Co to jest fibromialgia?

Fibromialgia (FM) to szeroko rozpowszechniona choroba. Jest zespołem bólowym o nieznanej etiologii (najczęściej powiązanym z różnego rodzaju sytuacjami stresowymi). Często współwystępuje z reumatoidalnym zapaleniem stawów, toczniem rumieniowatym układowym, chorobą reumatoidalną stawów, bólami krzyża, zespołem jelita drażliwego oraz przy chorobie Parkinsona. Charakteryzuje się przewlekłym, uogólnionym bólem mięśniowo-stawowym (trwającym przynajmniej 3 miesiące) oraz bolesnością w typowych punktach uciskowych – tkliwych (Ryc.1), zaburzeniami snu, zmęczeniem oraz uczuciem sztywności ciała [1].

Jak wspomniano wyżej – nie jest znana dokładna etiologia FM. Jako potencjalną przyczynę jej występowania uważa się zaburzenia przewodnictwa w synapsach serotoninergicznych,  pojawiające się prawdopodobnie na skutek defektu genetycznego. Mechanizm tego zjawiska najprawdopodobniej związany jest z tak zwaną centralną sensytyzacją, czyli nadmierną pobudliwością struktur odpowiedzialnych za przewodzenie bólu w rdzeniu kręgowym i w mózgu.

FM występuje 8 razy częściej u kobiet niż u mężczyzn, najczęściej między 35 a 55 rokiem życia, jednakże może wystąpić w każdym wieku, nawet u 7-letnich dzieci, rzadko u nastolatków [2].

Fibromialgia — leczenie naturalne. Jak wygląda?

Bardzo ważnym aspektem w postępowaniu niefarmakologicznym jest identyfikacja czynników wywołujących stres lub innych zaburzeń emocjonalnych. Po ich identyfikacji konieczne jest opracowanie sposobu na ograniczenie ich wpływu na stan zdrowia lub całkowitą eliminację tych czynników. Ważnymi elementami mającymi wpływ na poprawę stanu zdrowia jest przede wszystkim odpowiedni rytm pracy, odpoczynku oraz prawidłowa higiena snu – czyli sen dający odpoczynek.

Powszechnie stosowanymi formami terapii są krioterapia ogólnoustrojowa (która polega na oddziaływaniu na powierzchnię ciała bardzo niskimi temperaturami – poniżej 110 ℃) oraz kompleksowe leczenie uzdrowiskowe z wykorzystaniem terapii poznawczo-behawioralnej ukierunkowanej na ból lub bezsenność [3].

Dobre efekty przynosi także leczenie w Klinice Leczenia Bólu w Dachau, gdzie stosowana jest terapia multimodalna. Czas leczenia wynosi 5 tygodni i jest fuzją metod fizykoterapeutycznych, psychologicznych i farmakologicznych. Do łagodzenia objawów FM przyczyniają się także ćwiczenia fizyczne w wodzie, kąpiele z użyciem siarczku magnezu oraz masaże.

Jak leczyć fibromialgię?

Leczenie przy użyciu leków powinno być dopasowane do każdego pacjenta indywidualnie. Celem zastosowania leków jest zmniejszenie bólu, poprawa nastroju oraz polepszenie jakości snu. W leczeniu FM używane są następujące leki, które powinny być stosowane w najmniejszej skutecznej dawce [4]:

a) trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne, np. amitryptylina;

Uwaga: nie należy traktować FM jako formy/odmiany depresji. Po prostu te same substancje (neuroprzekaźniki) uczestniczą w regulacji nastroju w jednym obszarze mózgu, a przewodzenia bólu w innym obszarze ludzkiego mózgu.

b) inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny, np. duloksetyna, mirtazapina, wenlafaksyna;

c) leki przeciwbólowe, np. paracetamol lub silniejszy lek przeciwbólowy: tramadol;

d) leki przeciwpadaczkowe, np. pregabalina, gabapentyna, pramipeksol.

NIE zaleca się stosowania leków z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), glikokortykosteroidów (GKS), hormonu wzrostu, ze względu na brak dowodów skuteczności i duże ryzyko skutków ubocznych.

Jaki jest nowy lek na fibromialgię?

Ostatnie lata to czas wzmożonej dyskusji dotyczącej fibromialgii, jej patogenezy oraz nowych możliwości leczenia. Na jednym z międzynarodowych kongresów poświęconych właśnie fibromialgii, przedstawione zostały wyniki badań, z których wynika, że prawdopodobnym jest autoimmunologiczne podłoże fibromialgii – toczeń rumieniowaty czy choroba Hashimoto. Co do nowych opcji terapeutycznych – w trakcie badań klinicznych jest esketamina, która obecnie stosowana jest w leczeniu depresji.