Czym jest zapalenie jąder?

Zapalenie jąder jest, jak sama nazwa wskazuje, stanem zapalnym gruczołu rozrodczego (który wytwarza plemniki). Uściślając, do zapalenia z reguły najpierw dochodzi najpierw w najądrzu, a dopiero w kolejnym etapie przechodzi ono dalej do jądra. Schorzenie najczęściej dotyka mężczyzn między 15. a 30. rokiem życia oraz po 60. roku życia [1].

Co  może powodować ból jąder? Przyczyny

Zapalenie jąder może być wywołane przez następujące czynniki:

• choroby, takie jak zespół Behçeta, plamica Henocha-Schoenleina, guzkowe zapalenie tętnic, świnka czy układowe zapalenie naczyń;
• stosowanie leku arytmicznego zawierającego amiodaron np. Cordarone;
• zabiegi w obrębie dróg moczowych lub zakażenia układu moczowego;
• leczenie w nieprawidłowy sposób wodniaka jądra (za pomocą nakłuć igłą);
• jako powikłanie po chorobach wenerycznych, w szczególności chlamydiozie, rzeżączce i kile;
• wady wrodzone cewki moczowej;
• cewnik w drogach moczowych;
• przerost lub nowotwór prostaty [1,2].

Zapalenie jąder – objawy. Jakie symptomy mogą wystąpić?

Do najważniejszych objawów zapalenia jąder należą:

• silny ból, który od jądra może promieniować wzdłuż powrózka nasiennego do pachwiny i krocza;
• obrzęknięte, powiększone i twarde jądro (z reguły zapalenie dotyka jednego jądra);
• podrażnienie, zaczerwienienie moszny, napięcie i łuszczenie się skóry worka mosznowego;
• zaczerwienienie i opuchlizna powrózka nasiennego;
• gorączka;
• częstomocz i parcia naglące;
• wydzielina z cewki moczowej [1,3].

Jak diagnozuje się zapalenie jąder?

Diagnostyka zapalenia jąder opiera się na ocenie objawów klinicznych, badaniu fizycznym i wynikach badań dodatkowych.

W celu potwierdzenia diagnozy zapalenia jąder lekarz może przeprowadzić badanie fizyczne, w którym oceni wygląd, opuchnięcie i bolesność jąder. Dodatkowo mogą być zlecone badania dodatkowe, takie jak badanie krwi, które może wykazać obecność infekcji oraz badanie moczu, które pozwoli wykluczyć inne infekcje dróg moczowych.

W przypadku podejrzenia zapalenia jąder o etiologii wirusowej lekarz może zlecić badanie na obecność wirusa świnki, który jest jedną z głównych przyczyn tej choroby.

Jakie mogą być powikłania zapalenia jądra?

W przypadku zapalenia jądra groźniejsze nawet od samych objawów, chociaż ból jest często bardzo silny, są powikłania. Może dojść m.in do:

• powstanie ropnia;
• zaniku jądra;
• bezpłodności;
• w skrajnych przypadkach może dojść do martwicy i konieczności chirurgicznego usunięcia jądra [1,3].

Jak złagodzić ból jąder?

Leczenie zapalenia jąder będzie różniło się w zależności od przyczyny, jaka wywołała zapalenie jądra. Dla przykładu, jeżeli podłożem jest zapalenie bakteryjne, lekarz często decyduje o zastosowaniu antybiotyków (leki na receptę) np. ceftriaksonu (przykładowy preparat to Cetriaxone TZF).

W przypadku zapalenia spowodowanego przez wirusy nie należy używać antybiotyków. Warto jednak, w zależności od towarzyszących objawów, zastosować leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych, jak chociażby ibuprofen np. Ibum. Zdarza się, że lekarz zaleci zastosowanie mocniejszych leków przeciwzapalnych na receptę z grupy glikokortykoidów np. metyloprednizolonem (preparat to np. Meprelon. Jeżeli dojdzie do nieodwracalnego zniszczenia tkanek jądra, co zdarza się u starszych pacjentów, może konieczna okazać się orchideoktomia (chirurgiczne usunięcie jądra) [1,2].

Jakie są domowe sposoby na ból jąder?

Aby zmniejszyć ból jąder, można stosować dodatkowo naturalne metody:

• przede wszystkim zaleca się odpoczynek i leżenie w łóżku;
• pozycja leżąca zmniejsza zastój krwi oraz ból poprzez uniesienie i podparcie moszny;
• można wykonać okłady z lodu;
• podczas choroby należy unikać stosunków płciowych bez prezerwatywy [1].

Zapalenie jądra — okłady

Cierpienie przy tego typu schorzeniach można odrobinę zmniejszyć, stosując okłady z lodu. Zmniejsza to zastój krwi żylnej i ułatwia odpływ chłonki. Nie należy jednak przykładać lodu bezpośrednio na skórę,  a zawinąć w ręcznik lub szmatkę [1].

Czy można stosować antybiotyk na zapalenie jądra?

Antybiotyki w leczeniu zapalenia jądra lekarz dobiera indywidualnie dla pacjenta w zależności od jego stanu oraz bakterii, które wywołały schorzenie. W wielu przypadkach jednak leczenie rozpoczyna się od stosowania fluorochinolonów, ponieważ łatwo penetrują do tkanek układu moczowo-płciowego. Do tej grupy należą m.in. ciprofloksacyna (np. Ciphin, Ciprinol), lewofloksacyna (np. Levoxa, Levalox) czy moksyfloksacyna (np. Moxinea czy Moloxin). Alternatywą dla nich są makrolidy, takie jak azytromycyna (np. Azimycin, Macromax). Jeżeli za zakażenie odpowiadają drobnoustroje mogące przenosić się drogą płciową, jak chociażby chlamydie, to warto, aby leczenie objęło również partnerkę zakażonego mężczyzny [1,2].

Jakie są leki bez recepty na zapalenie jąder?

Zapalenia jąder nie powinno być leczone samodzielnie, bez nadzoru lekarza. Może to się skończyć wystąpieniem poważnych powikłań i doprowadzić, chociażby do niepłodności. Z tego względu zaleca się wizytę u lekarza. Wymienione poniżej leki bez recepty mogą być używane pomocniczo lub w celu zmniejszenia bólu np. czekając na wizytę u lekarza.

Urofuraginum Max tabletki, lek bez recepty

Skład

• 1 tabletka zawiera 100 mg furazydyny.

Stosowanie

• Młodzież powyżej 15 roku życia i dorośli powinni pierwszego dnia przyjąć 400 mg na dobę w 4 dawkach podzielonych (1 tabletka co 6 godzin), a w następne dni leczenia 300 mg na dobę w 3 dawkach podzielonych (1 tabletka co 8 godzin).

Wskazania

• Zakażenia dolnych dróg moczowych.

O produkcie

• bezwzględnie nie stosować w pierwszym trymestrze ciąży oraz w okresie donoszonej ciąży (od 38 tygodnia) i porodu, ze względu na ryzyko wystąpienia u noworodka niedokrwistości hemolitycznej (anemii związanej z rozpadem krwinek czerwonych);
• nie powinno stosować się preparatu łącznie z sulfonamidami, chinolonami, antybiotykami aminoglikozydowymi i tetracyklinami;
• substancje zobojętniające sok żołądkowy hamują wchłanianie furaginy, a witaminy z grupy B zwiększają jej wchłanianie;
• należy unikać spożywania alkoholu podczas leczenia;
• wpływa negatywnie na nasienie u mężczyzn [4].

Metafen Rozkurczowy 40 mg, tabletki, lek bez recepty

Skład

• 1 tabletka zawiera 40 mg chlorowodorku drotaweryny.

Stosowanie

• osoby dorosłe stosują od 120 mg do 240 mg na dobę w 2-3 dawkach podzielonych (maksymalna dawka dobowa to 240 mg);
• dzieci od 6 do 12 lat stosują na dobę 80 mg, w 2 dawkach podzielonych, a dzieci powyżej 12 lat 160 mg, w 2-4 dawkach podzielonych.

Wskazania

• stany skurczowe mięśni gładkich związane z chorobami dróg żółciowych, takimi jak kamica pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych czy zapalenie pęcherzyka żółciowego;
• skurcze związane ze schorzeniami dróg moczowych,  takimi jak kamica nerkowa, zapalenie miedniczek nerkowych, zapalenie pęcherza moczowego czy bolesne parcie na mocz;
• wspomagająco w stanach skurczowych mięśni gładkich przewodu pokarmowego przebiegu choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy, w stanach skurczowych wpustu i odźwiernika żołądka, w zespole drażliwego jelita grubego, w zaparciach spastycznych i wzdęciach jelit oraz w bolesnym miesiączkowaniu.

O produkcie

• nie powinno się stosować preparatu w przypadku uczulenia na którykolwiek z jego składników oraz u pacjentów z ciężką niewydolnością serca, wątroby lub nerek i blokiem przedsionkowo-komorowym II-III stopnia;
• nie powinno stosować się leku podczas porodu, ciąży i okresu karmienia piersią;
• produkt ma działanie rozkurczowe na mięśnie gładkie, szczególnie jest polecany w stanach skurczowych w obrębie jamy brzusznej, dróg żółciowych, układu moczowego, przewodu pokarmowego i układu krążenia [5].

Naxii tabletki, lek bez recepty

Skład

• 1 tabletka zawiera 220 mg naproksenu sodowego.

Stosowanie

• Młodzież powyżej 16 lat i osoby dorosłe mogą stosować 1 tabletkę co 8 do 12 godzin (maksymalnie 3 tabletki na dobę, w samoleczeniu nie stosować dłużej niż 3 dni w przypadku gorączki lub dłużej niż 10 dni w przypadku bólu).

Wskazania

Leczenie dolegliwości bólowych o umiarkowanym i słabym nasileniu, a konkretnie bóle:

• stawowe;
• pleców;
• mięśniowe;
• zębów;
• głowy;
• miesiączkowanie.

Dodatkowo jest wskazany w przypadku gorączki i bólów związanych z przebiegiem przeziębienia.

O produkcie

• posiada liczne interakcje, obostrzenia i działania niepożądane, dlatego przed jego użyciem koniecznie trzeba dokładnie zapoznać się z ulotką;
• preparat wpływa na układ sercowo-naczyniowy płodu i przenika do mleka matki, dlatego nie jest zalecany do stosowania w okresie ciąży;
• podczas leczenia tym lekiem może dojść do ograniczenia sprawności psychofizycznej pacjenta (senność, zaburzenia widzenia, zawroty głowy), dlatego należy to uwzględnić w przypadku obsługi maszyn mechanicznych [6].

Furagina na zapalenie jąder – czy to dobry pomysł?

Furagina (furazydyna) jest wskazana w leczeniu ostrych, przewlekłych i niepowikłanych zakażeń dolnych dróg moczowych wywołanych przez pałeczki okrężnicy (E. coli). Co prawda furagina może być stosowana przez mężczyzn, ale może być zbyt słaba w leczeniu zapalenia jądra. Dodatkowo wpływa negatywnie na nasienie u mężczyzn. Nie powinno stosować się w takim przypadku samoleczenia i należy niezwłocznie udać się do lekarza [1,4].

Jak zapobiegać zapaleniu jąder?

Aby zapobiegać zapaleniu jąder, należy przestrzegać odpowiednich zasad higieny oraz unikać praktyk seksualnych, które mogą prowadzić do rozwoju infekcji.

Oto niektóre sposoby, które mogą pomóc w zapobieganiu zapaleniu jąder:

1. Unikanie kontaktów seksualnych bez prezerwatywy;
2. Zachowanie higieny – higiena intymna, regularne mycie i suszenie okolic genitaliów jest kluczowe, aby zapobiec rozwojowi infekcji;
3. Nieprzetrzymywanie moczu – zaleca się unikanie zatrzymywania moczu, ponieważ może to prowadzić do rozwoju infekcji, które mogą prowadzić do zapalenia jąder;
4. Regularne badania u lekarza – w przypadku podejrzenia zmian w obrębie jąder, należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem w celu wczesnej diagnozy i szybszego wdrożenia odpowiedniego leczenia.

Podsumowanie

Zapalenie jąder jest schorzeniem dotykającym sporej grupy mężczyzn, nie tylko w podeszłym wieku. W przypadku jego podejrzenia należy udać się do lekarza, w wielu przypadkach konieczne jest zastosowanie leków na receptę, takich jak np. antybiotyki. Nie warto zaniedbywać tej dolegliwości, ponieważ może ona doprowadzić do bezpłodności czy nawet utraty jądra. Jeżeli do zapalenia jądra doszło z powodu chorób przenoszonych drogą płciową, należy leczeniem objąć również partnerkę pacjenta.