niedobór witaminy B12, cukrzyca, miażdżyca mają wpływ na ich wystąpienie.

Jakie są klasyczne lekarstwa zmniejszające szumy uszne?

Wśród leków na receptę stosowanych w leczeniu szumów usznych wymienia się: nicergolinę, winpocetynę, pentoksyfilinę, betahistynę. Trzy pierwsze leki podaje się w fazie ostrej drogą dożylną, a wszystkie wymienione są dostępne także na receptę lekarską, w formie doustnej.

Pentoksyfilina

Jest lekiem stosowanym w zaburzeniach krążenia mózgowego i obwodowego, a także w zaburzeniach funkcjonowania ucha wewnętrznego, objawiającego się niedosłuchem czy nagłą głuchotą. Zaburzenia słuchu mogą objawiać się także szumami i innymi dźwiękowymi sygnałami słyszanymi przez chorego. Najczęstszą przyczyną są nieprawidłowości krążenia mózgowego, a także niedokrwienie mózgu  (miażdżyca naczyń mózgowych).

Przeciwwskazaniem do stosowania jest:

• niedociśnienie;
• nagłe zmiany wartości ciśnienia tętniczego;
• niedawno przebyty zawał mięśnia sercowego;
• świeży udar mózgu;
• krwawienia wewnętrzne;
• schorzenia przebiegające z ryzykiem masywnych krwotoków;
• nadwrażliwość na metyloksantyny (kofeinę, teofilinę, teobrominę).

Ostrożność należy zachować u pacjentów stosujących leki przeciwzakrzepowe.

Preparaty:

Polfilin prolongatum, Agapurin retard, Apo-Pentox

Nicergolina

Jest lekiem wpływającym na przepływ mózgowy. Rozszerza naczynia mózgowe, powodując lepsze ukrwienie mózgu, a także struktur układu słuchu. Oprócz działania wazodylatacyjnego, wpływa na parametry krzepnięcia krwi, tzn. zmniejsza agregację płytek i lepkość krwi. W charakterystyce produktu leczniczego nicergoliny wskazaniem do stosowania jest umiarkowane otępienie, jednakże lek również jest stosowany w leczeniu szumów usznych, które mogą być konsekwencją nieprawidłowego ukrwienia mózgu.

Jakie są przeciwwskazania do stosowania?

• niedociśnienie i niskie wartości ciśnienia tętniczego;
• wysoki poziom kwasu moczowego we krwi, skaza moczanowa;
• świeży zawał mięśnia sercowego;
• ciężka bradykardia;
• jednoczesne stosowanie leków przeciwzakrzepowych i przeciwpłytkowych.

Preparaty:

Nilogrin, Nicergolin, Nicerin

Winpocetyna

Stosuje się ją w leczeniu zaburzeń słuchu na tle naczyniowym, w przewlekłej niewydolności krążenia mózgowego, po przebytym udarze niedokrwiennym i objawach otępiennych pochodzenia naczyniowego. Ponadto wskazaniem do stosowania są zaburzenia krążenia w siatkówce i naczyniówce.

Przeciwwskazaniem do podania leku jest:

• ostra faza udaru krwotocznego;
• nadwrażliwość na substancję czynną;
• ciężkie zaburzenia rytmu serca;
• okres ciąży i karmienia piersią.

Ostrożność powinni zachować pacjenci, u których występują zaburzenia rytmu serca  z wydłużeniem odcinka QT, a także pacjenci stosujący leki, mogące ten odcinek wydłużyć (niektóre antybiotyki, amantadyna, tamoksyfen, flukonazol). Lek korzystnie wpływa na metabolizm mózgowy, zwiększa przepływ krwi przez naczynia mózgowe oraz wpływa na właściwości reologiczne krwi. Dodatkowo działa osłonowo na tkankę mózgową.

Preparaty:

Vinpoven, Vicebrol, Vinpoton

Betahistyna

Wskazaniem do jej stosowania jest choroba Meniere’a, która objawia się szumami usznymi, niedosłuchem lub głuchotą oraz zawrotami głowy.  Jej działanie polega na zwiększeniu przepływu krwi przez ślimak, ale prawdopodobnie też w całym mózgu. Dodatkowo jest częściowym agonistą receptora histaminowego H1 i antagonistą receptora H3 w tkance nerwowej. Zwiększa obrót histaminy i jej uwalnianie, co ma znaczenie w leczeniu zawrotów głowy i szumów usznych.

U osób starszych nie ma konieczności zmniejszenia dawki leku, nie modyfikuje się jej w niewydolności wątroby czy nerek.  Często występują jednak zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego (nudności, ból brzucha, wymioty) oraz bóle głowy.

Preparaty:

Betaserc, Polvertic, Betahistidine Accord

Leki psychostymulujące — czy są skuteczne w leczeniu szumów usznych?

Również znajdują one zastosowanie w terapii szumów usznych i zawrotów głowy. Piracetam poprawia stabilność błony komórkowej, przez tworzenie kompleksów z cząsteczkami fosfolipidów.  Piracetam wpływa na płytki krwi, zmniejszając ich agregację i zlepianie, a także zmniejsza przyleganie erytrocytów do ścian naczyń i zmniejsza ich skurcz. W konsekwencji usprawnia się przepływ krwi przez mózg.

Preparaty:

Nootropil, Memotropil, Biotropil

Inne leki na szumy uszne

W przypadku szumów usznych lekarz może zadecydować o włączeniu karbamazepiny — leku przeciwdrgawkowego do terapii. Stabilizuje ona błony komórek nerwowych i zmniejsza przewodzenie wyładowań.

Preparaty: Finlepsin, Tegretol

Jakie są najnowsze leki na szumy uszne?

W fazie badań klinicznych znajduje się obecnie Ebselen, występujący też pod nazwą SPI -1005. Lek zawiera cząsteczkę selenu. Działa cytoprotekcyjnie, przeciwutleniająco i przeciwzapalnie. Działa podobnie do peroksydazy glutationowej i chroni komórki przed stresem oksydacyjnym. Lek obecnie znajduje się w 3 fazie badań klinicznych w Stanach Zjednoczonych.  Wiąże się z nim duże nadzieje, jeśli chodzi o eliminację szumów usznych i zawrotów głowy.

Jak wyciszyć szum w uszach lekami bez recepty?

Na polskim rynku dostępne są suplementy, zawierające w swoim składzie wyciąg z miłorzębu japońskiego, kompleks diosmina — hesperydyna, wyciąg z ruszczyka kolczastego, kompleks witamin z grupy B oraz witaminę C.  Składniki te usprawniają mikrokrążenie, wpływają na zmniejszenie zlepiania się płytek krwi (miłorząb japoński), a także warunkują prawidłowe działanie układu nerwowego i chronią jego komórki (witaminy B i witamina C).

Preparaty:

Tanakan, Tone, Audiocontrol

Podsumowanie

Pacjenci cierpiący na szumy uszne i zawroty głowy nie powinni ich bagatelizować. Istotne jest właściwe rozpoznanie i rozpoczęcie terapii. Oprócz farmakoterapii lekarz może zlecić bezpośrednią stymulację nerwu błędnego czy leczenie chirurgiczne (wszczepienie implantu ślimakowego).

Ważna jest dbałość o właściwą postawę ciała, wzmocnienie mięśni kręgosłupa, gdyż często zwyrodnienia kręgów szyjnych mogą wiązać się z pojawieniem się szumów usznych.

Farmakoterapia oferuje nam zarówno leki na receptę jak i wspomagające terapię suplementy diety. Ważne, aby zapoznać się z ich wskazaniami, dawkowaniem i możliwymi działaniami ubocznymi.