Badania przeprowadzone w latach 80. ubiegłego wieku ustaliły, że najbardziej negatywny wpływ na rozwijający się płód ma palenie papierosów w ostatnim trymestrze. 

Palenie papierosów w ciąży podwaja ryzyko porodu przed terminem oraz śmierci dziecka w jego pierwszym roku życia. Ryzyko wad rozwojowych jest niezależne od występowania ewentualnych innych czynników, takich jak: niska masa ciała matki przed ciążą, niewielki przyrost masy ciała matki w ciąży czy niski wzrost matki [5].

Wpływ palenia papierosów na rozwój dziecka

• Tlenek węgla zawarty w dymie papierosowym ogranicza dostęp tlenu do płodu, co prowadzi
  do niedotlenienia macicy, a to z kolei determinuje niską masę urodzeniową dziecka.
• Nikotyna powoduje zwężenie naczyń krwionośnych, co w rezultacie ogranicza przepływ krwi przez łożysko.
• Związki cyjanku, które obecne są w dymie tytoniowym, uszkadzają rozwijający się układ oddechowy płodu [1].

Konsekwencje wypalenia jednego papierosa w ciąży:

• Skrócenie o 8 godzin czasu trwania ciąży (czyli około 3,5 dnia u kobiety palącej przeciętnie
  10 papierosów dziennie)
• Obniżenie masy urodzeniowej dziecka o 11,1 grama.

Liczne badania potwierdzają jednak tezę, że pozbycie się nałogu w czasie ciąży może zapewnić dziecku rozwój zbliżony do takiego, jaki jest stworzony przez matki, które nie paliły przed ciążą [4,8].

Jak rzucić palenie?

Najbezpieczniejszym rozwiązaniem jest rzucenie palenia jeszcze na kilka miesięcy przed planowanym powiększeniem rodziny. Niestety, głód nikotynowy jest często nasila się znacznie w czasie ciąży. Kobieta, która zdecyduje się na rzucenie palenia, powinna korzystać z rad specjalistów i uczestniczyć w interwencjach psychospołecznych. Istnieją obiecujące dowody, że działania bazujące na wsparciu kobiety w postanowieniu odstawienia palenia są skuteczne [6].

Nikotynowa terapia zastępcza 

Jeśli jednak sama terapia psychologiczno-behawioralna nie pomaga, dopuszczalne jest użycie metod farmakologicznych:  nikotynowej terapii zastępczej (NTZ). Korzyści płynące z rzucenia palenia w ciąży przy użyciu tej metody są większe, niż ryzyko zastosowania NTZ. Terapię należy przeprowadzać pod ścisłą kontrolą lekarza, który prowadzi ciążę.

Wybierając NTZ w ciąży z dostępnych wariantów powinno wybierać się doustne formy terapii (tabletki do ssania lub gumy do żucia np.: Nicorette Cool Mint, Nicorette Clasic Gum, Niquitin Mini) aniżeli plastry transdermalne np. Nicorette Invisipatch.

Żaden z leków w formie tabletek doustnych zawierających w swoim składzie cytyzynę (Desmoxan, Recigar, Tabex), wareniklinę (Champix), czy bupropion (Wellbutrin XR) nie są wskazane i zalecane dla kobiet w ciąży [7].

Podsumowanie

Rzucenie palenia w ciąży dzięki naturalnemu instynktowi może być zarówno łatwiejsze jak i jednocześnie trudniejsze. Wynika to z ograniczeń w korzystaniu z pomocy farmakologicznych środków. Jednak podjęcie tego wyzwania niesie ze sobą korzyści zarówno dla mamy jak i dla dziecka [2,3].