Kto nie może latać samolotem?

Istnieją przeciwwskazania do latania samolotem i niestety, nie wszystkim pisane jest doświadczanie takiego podróżowania. Z jakimi chorobami nie wolno latać samolotem? Przede wszystkim powinieneś zrezygnować z lotu, jeżeli cierpisz na:

• różnego choroby zakaźne, którymi możesz zarazić innych pasażerów,
• odmę płucna lub nasilone przewlekłe choroby układu oddechowego z dusznością w trakcie spoczynku,
• choroby zatok przynosowych i nosa, zwłaszcza niedrożności trąbki Eustachiusza,
• nieunormowaną chorobę wieńcową,
• niekontrolowaną i nieustabilizowaną farmakologicznie psychozę,
• chorobę dekompresyjną,
• niedokrwistość sierpowatokrwinkową
• zwiększone ciśnienie wewnątrzczaszkowe.

Ponadto samolotem nie powinny latać:

• noworodki w pierwszych dwóch dobach życia,
• kobiety po 36. tygodniu ciąży (po 32. tygodniu w przypadku ciąży mnogiej).

Jeśli 12-24h przed planowanym lotem nurkowałeś, również powinieneś zrezygnować z podróży samolotem. Dodatkowo przeciwwskazaniem są: operacja, zabieg chirurgiczny lub uraz okolicy gałki ocznej, mózgu, twarzy czy jamy brzusznej w niedalekiej przeszłości, a także świeży zawał serca lub udar mózgu.

W przypadku wystąpienia medycznych przeciwwskazań do lotu samolotem skonsultuj się z lekarzem lub przedstawicielem linii lotniczych (mają prawo do oceny stanu zdrowia pasażera przez swojego lekarza). Specjalista może uznać, że pomimo różnych dolegliwości czy chorób przewlekłych Twój aktualny stan zdrowia nie stanowi przeciwskazania do lotu samolotem [1].

Zakrzepica a lot samolotem

Oprócz świadomości o przeciwwskazaniach co do latania samolotem, powinieneś wiedzieć również o jego konsekwencjach. Podróż samolotem, a zwłaszcza ta wielogodzinna, jest czynnikiem ryzyka zakrzepicy. Jej powiązanie z lataniem zostało zauważone w latach 70. XX wieku. W Zjednoczonym Królestwie opisano wówczas Syndrom (zespół) klasy ekonomicznej. Pochodzi on od klasy ekonomicznej w samolotach, gdzie badano objawy zakrzepicy u podróżujących pasażerów. Nazwa jest o tyle myląca, że problem zakrzepicy może dotyczyć nie tylko klasy ekonomicznej, ale również klasy biznesowej, samochodów czy autobusów podczas długodystansowych podróży. Wynika to z faktu, że siedzenie zbyt długo w jednej pozycji może powodować powstawanie zakrzepów [2].

Zakrzepica – skąd się bierze i jakie ma objawy

W Europie na zakrzepicę corocznie umiera ok. pół miliona ludzi. Jest to podstępna, żylna choroba zakrzepowo-zatorowa. Powoduje zator żylny, całkowicie blokując lub ograniczając światło żyły, co uniemożliwia prawidłowy przepływ krwi. W konsekwencji powoduje to niedokrwienie i niedotlenienie tkanek, co może prowadzić do śmierci [4].

Objawy zakrzepicy:

• gorączka,
• ból w klatce piersiowej,
• niedowład, ból i obrzęk kończyn,
• zadyszka,
• zaburzenia widzenia i mówienia,
• przyspieszone bicie serca [3].

Czynniki ryzyka wystąpienia zakrzepicy

Znasz już przeciwwskazania do latania samolotem. Wiesz, że podróż tym środkiem transportu może się wiązać z prawdopodobieństwem wystąpienia zakrzepicy. Pamiętaj, że ryzyko jej wystąpienia wzrasta, gdy:

• kończyna dolna jest usztywniona lub unieruchomiona,
• masa ciała jest wyższa od normy,
• palisz papierosy,
• cierpisz na zaburzenia krzepnięcia krwi, wady serca czy zakrzepicę płucną,
• masz owrzodzenia nóg, żylaki czy opuchnięte nogi,
• przebyłeś w ciągu ostatniego roku operację,
• masz powyżej 40 lat,
• jesteś w ciąży,
• stosujesz antykoncepcję hormonalną lub hormonalną terapię zastępczą.

W przypadku wystąpienia, któregokolwiek z wymienionych przeciwwskazań przed długotrwałym (trwającym ponad 6 godzin) lotem (lub innym środkiem transportu) warto, abyś skonsultował się wcześniej z lekarzem [3].

Profilaktyka zakrzepicy podczas podróży

W jaki sposób zapobiegać zakrzepicy w czasie podróży samolotem? Przed krótkim lotem trwającym do 4h, jeśli nie posiadasz przeciwwskazań, w zupełności powinny wystarczyć niefarmakologiczne metody profilaktyki przeciwzakrzepowej. Jeżeli jesteś w grupie podwyższonego ryzyka zapadalności na zakrzepicę i czeka Cię długodystansowy lot, skonsultuj się ze specjalistą [2].

Niefarmakologiczne metody

Do profilaktyki zakrzepicy nie włączającej stosowania środków leczniczych należą:

• schowanie bagażu podręcznego w skrytce nad głową zamiast pod nogami – zapewni Ci to więcej miejsca dla nóg,
• wybranie miejsca blisko przejścia, żebyś mógł swobodnie spacerować pomiędzy rzędami i z łatwością rozprostować nogi,
• spacerowanie i wykonywanie ćwiczeń krążeniowych zgodnie ze wskazówkami zawartymi w broszurach, które najczęściej są dostępne w kieszeni przedniego fotela samolotu,
• unikanie zakładania nogi na nogę, co pogarsza krążenie krwi,
• unikanie picia kawy i alkoholu, które powodują odwodnienie – zamiast tego pij dużo wody,
• zadbanie o swobodny ubiór,
• zastosowanie specjalnych rajstop uciskowych – opcjonalnie [2].

Farmakologiczne metody

Lot samolotem – leki przeciwzakrzepowe? Jeśli jesteś w grupie ryzyka zakrzepicy zgłoś się do lekarza. Może on zalecić wykonanie zastrzyku z heparyną np. Neoparin czy Clexane przed lotem samolotem. Co najmniej 3 miesiące przed planowaną podróżą możesz przyjmować preparaty zawierające diosminę np. Aflavic lub Phlebodię czy wyciąg z pestek winogron np. Pycnogenol [4].

Czy Aspiryna przed lotem ma sens?

Wiele osób uważa, że zażycie leków zawierających kwas acetylosalicylowy zmniejszy ryzyko pojawienia się zakrzepicy w czasie lotu. Niestety, jednorazowe przyjęcie takiego środka może jedynie zmniejszyć uczucie ciężkości nóg poprzez wspomaganie krążenia, ale nie zabezpieczy przed zakrzepicą. Jeśli jednak przyjmujesz profilaktycznie tego typu preparaty na co dzień, nie odstawiaj ich. Możesz wówczas spokojnie przyjąć np. Acard przed lotem.

Jet lag

Problem zakrzepicy to nie jedyny problem, z którym przychodzi się mierzyć pasażerom samolotu. Bardzo uciążliwy jest jet lag. Jet lag to zjawisko przekroczenia kilku stref czasowych, co skutkuje przestawieniem się rytmu dobowego organizmu. Możesz zmniejszyć jego nasilenie poprzez:

• wyspanie się przed podróżą,
• spożywanie lekkostrawnych posiłków, picie dużej ilości wody i soków owocowych oraz unikanie kofeiny i alkoholu w trakcie i po locie,
• wykonywanie ćwiczeń oddechowych i rozciąganie podczas i po locie,
• wzięcie zimnego prysznica lub pójście na spacer po podróży [1].

Zatkanie uszu podczas lotu samolotem

Kolejnym mankamentem podczas lotu samolotem jest zatkanie lub ból uszu. To wynik zmian ciśnienia w kabinie samolotu, szczególnie nasilony podczas startu i lądowania. Jak możesz zminimalizować ten nieprzyjemny efekt?

• żuj gumę;
• ziewaj i przełykaj ślinę;
• zatkaj nos, po czym delikatnie wypuść przez niego powietrze [3].

Lęk przed lataniem

Zakrzepica, jet lag, zatykanie uszu to nie jedyne problemy związane z lataniem. Często pojawia się także lęk przed taką podróżą, który dotyczy wielu osób. Jak sobie z nim radzić? Co zażyć przed lotem samolotem? Jeśli latanie przysparza Ci strachu, warto zaopatrzyć się wcześniej w leki na uspokojenie przed lotem, np. Tabletki na uspokojenie labofarm czy Valerin. W przypadku, gdy lęk przed lataniem jest bardzo nasilony warto, abyś skorzystał z porady lekarza. Może on przepisać silniejsze leki uspokajające. Dodatkowo ważne jest nastawienie psychiczne. Zgodnie ze statystyką latanie samolotem jest jedną z najbezpieczniejszych form transportu.

Jak przewozić leki w samolocie?

Skoro poruszamy tutaj temat leków warto, abyś wiedział, w jaki sposób przewozić w samolocie leki, które przyjmujesz codziennie lub chcesz mieć przy sobie w razie potrzeby. Przed spakowaniem środków leczniczych poleca się sprawdzenie na stronie przewoźnika, czy nie ma konkretnych zasad, co do sposobu ich pakowania i przewożenia. Warto też sprawdzić czy jakichś leków nie wolno wwozić do danego kraju. Dobrze by było, abyś poprosił lekarza o wystawienie zaświadczenia o przyjmowaniu danych leków. Wówczas zmniejsza się ryzyko konieczności pozostawienia tych środków na lotnisku.

Jeśli chodzi o leki w bagażu podręcznym, praktycznie wszystkie linie lotnicze wymagają, aby płynne lekarstwa były umieszczane w pojemnikach do 100 ml oraz foliowej torebce strunowej podobnie jak środki higieniczne np. żele pod prysznic. W przypadku innych leków powinny być one zapakowane w oryginale opakowania, aby ułatwić kontrolerom ich ewentualne sprawdzenie.

Leki w bagażu rejestrowanym muszą być dobrze zamknięte (leki w formie płynnej), aby nie doszło do ich rozlania. Pamiętaj, aby dokładnie sprawdzić w ulotce, w jakich warunkach muszą być przechowywane poszczególne leki. Temperatura w luku bagażowym jest znacznie niższa niż w kabinie [5].