Co to jest kolagen?

Kolagen jest jednym z ważniejszych białek w organizmie człowieka, będącym spoiwem łączącym ze sobą komórki, oraz głównym składnikiem ludzkiej tkanki łącznej. Aż 30% całkowitej masy białka ludzkiego i nawet 70% masy białek skóry to właśnie kolagen. Jest on składnikiem m.in. chrząstek, ścięgien, zębów, kości czy nawet rogówki oka. Kolagen jest białkiem strukturalnym, składającym się z aminokwasów, m.in. z proliny, glicyny, hydroksyproliny czy hydroksylizyny. Co ważne, kolagen dzieli się na kilka typów. Typ I znajduje się m.in. w ścięgnach, skórze czy kościach, typ II głównie w chrząstkach, a typ IV w błonie podstawnej [1].

Jakie właściwości ma kolagen?

Kolagen nazywany jest białkiem młodości. Jest to związane z jego właściwościami:

• nawilża, zapewnia elastyczność i odpowiednie napięcie skóry;
• przyspiesza gojenie się ran oraz zrastanie kości;
• zapewnia odpowiednie funkcjonowanie stawów;
• usprawnia krążenie, poprzez zapewnienie elastyczności naczyń krwionośnych;
• pełni ważną funkcję, wspierając prawidłowe funkcjonowanie układu immunologicznego;
• zabezpiecza, poprzez tworzenie warstwy ochronnej, wiele narządów m.in. wątrobę, nerki czy żołądek [2].

Jakie są objawy zmniejszenia się ilości kolagenu?

Miejscem, gdzie w pierwszej kolejności, synteza kolagenu zaczyna być niewystarczająca, jest szyja i twarz. Szczególnie w tych miejscach, skóra zaczyna być sucha i wiotka, co ma odzwierciedlenie w pojawieniu się widocznych bruzd czy zmarszczek. Dodatkowo, w przypadku zmniejszenia ilości kolagenu w organizmie, może dochodzić do bólów stawowych, łamliwości kości czy problemów z krążeniem. Co więcej, jego niedobór znacznie zmniejsza zdolność do regeneracji organizmu po wysiłku fizycznym [1,3].

Czy warto brać kolagen na skórę?

Kolagen ma korzystny wpływ na stan skóry i włosów. Jego suplementacja może zdecydowanie poprawić kondycję skóry, poprzez jej odpowiednie ujędrnienie, uelastycznienie czy nawodnienie. Co istotne, wraz z wiekiem, organizm człowieka traci zdolność do wytwarzania kolagenu. Następuje to już po 25. roku życia, a ok. 70. roku życia synteza kolagenu praktycznie zanika. Z tego względu jak najbardziej warto przyjmować kolagen typu I (znajdujący się w skórze), szczególnie wraz z upływem czasu [1,2].

Czy warto brać preparaty z kolagenem na skórę?

Na rynku można znaleźć wiele produktów kosmetycznych zawierających kolagen. Według zapewnień producentów tego typu preparatów, powinny one ujędrniać i uelastyczniać skórę oraz wygładzać zmarszczki. Czy w rzeczywistości ten kolagen ma szansę przejść do skóry? Brak jest jednoznacznych badań, które potwierdzałyby skuteczność kremów z kolagenem na poprawę jędrności czy elastyczności skóry. Jest to związane z faktem, że kolagen jako białko nie jest w stanie wchłonąć się przez pory skóry.

Ale nie oznacza to również, że takie preparaty nie działają. Kolagen będący składnikiem kosmetyków tworzy na skórze powłokę, która zatrzymuje wodę na skórze, przez co wygląda ona na jędrniejszą i gładszą, a zmarszczki są mniej widoczne. Nie jest to jednak działanie kolagenu, o jakim większość pacjentów myśli podczas jego stosowania. A jak sprawa wygląda z kolagenem przyjmowanym w innych postaciach [2,3]?

Najmocniejszy kolagen na skórę — zastrzyki zamiast kremów?

Alternatywą dla kosmetyków opisanych powyżej są specjalne zastrzyki z kolagenem ludzkim lub zwierzęcym. Te drugie mogą powodować alergię, dlatego warto przeprowadzić wcześniej testy skórne. Tego typu zabiegi powodują wygładzenie linii twarzy, nie powinny być stosowane bezpośrednio na blizny czy zmarszczki. Niestety, aby efekty były zadowalające, najczęściej zastrzyki należy stosować nawet kilka razy do roku. Niemniej jednak jest to zdecydowanie skuteczniejszy sposób niż stosowanie kosmetyków, pozwalający na uzyskanie zadowalających efektów na skórze [1].

A może kolagen na skórę do picia?

Wcześniej opisano, że kolagen nie jest w stanie wchłonąć się przez skórę. Czy jest więc w stanie zrobić to z układu pokarmowego? Jako kolagen nie, ponieważ rozkłada się podczas trawienia do peptydów lub aminokwasów. Dopiero one zostaną przyswojone przez organizm i wykorzystane. Z tego względu przyjęcie kolagenu, nie oznacza wcale, że organizm wykorzysta go do poprawy kondycji skóry. Może powstałe z jego rozpadu aminokwasy wykorzystać w zupełnie inny sposób. Jednakże wyniki badań pokazują, że przyjmowanie doustnie kolagenu poprawia jędrność i elastyczność skóry [2,3].

Kolagen na skórę, włosy i zmarszczki — który wybrać?

Bez wątpienia, aby kolagen mógł działać skutecznie na skórę czy włosy, jedyną drogą jest jego doustna suplementacja. Dobrze sprawdzi się hydrolizowany kolagen rybi w formie saszetek. Takie preparaty są dobrze przyswajalne, a co za tym idzie, najlepiej działają. Przykładowe preparaty dostępne w aptece to m.in. Kolagenum, Revibel czy Beutyllagen. Na preparaty z tym rodzajem kolagenu powinny uważać osoby uczulone na ryby i owoce morza. Może, ale oczywiście nie musi, dojść u nich do reakcji alergicznych [2,3].

Podsumowanie

W artykule opisano, czym jest oraz jak działa kolagen. Ze względu na fakt, że kolagen nie jest w stanie wchłonąć się przez skórę, jedyną skuteczną drogą jego podania jest suplementacja doustna. Jednak należy pamiętać, że również z przewodu pokarmowego nie wchłania się on w niezmienionej formie. Jest trawiony do aminokwasów i peptydów, które później służą jako materiał budulcowy i zwiększają syntezę kolagenu w organizmie. Najskuteczniejsze są preparaty zawierające kolagen morski do picia, np. w postaci saszetek. Nie należy również zapominać o zastrzykach kolagenowych, które mogą być skuteczne w wygładzaniu skóry.