Jak przygotować się do podróży?
Żeby uniknąć, a przynajmniej zminimalizować ryzyko wystąpienia niepożądanych niespodzianek podczas podróży, należy się do niej odpowiednio przygotować. Szczególnie dotyczy to wycieczek w inne strefy klimatyczne, do tzw. tropików. Do takiej podróży najlepiej zabrać ze sobą mydło antybakteryjne do rąk, żel do dezynfekcji rąk lub chusteczki nawilżane. Należy pamiętać, że w takich miejscach jest zdecydowanie inna flora bakteryjna, która może spowodować problemy żołądkowo-jelitowe. Dlatego warto oprócz zabrania wyżej wymienionych rzeczy do kosmetyczki, wyposażyć się również w odpowiedni skomponowaną apteczkę. Powinny się w niej znaleźć leki przeciwbiegunkowe takie jak np. loperamid oraz elektrolity w saszetkach np. Orsalit lub tabletkach musujących np. Litorsal. Leki przeciwbiegunkowe pozwolą zahamować biegunkę (co nie znaczy, że zawsze należy to robić), a elektrolity uzupełnią utracone przez organizm składniki. Warto mieć ze sobą również probiotyki takie jak np. Dicoflor czy Acidolac. Jeżeli podróż dotyczy krajów tropikalnych w innych strefach klimatycznych niż Polska, należy zapoznać się z potencjalnie występującymi tam chorobami i zastosować odpowiednią profilaktykę. Nie mniej jednak, biegunka to najczęstsza przypadłość podczas podróży. Dlatego warto podjąć odpowiednie kroki, żeby móc się w pełni cieszyć wyjazdem [1,2].
Czym jest biegunka podróżnych?
Biegunka podróżnych jest również znana pod nazwami klątwa Faraona lub zemsta Montezumy. Najwyższa zachorowalność na biegunkę podróżnych występuje u dzieci poniżej 2 roku życia i osób dorosłych w wieku 20-30 lat. Immunosupresja, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba Crohna znacznie zwiększają szansę wystąpienia tej przypadłości. Nie mniej jednak zdecydowana większość biegunek podróżnych wiąże się ze spożyciem skażonej żywności lub wody. W większości przypadków przechodzi samoistnie po 3 do 7 dniach i nie wymaga stosowania specjalistycznego leczenia. Jedynie należy dbać o to, aby się nie odwodnić [2].
Jakie są objawy zemsty faraona
Często podróżujący do Egiptu lub innych ciepłych krajów skarżą się na szereg objawów, w tym biegunkę, która określają jako klątwę Faraona. Są to m.in.:
- wymioty;
- gorączka;
- mdłości i nudności;
- wzdęcia i nadmiar gazu;
- utrata apetytu;
- skurcz żołądka;
- bóle brzucha;
- biegunka (może pojawić się krew w kale).
Jeżeli objawy utrzymują się przez co najmniej 24 godziny, istnieje realne zagrożenie odwodnienia organizmu. Może to spowodować dezorientację, wyczerpanie, a nawet prowadzić do utraty przytomności. Odwodnienie jest szczególnie niebezpieczne dla dzieci i osób starszych. Również niebezpieczne są krwawe biegunki. W takich przypadkach najlepiej udać się do lekarza, który zaproponuje odpowiednie leczenie [2,3].
Co na biegunkę podróżnych? Jakie leki warto stosować?
Pierwszą i najważniejszą czynnością jest nawodnienie organizmu, aby wyrównać gospodarkę wodno-elektrolitową. Najlepiej zrobić to za pomocą specjalnych elektrolitów dostępnych w aptekach. Zdrowe osoby dorosłe mogą również nawodnić się dostępnymi w sklepach napojami izotonicznymi, jednak dzieci i osoby starsze powinny stosować terapię nawadniającą płynami o mniejszej osmolarności.
Należy pamiętać, że sama w sobie biegunka podróżnych nie jest przeciwwskazaniem do spożywania pokarmów, ponieważ działa on korzystnie na przewód pokarmowy. Pozwala na regenerację enterocytów uszkodzonych podczas procesu zapalnego. Problemem może być występowanie nudności i wymiotów, wtedy należy zastosować odpowiednią dietę i intensywne nawadnianie, aby uniknąć odwodnienia.
Stosowanie leków zapierających nie zawsze jest wskazane. Co prawda, z reguły szybko redukują liczbę luźnych stolców i ograniczają występowanie nudności, ale niosą szereg innych zagrożeń. Co jednak w przypadku ostrej biegunki? Leki takie jak loperamid wpływają tylko na mięśniówkę gładką, jednocześnie nie zmniejszają wysięku ani wydzieliny z gruczołów jelitowych. Niestety hamują oczyszczanie przewodu pokarmowego z toksyn, co wydłuża czas trwania biegunki.
Za biegunki podróżnych z reguły odpowiadają bakterie, dlatego lekarze często zalecają zastosowanie antybiotyków lub chemioterapeutyków o szerokim spektrum działania bakteriobójczego, szczególnie w przypadku biegunek z towarzyszącymi bólami brzucha, skurczami i gorączką. Najczęściej zapisywane są dostępne na receptę ciprofloksacyna, lewofloksacyna, azytromycyna czy rifaksymina. Zastosowanie antybiotyków lub chemioterapeutyków powinno odbywać się tylko i wyłącznie na polecenie lekarza.
Część przypadków biegunki podróżnych może mieć etiologię wirusową i stosowanie ww. leków nie będzie wówczas skuteczne i przynosi wręcz odwrotny efekt. W takich wypadkach nie wolno zapominać o zastosowaniu odpowiednich probiotyków. Jakie probiotyki zastosować na Klątwę Faraona? Najlepsze efekty daje zastosowanie probiotyków zawierających takie szczepy jak Saccharomyces boulardii, Saccharomyces cerevisiae, Lactobacillus acidophilus, Bifidobacterium bifidum czy Lactobacillus rhamnosus. W łagodnych biegunkach podróżnych objawy z reguły ustępują same w ciągu 24 h do 72 h [1,3].
Jak uniknąć biegunki podróżnych?
Wielu turystów zadaje sobie pytanie jak się zabezpieczyć przed klątwą Faraona. Są to uniwersalne zasady, które należy stosować nie tylko w krajach tropikalnych. Należą do nich:
- unikanie zakupu żywności od ulicznych sprzedawców;
- częste mycie rąk;
- dbanie o higienę, w szczególności podczas korzystania z toalet i przed każdym posiłkiem;
- dokładne mycie warzyw i owoców przed spożyciem;
- picie tylko butelkowanej wody oraz unikanie picia napojów z lodem niewiadomego pochodzenia;
- niespożywania niepasteryzowanych produktów mlecznych oraz lodów lokalnej produkcji [2,3].
Podsumowanie
Najskuteczniejszymi metodami ochrony przed biegunką podróżnych jest profilaktyka. Unikanie jedzenia w podejrzanych miejscach, spożywanie gotowanego jedzenia, picie butelkowanej wody oraz częsta higiena. Oprócz tego, warto mieć dobrze wyposażoną apteczkę zawierającą probiotyki, elektrolity oraz na wszelki wypadek, lek przeciwbiegunkowy. Jego użycie jednak powinno być ostatecznością, podobnie jak antybiotyku (pod ścisłą kontrolą i po zaleceniu lekarza). W większości przypadków biegunka podróżnych przechodzi sama, wystarczy zadbać o odpowiednie nawodnienie organizmu. Leki zapierające mogą przedłużyć leczenie, a antybiotyki prowadzić do powikłań i zaburzenia prawidłowej flory bakteryjnej organizmu, dlatego należy ich używać z rozsądkiem. Należy pamiętać o zasadach profilaktyki, która znacznie obniża zagrożenie wystąpienia biegunki podróżnych zagrożenie i pozwala spokojnie cieszyć się wyjazdem.