Czym jest krzem?

Krzem w układzie okresowym pierwiastków jest oznaczony jako Si (łac. silicium) i należy do grupy półmetali. Co ciekawe, jest drugim co do częstości występowania w przyrodzie pierwiastkiem, zaraz po tlenie. Jest niezbędny organizmowi do normalnego funkcjonowania, ale jego ilość w organizmie maleje wraz z wiekiem [1].

Jakie są naturalne źródła krzemu?

Osoba dorosła potrzebuje ok. 20-30 mg krzemu, ale ta ilość jest nawet większa w przypadku starszych osób. W pożywieniu występuje m.in. w warzywach, owocach, płatkach owsianych, otrębach, warzywach strączkowych, pestkach dyni, orzechach, czy chlebie razowym. Jego duże ilości znajdują się w skrzypie polnym i pokrzywie [1,2].

Jakie właściwości ma krzem?

Krzem ma następujące właściwości lecznicze:

• jest składnikiem tkanki łącznej, która z kolei jest budulcem dla m.in. naczyń krwionośnych, skóry, stawów, kości czy ścięgien;
• ma udział w procesach budowy ścian komórkowych i przemiany materii;
• poprawia wygląd skóry, zapobiega jej starzeniu dzięki udziałowi w syntezie kolagenu, kwasu hialuronowego i elastyny;
• poprawia kondycję włosów i paznokci;
• jest zalecany w przypadku złamania kości ze względu na swój wpływ na ich kształtowanie;
•  zapobiega odkładaniu się blaszki miażdżycowej (profilaktyka miażdżycy);
• ma pozytywne działania na zdrowie w chorobach stawów czy krzywicach;
• wzmacnia odporność organizmu;
• poprawia pamięć i koncentrację;
• poprawia pracę nerek [1,2].

Niedobór krzemu — objawy. Po czym go rozpoznać?

Zbyt niski poziom krzemu w organizmie może dawać następujące symptomy:

• pogorszenie kondycji skóry np. zmiany skórne, dłuższe gojenie się ran czy  cellulit;
• gorszy stan włosów, ich częstsze wypadanie, większa łamliwość, łupież, szybsze siwienie czy rozdwajanie końcówek;
• łamliwość i rozdwajanie się paznokci;
• pogorszenie się kondycji stawów i kości;
• obniżenie odporności;
• zaburzenia wzrostu u dzieci;
• obfite miesiączki u kobiet [1,3].

Krzem na włosy — jak działa?

Jak wspomniano, niedobór krzemu może spowodować wypadanie i kruszenie się włosów. Aby temu przeciwdziałać, należy dostarczać odpowiednią ilość krzemu wraz z pożywieniem. Jeżeli nie jest to możliwe, to należy włączyć jego suplementację w postaci roztworu, tabletek czy kapsułek. Pewne efekty może dać również stosowanie preparatów zawierających krzem miejscowo na włosy, np. w postaci szamponów czy specjalnych maseczek. Odpowiednia ilość krzemu w organizmie hamuje nadmierną utratę włosów i wzmacnia cebulki włosów, dlatego suplementacja krzemu organicznego na włosy jest szczególnie wskazana dla osób, które zmagają się z problemem łysienia [1,3].

Jaki krzem jest najlepiej przyswajalny?

Sama zawartość krzemu, nawet w dużych ilościach w pożywieniu czy preparatach, nie gwarantuje zaspokojenia zapotrzebowania organizmu na ten pierwiastek. Ważne jest, aby jego forma miała odpowiednią przyswajalność, a co za tym idzie, dobrze się wchłaniała. Do takich form krzemu należą kwas krzemowy i kwas ortokrzemowy, dlatego przy wyborze preparatów warto, aby miały one w swoim składzie krzem organiczny [1].

Tabletki i kapsułki z krzemem — przegląd preparatów z apteki

Solgar Krzem Oceaniczny z alg czerwonych kapsułki, suplement diety

Skład

• 1 kapsułka zawiera 399,6 mg sproszkowanych alg czerwonych (Lithothamnium calcareum), w tym 100 mg wapnia oraz 54 mg krzemionki.

Stosowanie

• Dorośli stosują 1 kapsułkę 2 razy dziennie (najlepiej w trakcie posiłku).

Wskazania

• Wspomaga fizjologię tkanek łącznych, wzmacnia stanu paznokcie i zmniejsza ich łamliwość, poprawia stan skóry i włosów.

O produkcie

• nie zawiera cukrów i skrobi;
• jest koszerny i może być stosowany przez wegan i wegetarian;
• kobiety w ciąży lub karmiące piersią powinny skonsultować się z lekarzem przed jego zastosowaniem;
• jest zarejestrowany jako suplement diety, nie produkt leczniczy [4].

Maxi Krzem kapsułki, suplement diety

Skład

• 1 kapsułka zawiera 150 mg wyciągu z ziela skrzypu polnego, w przeliczeniu na 1500 mg suszonego ziela skrzypu polnego, zawierającego 10,5 mg krzemionki, 50 mg wyciągu z pędów bambusa zawierającego 35 mg krzemionki, 75 mg wyciągu z ziela pokrzywy w przeliczeniu na 450 mg suszonego ziela pokrzywy, 3,5 mg żelaza, 2,5 mg cynku, 0,5 mg manganu, 0,25 mg miedzi, 37,5 µg jodu, 13,75 µg selenu, 20 mg witaminy C, 4 mg niacyny, 3 mg witaminy E, 13,8 mg kwasu pantotenowego, 0,35 mg witaminy B2, 0,275 witaminy B1, 50 µg kwasu foliowego, 175 µg biotyny, 0,625 µg witaminy B12, 20 mg L-metioniny i 5 mg kwasu para-aminobenzoesowego.

Stosowanie

• Osoby dorosłe stosują 1 kapsułkę dziennie, w trakcie posiłku.

Wskazania

• Wzmacnia włosy, wspiera powstawanie cebulek włosa i wspomaga ich wzrost, wpływa korzystnie na prawidłowy stan włosów i paznokci, przyczynia się do utrzymania prawidłowego stanu skóry.

O produkcie

• bogaty skład, dużo różnych składników oprócz krzemu, które wpływają m.in. na poprawę kondycji włosów;
• tylko 1 kapsułka dziennie;
• kobiety będące w ciąży lub karmiące piersią powinny skonsultować się z lekarzem przed zastosowaniem tego suplementu diety;
• jest zarejestrowany jako suplement diety, nie produkt leczniczy [5].

Silicum + H (Krzem+Biotyna) tabletki, suplement diety

Skład

• 1 tabletka zawiera 15 mg krzemu i 75 µg biotyny.

Wskazania

• Produkt korzystnie wpływa na regenerację naskórka, zapewnia jego zdrowy i młodzieńczy wygląd, wzmacnia skórę i paznokcie.

O produkcie

• tylko 1 tabletka dziennie;
• prosty skład, dla osób którym zależy tylko na krzemie i biotynie, które są najważniejszymi składnikami poprawiającymi wygląd włosów;
• kobiety w ciąży oraz karmiące piersią powinny skonsultować się z lekarzem przed zastosowaniem tego preparatu;
• jest zarejestrowany jako suplement diety, nie produkt leczniczy [6].

Krzem do picia — przegląd preparatów. Co kupisz w aptece?

Silidrop + bor krople, suplement diety

Skład

• 15 ml płynu zawiera 5 mg krzemu organicznego i 3 mg boru.

Stosowanie

• Dorośli mogą stosować 15 ml dziennie (odmierzoną porcję wymieszać z wodą lub napojem bezalkoholowym i wypić).

Wskazania

• Suplement diety uzupełnia codzienną dietę w wysokoprzyswajalny krzem organiczny.

O produkcie

• wysokoprzyswajalny krzem;
• łatwy do stosowania, w szczególności przez osoby mające problemy z połykaniem tabletek lub kapsułek;
• brak informacji na temat stosowania przez kobiety karmiące lub będące w ciąży;
• jest suplementem diety [7].

OrganicKrzem proszek w saszetce, suplement diety

Skład

• 1 saszetka zawiera 3 g ziela skrzypu polnego, w tym 44 mg krzemu oraz 1 g owocu dzikiej róży, 0,5 g ziela pokrzywy zwyczajnej i 0,5 g ziela rdestu ptasiego.

Stosowanie

• Osoby dorosłe mogą stosować 2 saszetki dziennie w postaci odwaru (zalać 1 lub 2 szklankami zimnej wody i gotować 10 minut od momentu zawrzenia).

Wskazania

• Preparat poprawia kondycję kości, wspomaga odtruwanie nerek i wpływa na prawidłowe funkcjonowanie stawów.

O produkcie

• zawiera tylko mieszankę różnych ziół i owoców bez żadnych dodatków;
• może zastąpić ciepły napój taki jak herbatka;
• brak informacji na temat stosowania przez kobiety karmiące lub będące w ciąży;
• jest suplementem diety;
• bardziej problematyczny w przygotowaniu niż stosowanie tabletek czy płynu [8].

Podsumowanie

Krzem jest jednym z pierwiastków niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Występuje m.in. w nerkach, wątrobie, kościach, skórze, śledzionie i płucach. Poziom krzemu w organizmie zmniejsza się wraz z wiekiem, dlatego jego suplementacja może okazać się konieczna. Dobrymi źródłami krzemu są m.in. zboża, warzywa, takie jak marchew, buraki, rzodkiewka, cebula, ziemniaki, owoce, w szczególności banany. Warto rozważyć również jego suplementację. Na rynku dostępne są kapsułki, tabletki, płyny czy saszetki do sporządzania roztworów. W zależności od preferencji warto wybrać suplement diety odpowiedni dla siebie.