Wybierając produkty spożywcze, często kierujemy się wiedzą zaczerpniętą z reklam telewizyjnych czy Internetu. Media często przedstawiają mocno przekoloryzowane informacje, aby napędzić sprzedaż. W związku z tym nierzadko kupujemy nasze wyobrażenie o „zdrowym” produkcie, a nie faktycznie wartościowy towar. Co więcej, kupując produkty rzekomo „zdrowe”, nie mając wystarczającej wiedzy, aby to samodzielnie zweryfikować, decydujemy o tym, jak w najbliższym czasie będzie wyglądał rynek spożywczy. Każdy zakup takiego produktu to wsparcie dla jego producenta i sygnał, że właśnie na tego rodzaju towar jest zapotrzebowanie.
Zdrowa żywność powinna stanowić źródło wszelkich niezbędnych składników odżywczych i odpowiedniej ilości energii, a jednocześnie powinna być pozbawiona wszelkich niepotrzebnych „ulepszaczy”. Im mniej przetworzony produkt, tym lepiej dla nas. Najlepszym wyborem są zawsze surowe warzywa i owoce, ale nie mogą one stanowić całości naszej diety. Sięgając po produkty ze sklepowych półek, koniecznie jest czytanie ich etykiet i zwracanie uwagi na ich dokładny skład. Poniżej znajduje się lista 6 zasad zdrowych zakupów spożywczych [1].
1. Zwracaj uwagę na wartość odżywczą produktu
Funkcją jedzenia przede wszystkim powinno być odżywienie naszego organizmu. Oczywiście walory smakowe są również ważne, niemniej posiłek musi stanowić źródło wszelkich niezbędnych składników odżywczych. Konieczne jest zatem czytanie etykiet produktów spożywczych, często bowiem różne towary reklamowe są jako „zdrowe”, a po zajrzeniu w tabelkę na opakowaniu okazuje się, że nie ma w nich nic cennego. Warto także pamiętać, że wartości podane na etykietach odnoszą się zazwyczaj do 100 g produktu — trzeba zatem przeliczyć je na rzeczywistą ilość, którą zjadamy [2].
2. Postaw na owoce i warzywa
Nieprzetworzona żywność powinna stanowić fundament naszej diety. Surowe warzywa i owoce, niepoddane żadnym obróbkom, stanowią źródło wielu substancji odżywczych, antyoksydantów czy błonnika. Według Światowej Organizacji Zdrowia powinniśmy zjadać co najmniej 5 porcji warzyw i owoców dziennie, czyli około 400 g. W okresie wiosennym i letnim warto wybierać produkty sezonowe, zaś jesienią i zimą można zastąpić je tymi mrożonymi [2,3].
3. Unikaj wszelkich „ulepszaczy” — barwników, aromatów i wspomagaczy smaku
Barwniki, sztuczne aromaty czy wspomagacze smaku stały się tak powszechne, że ich obecność nikogo już nie dziwi. Tymczasem są to kolejne niepotrzebne dodatki do żywności, które niekiedy realnie mogą oddziaływać na nasze zdrowie. Tak jak wspomniano powyżej, warto wybierać produkty o jak najprostszym składzie i jak najmniej przetworzone. Soki mogą być równie smaczne bez sztucznych barwników [2].
4. Unikaj cukru dodanego
Cukry dodane to wszelkie mono- i disacharydy, które producent intencjonalnie dodaje do żywności. Mogą one występować pod różnymi postaciami, m.in. jako: cukier trzcinowy, syrop glukozowo-fruktozowy, cukier kukurydziany, fruktoza, glukoza, sacharoza, czy miód. Nie oznacza to, że musimy unikać wszelkich cukrów, nawet tych występujących naturalnie w niektórych produktach, np. owocach (fruktoza) czy jogurtach (laktoza). Produkty te, mimo że zawierają cukier, stanowią także źródło wielu cennych składników odżywczych. Cukier w nadmiarze jest szkodliwy, dlatego zamiast słodzonych napojów, warto sięgnąć po wodę, ewentualnie wyciskany sok warzywny lub owocowy [2].
5. Zwróć uwagę na sposób przechowywania produktów spożywczych
Aby produkty spożywcze mogły zachować swoją trwałość i jakość, muszą być przechowywane we właściwy sposób. Część żywności wymaga odpowiedniej temperatury, część zaś musi być przechowywana w suchym bądź ciemnym miejscu. Należy czytać uważnie etykiety i w miarę możliwości weryfikować, czy kupowany przez nas produkt był odpowiednio przechowywany. Przy zakupie mrożonek warto używać toreb termoizolacyjnych, a w przypadku ich rozmrożenia — nie zamrażać ich ponownie. Co więcej, w trakcie rozpakowywania zakupów warto je ułożyć zgodnie z ich datą przydatności do spożycia. Na wierzchu powinny znaleźć się te produkty z krótszą datą, a na spodzie te z dłuższą [2].
6. Nie rób zakupów, gdy jesteś głodny
Zakupy powinniśmy robić wtedy, gdy jesteśmy najedzeni. Nie najlepszym rozwiązaniem jest wybieranie produktów żywnościowych, gdy z brzucha wydobywają się odgłosy przypominające nam o niezjedzonym jeszcze obiedzie. Głód sprawia, że częściej wybieramy produkty, które stanowią źródło szybko przyswajalnej energii. Zazwyczaj są to słodkie przekąski, które poza walorami smakowymi, zazwyczaj nie odżywiają naszego głodnego organizmu, a jedynie na chwilę dają poczucie sytości. Przed wyjściem za zakupy warto przygotować listę potrzebnych produktów. Pomoże to zminimalizować ryzyko kupowania niezdrowych i niepotrzebnych wyrobów [2].