Czym jest obrzęk limfatyczny?

Obrzęk limfatyczny wygląda jak klasyczna opuchlizna. Bierze się z zastoju chłonki, czyli płynu tkankowego, który krąży w układzie limfatycznym. Układ ten odpowiada za rozprowadzanie między innymi komórek układu odpornościowego od narządów do węzłów chłonnych. Dzięki temu nasz organizm dostaje informację o konieczności uruchomienia mechanizmów odporności w przypadku infekcji.

Obrzęk limfatyczny pojawia się kiedy w przestrzeni międzykomórkowej znajdują się substancję w tak wysokim stężeniu, że układ limfatyczny nie jest w stanie ich wchłonąć, lub same naczynia limfatyczne są uszkodzone. Bardzo częstą przyczyną obrzęku tego typu są nowotwory [1].

Jakie są przyczyny obrzęku limfatycznego?

Obrzęk limfatyczny może mieć różne przyczyny. Należą do nich zarówno przyczyny wrodzone, jak i nabyte. Przyczynami wrodzonymi są zaburzenia rozwojowe naczyń chłonnych lub węzłów chłonnych, które powodują brak ich rozwoju lub niedorozwój. Natomiast przyczyny nabyte obejmują uszkodzenie naczyń chłonnych, które może być spowodowane przez czynniki takie jak urazy, infekcje, operacje chirurgiczne, radioterapia czy nowotwory.

Dodatkowo istnieją również inne czynniki ryzyka, które mogą przyczynić się do rozwoju obrzęku limfatycznego. Należą do nich otyłość, siedzący tryb życia, niewłaściwa dieta, przewlekłe stany zapalne oraz niektóre schorzenia genetyczne.

Jak nasza dieta i styl życia wpływają na powstawanie obrzęków limfatycznych?

Dieta i styl życia mogą mieć wpływ na powstawanie obrzęków limfatycznych. Zbyt duża ilość spożywanego sodu oraz nadwaga lub otyłość mogą przyczynić się do zwiększenia obrzęków limfatycznych. Z tego powodu, jedną z metod zapobiegania lub łagodzenia obrzęków jest zmiana nawyków żywieniowych. Zaleca się ograniczenie spożywania soli, cukru oraz tłuszczów nasyconych, a także zwiększenie ilości białka, błonnika, witamin i minerałów w diecie. Wprowadzenie regularnej aktywności fizycznej może również pomóc w zmniejszeniu obrzęków limfatycznych poprzez stymulowanie układu limfatycznego i zwiększenie przepływu chłonki w organizmie.

Od czego zacząć leczenie obrzęku limfatycznego?

Celem leczenia obrzęku limfatycznego nie jest jedynie polepszenie wyglądu, ale także poprawa ruchomości kończyn i ogólnego samopoczucia. Często chłonka zbiera się w obrębie nóg i rąk, co uniemożliwia pełną ruchomość osobie chorej.

Warto pamiętać, że obrzęk limfatyczny zawsze jest efektem zaburzeń toczących się w organizmie, w związku z czym po pojawieniu się znacznej opuchlizny należy udać się do lekarza w celu diagnozy. Jak ważna jest diagnostyka, wskazuje nam fakt, że bardzo często obrzęki pojawiają się przy chorobie nowotworowej.

Zatem leczenie obrzęku limfatycznego zawsze rozpoczynamy od diagnozy i eliminacji choroby, która wywołała objawy [1].

Jakie są leki na obrzęk limfatyczny bez recepty?

W leczeniu obrzęku lekarze po leczeniu choroby podstawowej wskazują fizjoterapię. Rzadko zaleca się jakiekolwiek dodatkowe leczenie. Wobec tego tabletki na obrzęk limfatyczny jako takie nie istnieją, ponieważ tylko eliminacja przyczyny zlikwiduje problem.

Można wspomagająco stosować:

Preparaty na obrzęki do stosowania zewnętrznego

Preparaty miejscowe na obrzęki nóg zawierają często octanowinian glinu (Altacet), który w obrębie obrzęku denaturuje białka, co sprzyja odpływowi choinki, ponieważ zmieniają się stężenia w przestrzeni międzykomórkowej.

Preparaty doustne. Jakie zioła na obrzęki mogą zawierać?

Tabletki wybieramy, tylko jeśli lekarz prowadzący naszą chorobę wyrazi na to zgodę. Powinny one zawierać, któraś z poniższych substancji:

• Dobesylan wapnia

Substancja zmniejsza przepuszczalność naczyń limfatycznych, dzięki czemu zapobiega tworzeniu się wysięków. Znajdziesz go w preparatach Dobenox, Dobenox Forte, Rostil [2].

• Hesperydyna 

Hesperydyna to glikozyd flawonowy, który ma zdolność uszczelniania naczyń. Znajdziesz go w preparatach Cyclovena, Cyclo 3 fort [3].

• Diosmina 

Diosmina poprawia mikrokrążenie, co sprzyja poprawie odpływu chłonki. Substancję znajdziesz w preparacie Diosminex, Diohespan, Phlebodia [4].

• Wyciąg z nasion kasztanowca

Roślina ma właściwości przeciwwysiękowe i uszczelniające na ściany naczyń. Wyciąg znajdziesz w leku Aescin [5].

• Wyciąg z ruszczyka 

Roślina zawiera saponiny sterolowe, które zmniejszają przepuszczalność naczyń, przez co wykazują działanie przeciwobrzękowe. Powodują uszczelnienie naczyń. Wyciąg z ruszczyka znajdziesz w leku Cyclo 3 Fort [3].

Jak poprawić przepływ limfy? Poznaj niefarmakologiczne metody leczenia obrzęków

Niefarmakologiczne metody leczenia obrzęku limfatycznego obejmują masaż, kinesiotaping limfatyczny oraz rehabilitację ruchową. Według badań naukowych przeprowadzonych przez Szpital Kliniczny w Monachium, masaż pneumatyczny, zwany także drenażem limfatycznym, jest skuteczną metodą w redukcji obrzęków limfatycznych i poprawy jakości życia pacjentów.

W badaniach naukowych przeprowadzonych przez Narodowy Instytut Zdrowia (NIH) stwierdzono, że stosowanie kinesiotapingu limfatycznego może pomóc w redukcji obrzęków limfatycznych oraz poprawie funkcji układu limfatycznego.

Ponadto kompleksowa fizyczna terapia przeciwobrzękowa (KTP), która obejmuje terapię manualną, ćwiczenia ruchowe i kompresję uciskową, została udokumentowana jako skuteczna metoda leczenia obrzęku limfatycznego w uznanych czasopismach medycznych, takich jak Physical Therapy Journal of the American Physical Therapy Association. Warto pamiętać, że nawet już samo używanie specjalnych opasek lub pończoch kompresyjnych pomaga wspierać układ limfatyczny, poprawiając przepływ chłonki [6-8].

Jak uniknąć obrzęków limfatycznych? Domowe sposoby

Oto kilka zaleceń dotyczących profilaktyki obrzęków limfatycznych:

1. Zrównoważona dieta: Ograniczenie spożycia soli, cukru i tłuszczów nasyconych, a jednocześnie zwiększenie spożycia białka, błonnika, witamin i minerałów może pomóc w utrzymaniu zdrowego układu limfatycznego.
2. Utrzymanie prawidłowej masy ciała: Unikanie nadwagi lub otyłości może zmniejszyć ryzyko obrzęków limfatycznych. Regularna aktywność fizyczna, taka jak spacery, pływanie czy joga, może być pomocna w utrzymaniu prawidłowej wagi.
3. Chronienie skóry: Staranne dbanie o skórę i unikanie urazów może pomóc w zapobieganiu infekcjom, które mogą prowadzić do obrzęków limfatycznych.
4. Unikanie niewłaściwych pozycji i przeciążeń: Unikanie długotrwałego siedzenia w jednej pozycji, dźwigania ciężkich przedmiotów lub wykonywania powtarzających się ruchów może pomóc w zapobieganiu nagromadzeniu się limfy.
5. Regularna aktywność fizyczna: zaleca się regularne wykonywanie ćwiczeń aerobowych, takich jak chodzenie, jogging czy pływanie.
6. Kompresja uciskowa: Stosowanie odpowiednich ubrań kompresyjnych lub opasek uciskowych może wspomagać przepływ limfy i zapobiegać retencji płynów.